Ο Ρώσος Σέρλοκ Χολμς

C
Έλενα Γιαννούλα

Ο Ρώσος Σέρλοκ Χολμς

Η «Στέψη» είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα εποχής ―με κεντρικό ήρωα τον ντετέκτιβ Εράστ Φαντόριν―, που χαρακτηρίζεται από το ιδιαίτερο χιούμορ και την αφηγηματική δεινότητα του Μπόρις Ακούνιν.

Η ιστορία εκτυλίσσεται στη Μόσχα του 19ου αιώνα, τις ημέρες πριν από τη στέψη του Τσάρου της Ρωσίας. Ο Μέγας Δούκας Γεώργιος Αλεξάντροβιτς φτάνει στην πόλη με τα παιδιά του για τους εορτασμούς της στέψης, και, λίγο μετά την άφιξή τους, ο μικρότερος, ανήλικος γιος του πέφτει θύμα απαγωγής. Το σημείωμα που στέλνει ο μοχθηρός Δόκτωρ Λιντ, εγκέφαλος της συμμορίας των ληστών, δημιουργεί τεράστια αναστάτωση, καθώς το αντάλλαγμα που ζητά για τη ζωή του παιδιού είναι το πολύτιμο διαμάντι των Ρομανόφ.

Κύριοι Ρομανόφ.

Σας προσφέρω μιαν επωφελή διευθέτηση: έναν μικρό πρίγκιπα Ρομανόφ βάρους δέκα κιλών για έναν μικρό κόμη Ορλόφ βάρους 190 καρατίων. Η ανταλλαγή θα λάβει χώρα αύριο, και μη διανοηθείτε να με ξεφορτωθείτε με ένα ψεύτικο πετράδι ― διαθέτω δικό μου εκτιμητή. Αν δέχεστε, δώστε την απάντησή σας ακριβώς το μεσημέρι από τη σηματοφόρο συσκευή στο Ανάκτορο του Αλεξάνδρου. Αν δεν δεχτείτε, ο πρίγκιπας θα σας επιστραφεί αμέσως. Σε κομμάτια.

Ειλικρινά δικός, Δόκτωρ Λιντ

ΥΓ. Εσωκλείω τον κώδικα για τα φωτεινά σήματα.

Την υπόθεση αναλαμβάνει ο ντετέκτιβ Φαντόριν ―που εμφανίζεται την κατάλληλη στιγμή μαζί με τον Ιάπωνα βοηθό του―, ενώ ο ρόλος του αφηγητή δίνεται από τον συγγραφέα στον αρχιοικονόμο της οικογένειας του Δούκα, Αφανάσι Στεπάνοβιτς.

Σε όλο το βιβλίο η δράση, η δυνατή πλοκή και η ατμόσφαιρα της εποχής συνδέονται με τρόπο αριστοτεχνικό για να σχηματίσουν τη μεγάλη εικόνα ενός παζλ και να οδηγήσουν με σωστά και μελετημένα βήματα στη λύση του μυστηρίου. Αγωνία, καταδίωξη, συναισθηματικές εξάρσεις, ευτράπελα και κωμικοτραγικές καταστάσεις προκαλούν στον αναγνώστη έντονα συναισθήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης. Οι χαρακτήρες είναι ζωντανοί, αληθινοί, με τη φωτεινή και τη σκοτεινή τους πλευρά, που σκέφτονται, δρουν και συνδιαλέγονται έχοντας ο καθένας τη δική του φωνή, που τον ξεχωρίζει και τον κάνει αναγνωρίσιμο. Από την πρώτη έως την τελευταία πρόταση ο αφηγητής σε κρατά από το χέρι και σε παίρνει μαζί του σ’ αυτή την περιπέτεια. Ζεις από πολύ κοντά τα γεγονότα και τις εξελίξεις, μοιράζεσαι τους προβληματισμούς και την αγωνία του, ακούς τις σκέψεις και τις απορίες του, χαμογελάς κάποιες φορές με τις αντιδράσεις του και, τη στιγμή που είστε και οι δύο σίγουροι ότι ανακαλύψατε τον «κακό», της υπόθεσης τα πάντα ανατρέπονται.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι, μόλις ολοκληρώνεται η ανάγνωση και όλα τα κομμάτια του παζλ μπαίνουν στη θέση τους, συνειδητοποιείς πως τελικά διάβασες κάτι πολύ περισσότερο από μια αστυνομική περιπέτεια.

Ο συγγραφέας Μπόρις Ακούνιν ―ψευδώνυμο του Γκριγκόρι Τσκαρτισβίλι― χρησιμοποιεί τα κατάλληλα συστατικά της αφήγησης στις σωστές δόσεις, καταφέρνοντας μέσα από μια «κλασική» για το είδος ιστορία να ζωντανέψει μια ολόκληρη εποχή, με τις αξίες, τις συνήθειες, τις πεποιθήσεις και τον κώδικα ηθικής της, ενώ καταγράφει τον ψυχισμό και τις αντιδράσεις των ηρώων του δίνοντάς σου την αίσθηση ότι τους αφήνει ελεύθερους να λειτουργήσουν κρατώντας ο ίδιος την απόσταση που χρειάζεται. Αυτός άλλωστε ο ιδιαίτερος τρόπος γραφής του έκανε τους κριτικούς να τον κατατάξουν ανάμεσα στους σπουδαίους σύγχρονους μυθιστοριογράφους και άξιους συνεχιστές των Ρώσων Κλασικών, συγκρίνοντάς τον με τον Γκόγκολ και τον Τολστόι, αλλά βέβαια και με τον Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Η σειρά των μυθιστορημάτων του με ήρωα τον Εράστ Φαντόριν έχει μεταφραστεί, και δικαίως, σε πάνω από είκοσι γλώσσες.

Η εξαιρετική μετάφραση ―η χαρά του επιμελητή, μ’ άλλα λόγια― ανήκει στην Ιωάννα Ηλιάδη. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος.