Αλλαγή βάρδιας

Για τον Τραμπ, τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη και τα δικαιώματα τα έχουν γράψει άλλοι, καλύτερα από εμένα. Όμως εδώ και λίγες ημέρες, που επιβεβαιώνεται πλέον ότι ο άνθρωπος αυτός θα είναι παράγοντας μη προβλέψιμης έντασης και ανατροπής γεωπολιτικών σταθερών στον πλανήτη, δύο είναι τα πράγματα που με ανησυχούν.

Το πρώτο είναι η επίδραση του φαινομένου Τραμπ στους ψηφοφόρους στην Ευρώπη. Η ανοησία χρειάζεται ένα μικρό μόνο σκούντηγμα για να γίνει ξεδιαντροπιά, η αντίδραση για να γίνει θυμωμένος φανατισμός. Η εκλογή αυτού του ανθρώπου και η εμφατική εφαρμογή της πολιτικής του είναι το δικό τους «Yes, we can!» των όχλων της Ευρώπης. Ξέρουν τώρα ότι, αν μπόρεσε να γίνει στην Αμερική, μπορεί να γίνει και στην Ευρώπη — και αυτή η αίσθηση αλλάζει πολιτικές και εκλογικές συμπεριφορές. Στη Δημοκρατία δεν έχει καθένας μας μόνο μία ισότιμη ψήφο. Έχει και την ένταση της φωνής του, τη μικρή ή μεγαλύτερη επιρροή στον κοινωνικό του κύκλο, την ένταση της ενασχόλησής του. Η εκλογή και η διακυβέρνησή του θα δίνουν έναν πειστικό λόγο σε ακόμη περισσότερους να απελευθερώνουν σιωπηλά πολιτικά ένστικτα που νομίζαμε ότι είναι περιθωριακά ενώ ήταν απλά κατασιγασμένα, και να τα διεκδικούν πολιτικά. Όταν εκλείψει ο ρυθμιστικός παράγοντας της ντροπής —και ο Τραμπ, ο κατεξοχήν ξεδιάντροπος, αυτό ακριβώς έκανε—, οι αλλαγές στις κοινωνίες είναι απρόβλεπτες και μη γραμμικές, ειδικά όταν ξεπεράσουν το κατώφλι της κρίσιμης μάζας.

Το δεύτερο αφορά εμάς. Η καμπή της ιστορίας που ζούμε μας βρίσκει ανέτοιμους, απροετοίμαστους, κουρασμένους και με μηδενικές ανοχές και αντοχές, ως κράτος, ως οικονομία και ως κοινωνία. Η Ελλάδα είναι εξευτελισμένη, αδύναμη και χωρίς σεβασμό από φίλους και εχθρούς, η κοινωνία της παγωμένη και απογοητευμένη και δεν έχει καν την οικονομική αντοχή για να αντέξει οποιαδήποτε απρόβλεπτη αλλαγή στο οικονομικό ή πολιτικό περιβάλλον της. Σε αυτές τις συνθήκες, έχουμε εμπιστευτεί τις τύχες μας σε μια κυβέρνηση από ανήμπορα, φαιδρά ανθρωπάκια που δεν έχουν ούτε την ικανότητα, ούτε την προσωπική προπαρασκευή, ούτε τον πνευματικό εξοπλισμό να κρίνουν και να κατανοήσουν τι συμβαίνει στον κόσμο, πόσο δε μάλλον να αντιδράσουν. Κινδυνεύουμε να γίνουν οι μοιραίοι της Ιστορίας μας, όπως τόσες άλλες φορές που ασήμαντοι και ανόητοι έτυχαν στη βάρδια στην γέφυρα του σκάφους.

Επείγει να αλλάξει αυτή η βάρδια.