Υπεκφυγή προς τα μπρος

P
Γιάννης Κοτσιφός

Υπεκφυγή προς τα μπρος

ΚΑΡΤΑ ΕΠΙΒΙΒΑΣΗΣ.Δίχως περιστροφές και λογοτεχνισμούς (πέρα από τον τίτλο), αν και θα ήταν, τέτοιες μέρες κάποια λύση: Η διαχείριση της κατάληψης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το αγνώστων στοιχείων, κινήτρων, προθέσεων και πόρων σχήμα με την επωνυμία No Border Camp 2016 ανέδειξε με μεγάλη ένταση την τακτική της υπεκφυγής που προκρίνουν Αρχές και διοικήσεις, με διπλό στόχο: (α΄) να μη χρεωθούν την ευθύνη σύγκρουσης ή κατασταλτικής ενέργειας απέναντι σε οποιονδήποτε επικαλείται την «κοινωνική νομιμοποίηση» επειδή τη θεωρεί ισόβια και αποκλειστική ιδιοκτησία του και (β΄) να έχουν, όταν περάσει το κακό, επαρκές υλικό στα χέρια τους ώστε να ισχυριστούν ότι έπραξαν το καθήκον τους. Στο πλαίσιο αυτό: 1. Η διοίκηση του ΑΠΘ έχει επαναλάβει σε δεκάδες περιστάσεις ότι ενημέρωσε κάθε αρμόδιο ότι «η διοργάνωση αυτή […] έχει ούτε την άδεια ούτε την ανοχή του [Ιδρύματος]», τονίζοντας ότι «δεν μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση χωρίς τη συνδρομή της Πολιτείας», αλλά και ότι ζήτησε να βρεθεί «εναλλακτικός, καταλληλότερος χώρος». Και πάντα υπογράμμιζε ότι «το Πανεπιστήμιό μας υποστηρίζει σθεναρά την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, αλλά δεν μπορεί να γίνεται αποδέκτης κάθε αυθαίρετης, παραβατικής, έως και παράνομης δράσης, χωρίς καμία αντίδραση από την πλευρά της συντεταγμένης πολιτείας». 2. Η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης επίσης διατύπωσε την προσήλωσή της στην τήρηση της νομιμότητας, «[Α]κόμη κι αν συμφωνεί κανείς ή ακόμη κι αν βλέπει με συμπάθεια τον ιδεολογικοπολιτικό χώρο που διοργανώνει το Camp, δεν μπορεί να παραβλέψει ότι η εγκατάστασή του είναι αυθαίρετη και ιδιαίτερα προβληματική», πρότεινε ότι «Οι διοργανωτές θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν μπει στον κόπο να επιδιώξουν μια προηγούμενη συνάντηση ή συνεννόηση με τις πανεπιστημιακές Αρχές ή με τον Δήμο» και έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι «Απαιτείται, επίσης, σύνεση και επαγγελματισμός από τις Αρχές, οι οποίες πρέπει να κρατήσουν ανοιχτή τη γραμμή επικοινωνίας. Μόνον έτσι το No Border Camp θα μεταδώσει το μήνυμά του στην πόλη και μόνον έτσι η πόλη θα μπορέσει να ακούσει το μήνυμα». Όλα τα παραπάνω (επανα)διατυπώθηκαν αφού οι καταληψίες τού ΑΠΘ μπήκαν με το έτσι θέλω στη Νομική και τη Φιλοσοφική Σχολή. Τι σημαίνουν όμως στην πράξη οι παραπάνω διατυπώσεις; 1. Η διοίκηση του ΑΠΘ πράγματι ενημέρωσε όσους λέει ότι ενημέρωσε για όσα ακριβώς λέει ότι τους ενημέρωσε, χωρίς όμως να ζητήσει: (α΄) έμπρακτη προστασία από την Αστυνομία προτού αρχίσει η επιχείρηση κατάληψης του Πανεπιστημίου και (β΄) την ποινική δίωξη των καταληψιών αφότου προέβησαν σε ξεκάθαρα αξιόποινες πράξεις. 2. Η διοίκηση του ΑΠΘ, ζητώντας να υποδειχθεί εναλλακτικός, καταλληλότερος χώρος, νομιμοποίησε το σχήμα της κατάληψης δημοσίου χώρου από ένα αγνώστων στοιχείων σχήμα. 3. Ασφαλώς το έκανε από τον φόβο μήπως κάποιος ισχυριστεί ότι δεν υποστηρίζει όσο σθεναρά πρέπει την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, λες και προϋπόθεση για να διακινηθούν ελεύθερα ιδέες είναι να γίνεται αυτό εκτός του πεδίου της νομιμότητας. Αντιστοίχως, η διοίκηση του Δήμου, έχοντας εφαρμόσει ανάλογη τακτική έναντι των ζητημάτων αστυνομικής προστασίας, θεωρεί ότι ολοκλήρωσε το καθήκον της και αποτύπωσε (ως μη όφειλε), σε μια ανακοίνωση που ίσως είχε κάποιο νόημα τρεις μήνες νωρίτερα (όταν οι καταληψίες ενημέρωναν διαδικτυακά το κοινό για τα σχέδιά τους), τα δημοκρατικά διαπιστευτήριά της, προεξοφλώντας μάλιστα ότι το σχήμα των καταληψιών, αφού σπάσει όσες πόρτες σχολών χρειάζεται για τις ανάγκες του, θα μεταδώσει ένα μήνυμα το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να ακούσει η πόλη. Με δεδομένη την κυβερνητική προστασία τού ιδεολογικά συναφούς (υποτίθεται) σχήματος, οι δύο πλευρές της σκανδαλώδους αυτής κατάληψης επικαλούνται εκ του ασφαλούς τρίτους ως επιχείρημα υπεράσπισης της ισχύος τους ή της αδυναμίας τους: οι καταληψίες ομολογούν ότι παρανομούν αλλά έχουν κοινωνική νομιμοποίηση, οι Αρχές της πόλης καλούν το κράτος να αναλάβει δράση. Και, ως γνωστόν, την κοινωνική νομιμοποίηση την έχει όποιος τη ζητήσει, εφόσον δεν υπάρχει τρόπος να διαπιστωθεί το αντίθετο, την κρατική παρέμβαση μπορείς πάντα να τη ζητάς με τρόπο που καθιστά βέβαιο ότι δεν θα την έχεις. Έτσι, με ένα σχήμα διαδοχικών υπεκφυγών, κάνουν όλοι ένα βήμα εμπρός και διασφαλίζουν το αποτέλεσμα που επί της ουσίας επιθυμούν: η κατάληψη θα συνεχιστεί μέχρι του χρονικού σημείου που οι καταληψίες θα επιλέξουν, διότι στην πραγματικότητα ποτέ κανείς δεν ήταν αποφασισμένος να την αποτρέψει, εξαιτίας της ιδεολογικής τρομοκράτησης που καπηλεύεται την έννοια της ελεύθερης διακίνησης ιδεών.