Το άφωνο νησί

Αν απορείτε πώς προφέρεται το όνομα του κροατικού νησιού χωρίς φωνήεν, ρωτήστε έναν Κοζανίτη. Η γειτονιά Σκ’ρκα της μακεδονικής πόλης είναι από τα λίγα τοπωνύμια στον ελληνικό χώρο με το λεγόμενο φωνηεντικό «ρ». Η απόστροφος σηματοδοτεί τη μικρή παύση, χάρη στην οποία μπορούμε να πούμε Krk (Κ’ρκ) χωρίς να μοιάζει η ομιλία μας με ήχο ροκάνας.

Εκτός από περίεργο όνομα, έχει κaι άλλες ιδιαιτερότητες η νήσος των τετρακοσίων και κάτι τετραγωνικών χιλιομέτρων. Παρόλο που ο πολύς κόσμος κατατάσσει ολόκληρη την παραλία της Κροατίας στις δαλματικές ακτές, το Krk —όπως και το ισομέγεθες Cres (Τσρες), με το οποίο μοιράζονται τα πρωτεία έκτασης— ανήκει σε ένα είδος no man’s land. Ο κόλπος του Καρνάρο, αρκετά βαθύς ώστε στον μυχό του να φιλοξενείται λιμάνι διεθνών προδιαγραφών παρά τις πάμπολλες προσχώσεις (Ριέκα σημαίνει ποτάμι!), χάσκει ανάμεσα στις πασίγνωστες περιοχές το;y πάλαι ποτέ ιταλικού μεγαλοϊδεατισμού — Δαλματία και Ιστρία.

Στην πρώτη εντύπωση, το Krk είναι λίγο Λευκάδα και λίγο Σαλαμίνα. «Λευκάδα» το κάνει η απευθείας οδική σύνδεση: μια εντυπωσιακή τοξωτή γέφυρα αποτελεί την είσοδο στο νησί. Ομοίως εντυπωσιακά είναι τα θερινά μποτιλιαρίσματα στον κυκλικό κόμβο της πρόσβασης από την πλευρά της ηπειρωτικής χώρας, όπου συνωστίζονται οχήματα με πινακίδες από πάμπολλα ευρωπαϊκά κράτη.

Περνώντας τον σταθμό των διοδίων, οι εποχούμενοι περιμένουν ότι σύντομα θα απολαύσουν τις χαρές της Αδριατικής. Ωστόσο, η ευλογημένη άφιξη αργεί ακόμη. Τα πρώτα χιλιόμετρα του βασικού οδικού άξονα είναι η «Σαλαμίνα», μια και όλα σο;y θυμίζουν ότι βρίσκεσαι στις παρυφές μιας μεγάλης πόλης: οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις ή το διεθνές αεροδρόμιο της Ριέκα δεν έχουν τίποτε γραφικό.

Ευτυχώς στη συνέχεια το τοπίο πρασινίζει, αρχικά με πουρνάρια και στη συνέχεια με την πιο τυπική μεσογειακή βλάστηση. Αφού διασχίσει το νησί με νοτιοανατολική κατεύθυνση —και έχοντας παρακάμψει την πόλη του Krk—, ο δρόμος καταλήγει στη ζεστή κοιλάδα της Μπάσκα, με πεύκα, ελιές και με μια αμμουδιά δύο χιλιομέτρων στο βάθος. Στη χώρα με τις κατεξοχήν βραχώδεις ακτές, αυτό μοιάζει παράταιρο. Η ιδιαίτερη αυτή γωνιά του νησιού μας έκανε να θυμηθούμε την Ελλάδα, τόσο για το τοπίο όσο και για δύο ακόμη λόγους: ένα ξενοδοχείο με το απρόσμενο όνομα Corinthia· και το γεγονός ότι στην Μπάσκα ανακαλύφθηκε η παλαιότερη επιγραφή στο λεγόμενο γλαγολιτικό αλφάβητο, την πρωτόλεια μορφή του κυριλλικού — που από τη Μοραβία των Βυζαντινών ιεραποστολών μεταλαμπαδεύτηκε στην Κροατία, όπου και παρέμεινε σε εκκλησιαστική κυρίως χρήση μέχρι και τον 20ό αιώνα.

Η ομορφιά των οικισμών στο μέσο του νησιού, όπως η πρωτεύουσα ή το Vrbnik στην ανατολική ακτή, μας επαναφέρει στο εδώ και το τώρα. Βρισκόμαστε σε ένα νησί όπως και τα άλλα της περιοχής, περπατάμε στα ίδια βενετσιάνικα σοκάκια, χαλαρώνουμε όσο επιτρέπει η πολυκοσμία του καλοκαιριού. Μήνες μετά, η κυρίαρχη αίσθηση που κρατάμε είναι ότι το Krk είναι ένα τυπικό, ενδιαφέρον και ευχάριστο κροατικό θέρετρο. Κι εκεί που νομίζουμε πως τα τακτοποιήσαμε όλα στο μυαλό μας, έρχεται η είδηση για το τερματικό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο νησί, τη συγχρηματοδότηση του οποίου ενέκρινε —πριν λίγες μόλις ημέρες— η Ευρωπαϊκή Ένωση. Κυκλοφορεί και ένας χάρτης που δείχνει το Krk ως μελλοντικό ενεργειακό κόμβο, ο οποίος θα τροφοδοτεί μεγάλο μέρος της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Μετά από αυτό, στους αρχικούς παραλληλισμούς με ελληνικά νησιά θα πρέπει να προσθέσουμε, πλέον, και τη Ρεβυθούσα.