Δελτίο θυέλλης

Είμαστε τυχεροί που έχουμε αυτό το βιβλίο. Και όχι μόνο επειδή είναι καλό, απολαυστικό στην ανάγνωσή του και page-turner. Αλλά επειδή αναδεικνύει τη δύναμη της «μεσαίας» φόρμας, του πεζογραφήματος που δεν είναι «απλώς» ένα μεγάλο διήγημα, ούτε όμως έχει το βάρος —αλλά και τα παραφερνάλια— του μυθιστορήματος.

Η νουβέλα είναι ένα εντυπωσιακό είδος, που σπάνια υπηρετούν πια οι μυθιστοριογράφοι — για μία σειρά από λόγους, κυρίως εμπορικότητας: απλούστατα, δεν έχουν ζήτηση. Το κοινό δεν προτιμά τις νουβέλες γιατί με λίγο περισσότερα χρήματα θα επένδυε σε ένα πολύ μεγαλύτερο σε έκταση βιβλίο — οι αναγνώστες αγοράζουν χρόνο. Όμως έτσι χάνουμε από τη συμπυκνωμένη δύναμη που έχει η νουβέλα, ένα υβριδικό είδος ανάμεσα στο διήγημα (και όταν λέμε διήγημα δεν εννοούμε τα short short stories, αλλά μία ιστορία από 5.000 λέξεις τουλάχιστον, έως 10.000 και 15.000 λέξεις) και το μυθιστόρημα (και όταν λέμε μυθιστόρημα εννοούμε τα μεγάλα αφηγήματα των 80.000, 90.000, 100.000 και άνω λέξεων: τα μικρότερα είναι νουβέλες μεταμφιεσμένες σε μυθιστορήματα), ένα υβριδικό είδος που παίρνει τα «καλά» στοιχεία και των δύο και τα αναπτύσσει μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, χώρου και χρόνου. Για να κλείσουμε αυτές τις προλογικές σκέψεις: είμαστε πολύ παραπάνω από σίγουροι ότι η νουβέλα θα γνωρίσει μεγάλες δόξες στην εποχή μας, μέσω των e-books και των μηχανών ανάγνωσης. Είναι το ιδανικό είδος για να διαβάζει κανείς όταν βρίσκεται έξω από το σπίτι, ή όταν μετακινείται (μία νουβέλα τελειώνει πολύ πιο γρήγορα από ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, που απαιτεί προσήλωση πολλών ημερών), αλλά και το ιδανικό είδος βιβλίου για αναγνώστες που (θα μάθουν να) αγαπούν τις ταμπλέτες τους. Ο καιρός (τα δυο-τρία επόμενα χρόνια) θα δείξει αν πέφτουμε μέσα.

Εδώ λοιπόν, για να 'ρθούμε στα του βιβλίου, ο Joe Hill έχει μία θαυμάσια ιδέα: να εκδώσει τέσσερις ανεξάρτητες μεταξύ τους νουβέλες σε έναν μεγάλο, εντυπωσιακό σε όγκο τόμο. Και οι τέσσερις είναι εξαιρετικές. Ο Hill είναι πολύ άξιος συγγραφέας, πολύ διαβασμένος και με μεγάλη πείρα — έχει γράψει πάρα πολλά χιλιόμετρα, και μάλιστα σε διάφορα είδη: από τα κόμικς μέχρι τα πολύ ογκώδη μυθιστορήματα, και όλα τα απ’ ανάμεσα. Και στον «Παράξενο καιρό» δείχνει για άλλη μία φορά πόσο έξυπνος συγγραφέας είναι· και πόσο αξιοθαύμαστη (σχεδόν τρομακτικά αξιοθαύμαστη) φαντασία έχει. Και πόσο ζηλευτή φαντασία.

Τα τέσσερα βιβλία έχουν τους εξής επιμέρους τίτλους: Φωτογραφία. Απασφαλισμένος. Ψηλά. Βροχή. Το πρώτο, το τρίτο και το τέταρτο ανήκουν στο Φανταστικό. Είναι καθαρόαιμες ιστορίες φαντασίας — και τρόμου, είδος που ο Hill υπηρετεί πιστά από τα πρώτα του βήματα — και με πελώρια εμπορική επιτυχία, αλλά και καλλιτεχνική. Το δεύτερο, που είναι και το μεγαλύτερο σε έκταση, όχι. Είναι ρεαλιστικό.

Στη Φωτογραφία, παίζει με μία ιδέα που πηγάζει κατευθείαν από τις σελίδες του πατέρα του, του Στίβεν Κινγκ. Είμαστε σίγουροι πως ο Κινγκ θα ζήλεψε πολύ την ιδέα μιας Polaroid που κλέβει λίγο-λίγο τη ζωή σου. Είναι μια έξαλλη ιστορία, με έναν villain που θέλουμε οπωσδήποτε να τον δούμε και σε ταινία. Η ιστορία αφήνει ερωτηματικά, αλλά τέτοιου είδους ερωτηματικά που σε χορταίνουν. Έξοχο βιβλίο, πραγματικά απολαυστικό.

Το Ψηλά είναι μία από τις πιο παράδοξες ιστορίες που έχουμε διαβάσει ποτέ. Και έχουμε διαβάσει πολλές παράδοξες ιστορίες. Ένας αλεξιπτωτιστής (εντελώς ερασιτέχνης αλεξιπτωτιστής, και υπό μία έννοια και εντελώς ερασιτέχνης άνθρωπος…) πέφτει με το αλεξίπτωτό του πάνω σε ένα σύννεφο. Ένα σύννεφο που τον συγκρατεί και τον «φιλοξενεί» επί ημέρες. Και του κάνει και διάφορα άλλα, όλα συναρπαστικά και όλα πραγματικά πρωτότυπα. Δεν τα περιμένεις. Ούτε το τέλος περιμένεις.

Στη Βροχή έχουμε να κάνουμε με μία νουβέλα που παίζει με τους όρους του μετα-αποκαλυπτικού μυθιστορήματος — καθώς, και εδώ (θυμίζουμε τον περίφημο Πυροσβέστη του Hill), η ανθρωπότητα κινδυνεύει με αφανισμό. Με αφανισμό από τα σύννεφα, που γεννούν καταιγίδες φτιαγμένες από σκληρές, θανάσιμες βελόνες. Ακούγεται παράξενο (ασφαλώς!), αλλά είναι πολύ περισσότερο παράξενο από όσο το περιμένει κανείς. Θέλαμε περισσότερο από αυτό, μάλιστα. Η ιδέα, και η απεικόνιση του κόσμου μετά, είναι πάντα ένα θέμα που σηκώνει πολλή ανάπτυξη. Να σημειώσουμε εδώ την υπέροχη γκέι, και επίσης αιχμηρή, ηρωίδα, ένα πραγματικό κόσμημα.

Αφήσαμε για το τέλος το τρίτο στη σειρά μίνι μυθιστόρημα, τον Απασφαλισμένο, γιατί όπως είπαμε διαφέρει ειδολογικά από τα άλλα τρία. Ο Απασφαλισμένος είναι ένα σκληρό, βίαιο ρεαλιστικό μυθιστόρημα που μιλά για την οπλοκατοχή, για τη λατρεία της βίας και των όπλων στην Αμερική. Ένα πολιτικό βιβλίο, με μία κινηματογραφική εξέλιξη και μια θαυμάσια πλοκή —αλλά και πολλούς εξαιρετικά σκιαγραφημένους χαρακτήρες— που σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό. Αυτό είναι ένα βιβλίο που ασφαλώς θα έχει μεγάλο μέλλον· είναι περισσότερο από βέβαιο ότι θα το δούμε στον κινηματογράφο (ή στην τηλεόραση, πράγμα που πλέον είναι ένα και το αυτό). Για να κλείσουμε: μολονότι αγαπάμε κυρίως τη φαντασία και τον τρόμο, ο Απασφαλισμένος μάς έκανε την καλύτερη εντύπωση γιατί είναι μια πολιτική διακήρυξη πολύ μεγάλης δύναμης που δεν ηθικολογεί σε κανένα σημείο και αναπτύσσεται μπροστά σου με σπάνια αίσθηση ρυθμού. Ένα μάθημα δημιουργικής γραφής από μόνος του.

Συμπερασματικά: Joe Hill έχει μία πλούσια πρόζα, υψηλής έντασης παρατηρητικότητα και μεγάλη ικανότητα τιθάσευσης του υλικού του. Άξιος γιος του πατέρα του, και μαζί ένας πρωτότυπος συγγραφέας φαντασίας και τρόμου, αλλά όχι μόνο, με το ολόδικό του στίγμα. Όχι απλώς ο γιος του πατέρα του. Μας αρέσει πολύ.

ΥΓ. Να σημειωθεί η έξοχη μετάφραση, που προσθέτει πολλά στην απόλαυση που θα αντλήσει ο Έλληνας αναγνώστης από το βιβλίο. Όλα τα μυθιστορήματα του Joe Hill κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Bell.