«Ο Κύκλος» του Dave Eggers

«Η μυστικότητα αποτελεί τμήμα μιας συνολικής αποκλίνουσας συμπεριφοράς. Όταν στερείς από τους φίλους σου ή από κάποιον εμπειρίες όπως η δική μου, ουσιαστικά κάτι τους κλέβεις. Τους στερείς κάτι που δικαιούνται. Η γνώση είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Η ίση πρόσβαση σε κάθε δυνατή ανθρώπινη εμπειρία είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα».

Η Μέι Χόλαντ είναι η πρώτη εργαζόμενη στον Κύκλο που γίνεται Διάφανη. Που φέρει δηλαδή επάνω της, φορεμένη σαν μενταγιόν, μια κάμερα την οποία απαγορεύεται να τεθεί εκτός λειτουργίας κατά τη διάρκεια της ημέρας: τη σβήνει μόνο όταν κλείνουν τα φώτα για να κοιμηθεί. Όλη της η δραστηριότητα, ό,τι λέει, ό,τι κάνει, είναι φανερά και προσπελάσιμα σε οποιονδήποτε θελήσει απλώς και μόνο να συνδεθεί με τον προσωπικό της λογαριασμό στα social media. Χάνει τη δυνατότητα για οποιαδήποτε ιδιωτικότητα, και κατά συνέπεια ο λογαριασμός της γίνεται πασίγνωστος, και κάτι παραπάνω από hot, ενώ τις δραστηριότητές της παρακολουθούν εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια θεατές online. Η ίδια πάντως δεν ενοχλείται, κάθε άλλο. Απολαμβάνει το ρόλο της, και υποστηρίζει τον στόχο της εταιρείας, που δεν είναι άλλος από την Ολοκλήρωση.

Ο Κύκλος, η εταιρεία στην οποία εργάζεται, είναι ο ισχυρότερος διαδικτυακός οργανισμός στον κόσμο και κρατά σχεδόν το μονοπώλιο στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα social media — ουσιαστικά, στα πάντα: σε οποιοδήποτε data.

«Έξω από τα τείχη του Κύκλου μονάχα φασαρία και αντιπαλότητα, αποτυχία και βρομιά. Όμως εκεί όλα είχαν τελειοποιηθεί. Οι καλύτεροι άνθρωποι έφτιαξαν τα καλύτερα συστήματα, και τα καλύτερα συστήματα έφεραν κεφάλαια, ανεξάντλητα κεφάλαια, που δημιούργησαν τον καλύτερο χώρο εργασίας. Πολύ φυσικό, σκέφτηκε η Μέι. Ποιος άλλος από τον ουτοπιστή μπορεί να φτιάξει μια ουτοπία;»  

Στόχος του Κύκλου είναι η άμεση δυνατότητα πρόσβασης του κοινού σε κάθε πληροφορία και η απόλυτη διαφάνεια κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας. Τι μπορεί να σημαίνει, όμως, η περιβόητη Ολοκλήρωση; Πώς λειτουργεί μια κοινωνία όταν παντού βρίσκονται τοποθετημένες κάμερες που μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο, και παντού, την εικόνα που καταγράφουν; Και άραγε τι γίνεται όταν ένας πολιτικός δέχεται να γίνει Διάφανος;…

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Κύκλος του Dave Eggers έγινε παγκόσμιο best seller. Η ανάγκη των ανθρώπων να μοιράζονται με τους διαδικτυακούς τους φίλους, αλλά και όχι μόνο αυτούς, ό,τι κάνουν, ό,τι σκέφτονται, ό,τι ονειρεύονται, τη γνώμη τους, την «τοποθεσία» τους, τις μύχιες σκέψεις τους, η εικόνα, ή το σύμπλοκο των προσωπείων, που ο καθένας δημιουργεί για τον online εαυτό του, είναι ήδη μέρος της καθημερινότητάς μας. Πηγαίνοντας ένα βήμα πιο πέρα, ο Eggers περιγράφει ένα εφιαλτικό σενάριο. Έναν κόσμο από τον οποίο δεν μπορείς να ξεφύγεις όσο κι αν το θέλεις, έναν κόσμο από τον οποίο δεν μπορείς να κρύψεις τίποτα — και ούτε να κρυφτείς.

Ο Κύκλος είναι ίσως το 1984 της διαδικτυακής εποχής. Και ο συγγραφέας του —ιδρυτής, αξίζει να σημειωθεί, ενός από τους σημαντικότερους ανεξάρτητους εκδοτικούς οίκους παγκοσμίως, του McSweeney’s, που μεταξύ άλλων εκδίδει την ομώνυμη τριμηνιαία λογοτεχνική επιθεώρηση, καθώς και τον μηνιαίο Believer, δύο περιοδικά που αξίζουν και με το παραπάνω την αξία της συνδρομής τους— δεν το κρύβει. Σε κάθε πάντως περίπτωση, είναι μια ευχάριστη στην ανάγνωσή της, παρά το ζοφερό της θέμα, άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία, ένα «ιντερνετικό» page-turner, ένα θρίλερ που διαδραματίζεται πολύ μακριά και ταυτόχρονα πολύ κοντά σε όσα γνωρίζουμε, σε όσα θαυμαστά μάς περιβάλλουν. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος σε πολύ καλή μετάφραση της Ιλάειρας Διονυσοπούλου. Με κράτησε σε αγωνία, και το ενδιαφέρον μου αμείωτο, ως το τέλος.

ΥΓ. Η κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου πέρασε από διαδικασία τού pre-production και βρίσκεται ήδη στα γυρίσματα. Η ταινία θα προβληθεί το 2016, με την Emma Watson και τον Tom Hanks στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.