H νεκροψία

Δεν ξέρω για εσάς, αλλά προσωπικά η επτάμηνη διακυβέρνηση της ευλογημένης ΠΦΑ μας μου άφησε μια αίσθηση «αδικαίωτης» δικαίωσης. Όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται, σκεφτείτε το: επί επτά μήνες μια μικρή δράκα ανθρώπων, όχι πάνω από μερικές χιλιάδες, χρησιμοποιήσαμε κάθε μέσο που είχαμε στη διάθεσή μας για να προειδοποιήσουμε κυβέρνηση και πολίτες ότι η χώρα πλησίαζε με ιλιγγιώδη ταχύτητα στα βράχια. Δικαιωθήκαμε μεν, αλλά, αλίμονο, η συμφορά επέπεσε και επί των κεφαλών μας, δίχως την παραμικρή μετάνοια από τους θύτες.

Η  κατάσταση βέβαια της μειοψηφίας που εξαρχής αντιπολιτεύτηκε τη συγκυβέρνηση υπήρξε επικεικώς τραγική. Απέναντί μας ορθώθηκε ο συμπαγής προπαγανδιστικός λόγος του αντιμνημονίου, μιας αυθεντικής τερατωδίας που υψώθηκε πάνοπλη από τα βάθη της κοινωνίας και τελικά την καταβρόχθισε. Στο πλευρό της συγκυβέρνησης στάθηκαν, όχι μόνο τα εκατομμύρια των οπαδών της, αλλά και μείζον τμήμα της «σιωπηλής» κοινής γνώμης, καθώς η σαγήνη της εξουσίας και οι αρχικές διπλωματικές αβρότητες των Ευρωπαίων αξιωματούχων στάθηκαν αρκετές για να πείσουν μπόλικο κόσμο πως «κάτι αλλάζει».

Μόνοι λοιπόν. Κόντρα στο 80% των πολιτών που ανοιχτά δήλωναν πως αισθάνονται εθνική υπερηφάνεια από τη διαπραγμάτευση, κόντρα στις λαοσυνάξεις του Φλεβάρη (τις θυμάστε;) με τα ελεεινά λάβαρα, τα αισχρά πανό, με τα τσάμικα και τους λούμπεν επαναστάτες. Κόντρα ακόμα και σε φίλους ή γνωστούς που εξαίφνης ανασηκώνονταν από τη χρόνια απολιτική τους ραστώνη και ζητούσαν το λόγο απ’ όσους τόλμησαν να αμφισβητήσουν τη «μεγαλοφυιή» στρατηγική Τσίπρα-Βαρουφάκη (με αυτήν ακριβώς τη σειρά) στο διεθνές στερέωμα.

Ο εθνικός παροξυσμός δεν είχε προηγούμενο. Έπρεπε να ξεσκαλίζεις και να φιλτράρεις τα δημοσιεύματα του εγχώριου Τύπου, να τα συγκρίνεις με τις αναμεταδόσεις των διεθνών ΜΜΕ, να ελέγχεις την ακρίβεια των στοιχείων για να καταλάβεις τι διάολο έτρεχε εκεί έξω, πίσω από τις κλειστές πόρτες της διαπραγμάτευσης. Ορισμένοι το κάναμε. Και, όταν βλέπαμε τι έρχεται, μας έπιανε ίλιγγος.

Η συνέχεια γνωστή. Το κύμα του ενθουσιασμού κατέρρευσε, μετά από την έξαρση του δημοψηφίσματος η κυβέρνηση επέστρεψε άρον άρον, τσαλακωμένη και με την ουρά στα σκέλια, γρήγορα-γρήγορα υπέγραψε, ταχέως ψήφισε, παραιτήθηκε, επανεκλέχτηκε χωρίς πρόγραμμα, το αντιμνημόνιο σφάχτηκε νυχτα σε κάποιο έρημο στενό των Βρυξελλών. Μπήκαμε γοργά σε νέα εποχή.

Αλλά οι νεκροψίες είθισται να ακολουθούν τα εγκλήματα θυμίζοντας σε όλους τον τρόπο τέλεσής τους, μια υπενθύμιση επίπονη αλλά αναγκαία. Να λοιπόν, μια τέτοια νεκροψία από τον πλέον επίσημο φορέα, το υπουργείο οικονομικών:

«Κατά τους πρώτους μήνες του 2015, η εφαρμογή νέου πολιτικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, και η αναζήτηση νέου πλαισίου συμφωνίας με τους διεθνείς εταίρους και πιστωτές της χώρας, στάθηκε αφορμή για την αύξηση της οικονομικής αβεβαιότητας. Ως εκ τούτου, ένας νέος κύκλος δυσμενών προσδοκιών ξεκίνησε, με αποτέλεσμα τη χειροτέρευση του οικονομικού κλίματος, την επιδείνωση της ρευστότητας στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την επιβράδυνση της πορείας της οικονομίας προς την ανάκαμψη» (προσχέδιο Προϋπολογισμού 2016, παρ. 2.3).

Η ντροπαλή παραδοχή ότι η στρατηγική της συγκυβέρνησης κινητοποίησε μια αλυσίδα εξελίξεων που υπονόμευσαν την οικονομική ανάπτυξη είναι μόνο η αρχή. Το Υπουργείο συνεχίζει «κοστολογώντας» την εξάμηνη διαπραγμάτευση:

«Το επιδεινούμενο οικονομικό κλίμα αντανακλάται στη σημαντική υποχώρηση των δεικτών  επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές και τη βιομηχανία […] αλλά και του δείκτη οικονομικού κλίματος. […] Με αυτά τα δεδομένα, το πραγματικό ΑΕΠ  το 2015 αναμένεται να μειωθεί κατά 2,3%».

Μάλιστα: πριν τη διαπραγμάτευση αναμέναμε ανάπτυξη 2,9% . Μετά, πτώση 2,3%. Η γλώσσα των αριθμών είναι αμείλικτη.

Αν δεν καταλάβατε ακόμα τι έγινε, θα σας το εξηγήσω: μέσα σε έξι μήνες η Ελλάδα επέστρεψε από οικονομικής άποψης στο 2012. Τρία χρόνια αιματηρής λιτότητας, ιδρώτα του φορολογούμενου και απίθανης ταλαιπωρίας εκατομμυρίων συμπολιτών μας πήγαν στο βρόντο. Τινάχτηκαν στον αέρα σαν πυροτεχνήματα τις βραδιές της υπερήφανης διαπραγμάτευσης, όταν ο Βαρουφάκης παρέδιδε διαλέξεις στους ομολόγους του της Ευρωζώνης. Εξαϋλώθηκαν με την αντίστροφη μέτρηση για τη στάση πληρωμών μας στο ΔΝΤ, εκείνο το μοιραίο βράδυ της 30ής Ιουνίου: το βράδυ που έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για ένα μήνα παράνοιας,  ο οποίος κατέληξε με κλειστές τράπεζες, το τρίτο μνημόνιο και πολλές —πάρα πολλές— πληγές στο σώμα της κοινωνίας μας.

Η ώρα της νεκροψίας, της επισκόπησης του θύματος για να βρεθούν οι λόγοι της συμφοράς, λοιπόν, έφτασε. Το αληθινό αίτιο, η διεστραμμένη πολιτική έξι μηνών ουτοπισμού, φληναφημάτων και ανελέητου κομπογιανιτισμού, μέσες-άκρες το παραδέχεται πλέον και ο ίδιος ο  θύτης, που, παραδόξως, κλήθηκε να νεκροτομήσει το θύμα του. Ε λοιπόν. Το να δηλώσεις δικαιωμένος στη σημερινή συγκυρία είναι μάλλον άχρηστο: νιώθεις τόσο δικαιωμένος, όσο και αυτός που προειδοποιεί τον επίδοξο αυτόχειρα ότι, αν πηδήξει από τον πέμπτο όροφο, θα σκοτωθεί. Το μόνο που μπορείς να κάνεις πλέον είναι να κοιμάσαι το βράδυ με ήσυχη τη συνείδησή σου. Και να συντηρήσεις —όσο μπορείς— τις δυνάμεις σου. Γιατί αυτό που έρχεται θα είναι ακόμα πιο δύσκολο από τα αίσχη που αφήσαμε πίσω μας.