Ακομβίωτοι, για τη Δημοκρατία

Η γαλλική κοινωνία, και οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, και η ελληνική κοινωνία, δεν γνωρίζει, δεν γνωρίζουν πια τον πόλεμο. Κάναμε αγώνα και πολέμους για να μην έχουμε πόλεμο, για να μην πολεμάμε εμείς οι ίδιοι. Κάποιοι μάς κατηγορούν ότι εξαγάγαμε πόλεμο. Μπορεί να έχουν και λίγο δίκιο, παρότι μάλλον η στατιστική της πολεμολογίας τούς διαψεύδει.

Δεν τον γνωρίζουμε πλέον τον πόλεμο και όμως τώρα μας πολεμούν. Και τον ξαναμαθαίνουμε.

Το πρόβλημα είναι ότι ο τρόπος ζωής μας, το οικονομικό μας μοντέλο, τα συναισθήματά μας, ο κοινωνικός δεσμός μας, δεν χωράει μάχες, όπλα, απώλειες, στράτευση, διαταγές, στολές, πολλούς νεκρούς. Αλήθεια, η Γαλλία εδώ και πολλά χρόνια δεν έχει πια στρατιωτική θητεία, οι νέοι της στο όνομα των ελευθεριών και της απεμπλοκής της ιδιότητας του πολίτη από την ένοπλη διάστασή της δικαιούνται μόνο να απολαμβάνουν ή να διεκδικούν απολαύσεις. Όπλα δεν έχουν αγγίξει. Παράξενο για μια κοινωνία που διεκδικεί την καθολικότητα της ιδιότητας του πολίτη, που πιστεύει ακόμα, και καλώς, ότι το κράτος ενσωματώνει άτομα και τα διαμορφώνει πάνω στις ιδρυτικές ρήτρες του πατριωτικού ρεπουμπλικανικού συμβολαίου. Λάθος για ένα κράτος που ο λόγος ύπαρξής του είναι να αποστερεί τα άτομα από τις προηγούμενες ταυτότητές τους, από τη συλλογική τους εξάρτηση, από δεσμεύσεις προϋπάρχουσες της κοινωνικοποίησής τους μέσα στους κανόνες.

Και όμως διεξάγεται πόλεμος, και χτες με όπλα πολέμου σφαγιάστηκαν οι συμπολίτες μας στο Παρίσι.

Πόλεμος ενάντια σε έθνη, κράτη, έθνη-κράτη, ενάντια στις έννοιες που συγκροτούν την ίδια την κοινωνική και οικονομική ζωή σε αυτά. Ελευθερία του ατόμου, αγοραία οικονομία, δημοκρατική εδραίωση, απομόνωση της πίστης στον ιδιωτικό βίο. Αυτά πρέπει να καταστραφούν. Και γι’ αυτό κάποιοι πολεμούν.

Κοινωνιολογικά θα έχει ξανά ενδιαφέρον να μάθουμε ποιοι ήταν οι πολεμιστές που μας εχθρεύονται: Γάλλοι σε μεταμοντέρνο τριπάκι δολοφονικής θέωσης ή απεσταλμένοι Άραβες βαθιά μαστουρωμένοι από συγκεκριμένες αναγνώσεις του Ισλάμ;

Πολιτικά όμως αυτό που έχει σημασία είναι ότι κάποιοι εδώ και καιρό μάς πολεμούν. Και απέναντι στον πόλεμο κωφεύουμε, δεν είναι ροχάλα είναι γλοιώδης βροχή, δεν είναι πόλεμος μια ροχάλα είναι, δεν είναι πόλεμος είναι μια εστιασμένη τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό μίνι-μάρκετ (το διαβάσαμε και αυτό στην «προοδευτική» Liberation). Τα διαβάσαμε αυτά μετά το Charlie και την Kόλαση του Ιανουαρίου. Και πολλές άλλες μικροαναλύσεις, δικαιολογίες, αγωνιώδεις προσπάθειες να κρύψουμε το γεγονός ότι κάποιοι μας πολεμούν.

Προσοχή στην ισλαμοφοβία, το αντανακλαστικό πολλών Γάλλων διανοουμένων λίγες ώρες μετά τα γεγονότα του Ιανουαρίου.

Προσοχή μην κερδίσει η άκρα Δεξιά, λες και δεν κερδίζει ούτως ή άλλως.

Προσοχή μη χαλάσει η καταναλωτική ζαχαρένια μας και ο θεατρικός προγραμματισμός του χειμώνα, ήθελαν να πουν οι μελιστάλακτοι μπουρζουάδες ιντελεκτυέλ μιας Γαλλίας που δεν υπάρχει πια.

Και τι θα πρέπει να κάνουμε; θα μου πείτε. Να φορέσουμε παλιές παραλλαγές σαν φαιδροί κυνηγοί και να βαράμε αγριογούρουνα ανθρώπινα και τις ψυχικές μας μπεκάτσες;

Όχι φυσικά.

Η Γαλλία και η Ευρώπη δέχονται πόλεμο στο σημείο της ευθυκρισίας τους. Στο σημείο του ανθρωπισμού τους, της ανοχής και της δημοκρατίας. Και ο πόλεμος στους εχθρούς αυτού του μέγιστου σημείου πρέπει να είναι αμείλικτος για να διασωθεί το σημείο. Για να τα λέμε όλα, μια κι έξω, η Ευρώπη υπάρχει και νοηματοδοτεί τον εαυτό της μέσα από έναν πολλαπλώς εκκοσμικευμένο αρχαιοελληνο-ρωμαϊκο-χριστιανισμό. Έξω απ’ αυτόν δεν υπάρχει. Μπορεί να τροποποιεί το μοντέλο της, ξέρει να το κάνει, το κάνει, μπορεί να ενσωματώνει και να εμπλουτίζεται, αντέχει και θέλει την ισλαμική ετερότητα.

Μέχρι ενός ορίου.

Το όριο σήμερα είναι μια ηλεκτροφόρα γραμμή, ένα γυμνό καλώδιο που όποιος το ακουμπάει καίγεται. Ακροδεξιός ή κοινοτιστής της Αριστεράς και του Ισλάμ. Η πλουραλιστική δημοκρατία αποδέχεται άτομα, όχι ιμάμηδες, παπάδες και ηγέτες μικρών ή μεγάλων σεκτών και κοινοτήτων. Η πλουραλιστική δημοκρατία δεν είναι η συνύπαρξη κοινοτήτων. Η πλουραλιστική δημοκρατία μάχεται τις οντότητες που προϋπάρχουν του ατόμου.

Κατά τα άλλα, μια πικρή σκέψη για τους Γάλλους ηγέτες και διανυόμενους, γραφιάδες και ανθρώπους της τέχνης που, σαν άλλοι αριστοκράτες αξιωματικοί της προεπαναστατικής Γαλλίας, αρνούνται στον λαό να πολεμήσει, σε επάλληλες σκηνές παραμορφωμένης ιστορίας: «Δεν έχετε δικαίωμα στα όπλα εσείς», «Δεν είναι πόλεμος αυτός, άσκηση είναι», «Πώς να πολεμήσετε έτσι ακομβίωτοι».

Θα πολεμήσουμε όπως μπορούμε, για τη Δημοκρατία.