Ένα ποπ είδωλο στην Πόλη

D
Αλέξανδρος Χαρκιολάκης

Ένα ποπ είδωλο στην Πόλη

Σίγουρα το όνομα του Ζεκί Μουρέν (αν και το σωστό είναι με ü, οπότε κάτι σαν Μιουρέν) δεν είναι και το γνωστότερο στην Ελλάδα, αν και οφείλω να ομολογήσω ότι η γιαγιά μου τον γνωρίζει, όπως γνωρίζει και την περίφημη «Χουλγιά» (κατά κόσμον Χουλγιά Κοτσγιγίτ) από τις τούρκικες ταινίες που προβάλλονταν κατά κόρον τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Βλέπετε, δεν είναι η πρώτη φορά που υπάρχει «τουρκική επέλαση» στην ελληνική σοουμπίζ με τα λογής-λογής σίριαλ που παίζονται τα τελευταία χρόνια. Άλλωστε, έχει αποδειχτεί περίτρανα ότι η ανταλλαγή πολιτιστικών προϊόντων, από κατώτερης στάθμης μέχρι υψηλής, μεταξύ των δύο λαών είναι συνεχής και αδιάλειπτη. Αρκεί να δει κανείς τι γίνεται όταν έρχονται να τραγουδήσουν εδώ ο Γιώργος Νταλάρας ή η Χαρούλα Αλεξίου. Μακάρι να γινόταν το σώσε και την Τρίτη που θα παίξει στη Πόλη η Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής.

Ο Ζεκί Μουρέν, ή αλλιώς επονομαζόμενος ο «Πασάς της Τουρκικής Μουσικής», πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου 1996. Δηλαδή κοντά είκοσι χρόνια πριν. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει ζωντανός και εναργής ανάμεσά μας εδώ στην Πόλη, χάρη στα διάφορα αφιερώματα που του γίνονται συχνά-πυκνά. Κάθε χρόνο την ημέρα των γενεθλίων του και την επέτειο του θανάτου του θα υπάρξει μία μεγάλη συναυλία που θα διοργανώσει είτε ο μητροπολιτικός δήμος της Κωνσταντινούπολης είτε ο δήμος του Σίσλι, ενώ πέρυσι έγινε μία μεγάλη έκθεση με αφίσες, κοστούμια, δίσκους και ό,τι μπορεί να βάλει ο νους.

Τι το ιδιαίτερο όμως έχει ο Ζεκί Μουρέν και ασχολούμαι μαζί του, πέραν της λαοφιλίας του, θα μου πεις. Αυτό που με έχει εκπλήξει είναι η σχεδόν πάνδημη αποδοχή του σε σχέση με την εμφάνιση που είχε όσο ζούσε. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, ο Ζεκί Μουρέν είχε μία εξαιρετική φωνή αλλά και μια εμφανέστατη θηλυπρέπεια στο ντύσιμο. Η διαφορά όμως είναι ότι ο Μουρέν έκανε την καριέρα του στην Τουρκία, μία κατά τεκμήριο συντηρητική χώρα με μουσουλμάνους πολίτες. Σε αυτή τη φάση λοιπόν μπαίνουν τα ερωτηματικά στη μέση. Τι είδους κοινωνία είναι αυτή που μπορεί να προσεύχεται στον Αλλάχ, να τηρεί το ραμαζάνι και το κουρμπάν μπαϊράμ και πολλοί να θεωρούν ότι είναι μία χώρα στο προθάλαμο μιας ισλαμικής δικτατορίας (κάτι που αποτελεί μέγιστο ατόπημα και λογικό σφάλμα), και ταυτόχρονα να αποθεώνει τον Ζεκί Μουρέν, που φορούσε λαμέ κοστούμια, κρεπάριζε τα μαλλιά του, βαφόταν και λειτουργούσε σαν γκέι πρότυπο;

Ο Ζεκί Μουρέν για πολλούς ήταν το καταφύγιο από έναν άκρατο συντηρητισμό που κατά καιρούς τύλιγε τους πάντες, μία όαση ελευθερίας που είχε καταφέρει να επιβληθεί δίχως να λαμβάνει υπόψη του τι λένε οι γύρω του, τι μπορεί να σκέφτονται για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό οι χι μουλάδες ή οι ψι φανατικοί. Έκανε αυτό που ήθελε και ξεχώριζε. Γλωσσικά κατηρτισμένος σε υψηλό επίπεδο, ήξερε να απαντά σε ερωτήσεις, ήταν ένας μορφωμένος αστός που είχε επιλέξει να ζει όπως ζούσε, δίχως ποτέ να δίνει δικαιώματα για την προσωπική του ζωή σε μία, ούτως ή αλλιώς, κλειστή κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όσο κι αν έψαξα, δεν βρήκα να έχει αναμειχθεί το όνομά του σε κάποιο γελοίο σκάνδαλο ή να υπάρχουν φήμες γύρω από το άτομό του. Με λίγα λόγια, οι πολλοί τον σέβονταν. Τι ήταν λοιπόν ο Ζεκί Μουρέν πέρα από τραγουδιστής της περίφημης «Μανόλια», πρωταγωνιστής σε περίπου είκοσι φιλμ, ζωγράφος και ποιητής;

Ήταν ένας ελεύθερος άνθρωπος, που δεν φοβήθηκε ποτέ να αντιπαρατεθεί με τον κόσμο και να επιβληθεί με το ταλέντο του.

Γενικώς είμαι εναντίον των προτύπων, αλλά στις εποχές που ζούμε, με τους Αμβρόσιους και τους φανατικούς να μας κατακλύζουν, αν είναι να πιστέψουμε σε κάτι, ας πιστέψουμε σε ανθρώπους όπως ο Ζεκί Μουρέν.