Ανοίκειοι
ΚΑΡΤΑ ΕΠΙΒΙΒΑΣΗΣ.—Στο Βελιγράδι είναι το αεροδρόμιο αφιλόξενο, το λένε όλοι αυτό, δεν έχεις λόγο να φτάσεις εκεί πολύ νωρίτερα, επέμενε και ο Ράμζι, που θα έφευγε 20 λεπτά πριν από μένα, μεσάνυχτα ακριβώς, για τα Τίρανα, και μέσα στο ταξί (που δεν ήταν κανονικό ταξί, ένα ιδιωτικό όχημα ήταν, ούτε παλιό ούτε καινούργιο, αξιοπρεπώς καθαρό, και καταλάβαινες ότι ο οδηγός του θα έκανε τη διαδρομή από το Νόβι Σαντ σε λιγότερο από μια ώρα, το καταλάβαινες ακόμη και κρατώντας κάπως επίμονα τα μάτια σου κλειστά, όσο εγγύτερα στον ύπνο ήταν εφικτό), στην έναρξη του ταξιδιού, περιέγραφε το πρόγραμμά του των περασμένων ημερών, τους σταθμούς του, το αεροδρόμιο του Ελσίνκι, το αεροδρόμιο της Ρώμης, των Βρυξελλών βεβαίως· ναι, η επαφή μας με τη Δύση ιχνογραφείται πρώτα-πρώτα στ’ αεροδρόμια, αυτά είναι οι βουλίτσες που πρέπει να ενώσεις μονοκοντυλιά για να σχηματίσεις το είδωλό σου, ενώ η επαφή μας με τα Βαλκάνια αποτυπώνεται πάνω σε οδικές αρτηρίες, σε εθνικές και επαρχιακές οδούς. Η γεωγραφική εγγύτητα δε θα μεταφραστεί σε οικειότητα, αλλιώς: όσοι για δεκαετίες παρακάμψαμε τις διαδρομές αυτές στυλώνοντας το βλέμμα σε διαδρόμους προσγείωσης και κρατώντας το διαβατήριο μέσα στην τσάντα κι όχι πρόχειρο στην εσωτερική τσέπη του σακακιού, θα προσδιοριζόμαστε τώρα με βάση το κοινό βλέμμα μας προς τρίτους και όχι αυτό που θα αποστρέψουμε θορυβημένοι αν τύχει να το στρέψουμε στον βαλκανικό μας καθρέφτη.