Ανεκπαίδευτη εκπαίδευση

Οι τηλεοπτικοί διαγωνισμοί ταλέντων είναι μια παλιά ιστορία, που μάλλον ξεκινά το 1948 στην Αμερική. Η δομή τους, τότε και τώρα, παραμένει περίπου η ίδια: διάφοροι υποψήφιοι, συνήθως ερασιτέχνες που θέλουν να γίνουν επαγγελματίες, ή και επαγγελματίες στα πρώτα τους βήματα που θέλουν να αποκτήσουν φήμη και ευκαιρίες για κάτι καλύτερο, περνούν από ακρόαση μπροστά σε μια κριτική επιτροπή αποτελούμενη από διάσημους εκπροσώπους του χώρου (εδώ θα αναφερθώ μόνο στο τραγούδι), και αργότερα θα επιστρέψουν για να αναμετρηθούν με όσους άλλους πέρασαν επίσης από την πρώτη φάση των ακροάσεων, μέχρι να προκύψει ο τελικός νικητής. Όπως ήταν φυσικό, το διψασμένο για θέαμα κοινό λάτρεψε αυτή τη διαδικασία, και απόδειξη είναι τα υψηλά ποσοστά θεαματικότητας που επιτυγχάνουν όλες οι παρόμοιες εκπομπές όλα αυτά τα χρόνια.

Μέσα από τέτοια προγράμματα πέρασαν αρκετοί ταλαντούχοι άνθρωποι, που έκαναν μια κάποια καριέρα στο χώρο του τραγουδιού (κάτι ολοένα και δυσκολότερο, καθώς η μουσική βιομηχανία βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια σε παρακμή και είναι άγνωστο αν και πώς θα καταφέρει να ανακάμψει), αλλά και αρκετοί ατάλαντοι, οι οποίοι πολλές φορές (ανάλογα με το πρότυπο που ακολουθεί η κάθε εκπομπή) χλευάστηκαν ανελέητα και συχνά έφυγαν από τον χώρο της ακρόασης είτε βρίζοντας είτε κλαίγοντας — θυσιάσματα στον βωμό της τηλεθέασης.

Αν υπάρχει κάτι θετικό σε όλη αυτή την ιστορία, είναι ότι δημιούργησε ζήτηση για μαθήματα μοντέρνου τραγουδιού, κι έτσι δημιουργήθηκαν στα ωδεία τα αντίστοιχα τμήματα, όπου μερικές φορές διδάσκουν άνθρωποι που ξέρουν τι κάνουν, έχοντας στην πλάτη τους και σπουδές στο κλασικό τραγούδι, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να διδάξουν στους μαθητές τα βασικά της αναπνοής και του ελέγχου των μυών στον λαιμό, αλλά και τη σωστή χρήση του μικροφώνου, κάτι απαραίτητο σε αυτό το είδος τραγουδιού. Επίσης αύξησε λίγο και τη ζήτηση για μαθήματα κλασικού τραγουδιού, μια που εκεί ο μαθητής έχει περισσότερες πιθανότητες να μάθει να χειρίζεται σωστά την αναπνοή του και τον λαιμό του, ασχέτως αν αυτό που θέλει να κάνει είναι να τραγουδά ροκ, R&B, σκυλάδικα ή λαϊκοπόπ.

Από την άλλη μεριά, φοβάμαι ότι πολλά από τα παιδιά που βλέπουν αυτές τις εκπομπές και φαντασιώνονται να είναι πάνω στη σκηνή και από κάτω τα πλήθη να παραληρούν, δεν έχουν καμία συναίσθηση της πραγματικότητας. Αυτό που προβάλλει η τηλεόραση, καθώς και τα παράπλευρα Μέσα (περιοδικά και εφημερίδες με αποκλειστικό αντικείμενο τον «κοινωνικό σχολιασμό»), είναι μια εικόνα λάμψης και επιτυχίας. Αυτό που δεν προβάλλει (που είναι και το σημαντικότερο) είναι η σκληρή δουλειά που κρύβεται από πίσω, καθώς και η σκληρή πραγματικότητα της εργασιακής κατάστασης στα μουσικά πράγματα της χώρας. Έτσι, βλέπουμε να πηγαίνουν στα ωδεία παιδιά που δεν θέλουν να μάθουν μουσική, αλλά μόνο «να τραγουδάνε». Δεν θέλουν κανενός είδους γνώση ή υπόβαθρο, θέλουν μόνο δόξα και χρήμα. Ζητούν από τους δασκάλους τους να τους μαθαίνει τα κομμάτια με το αυτί, χωρίς να μπουν στον κόπο να μάθουν να διαβάζουν νότες. Ζητούν να απαλλαγούν από τα υποχρεωτικά μαθήματα (σολφέζ, αρμονία, ιστορία μουσικής, μορφολογία κλπ.) και απλώς να προετοιμαστούν επαρκώς για να βγουν στη σκηνή κάποιου τάλεντ σόου ή σκυλάδικου.

Εντάξει, καλό είναι κι αυτό, αλλά δεν σε κάνει μουσικό. Και φυσικά μπορεί να έχεις φοβερό φυσικό ταλέντο και να κάνεις εντυπωσιακά πράγματα με τη φωνή σου, αλλά αν δεν μάθεις τα θεμελιώδη της τέχνης σου θα μείνεις μισός. Σαν ηθοποιός που δεν ξέρει ανάγνωση.

Θέλεις να μείνεις μισός;