H αστυνόμος Τρύπη συναντά τον Χάρι Χόλε

Τη Δευτέρα 16/10, μαζί με άλλους τριαντακάτι τυχερούς, βρέθηκα στις εκδόσεις «ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ» για μια «ιδιωτική» συζήτηση με τον διάσημο Νορβηγό συγγραφέα Jo Nesbo. Έχοντας δει πολλές αναφορές από φίλους που παρακολούθησαν τη συνάντηση, αποφάσισα να γράψω κι εγώ τα, κατά την άποψή μου, πιο ζουμερά στιγμιότυπα. Όχι με κάποια από τις συνήθεις μου ιδιότητες, του αναγνώστη ή συγγραφέα, αλλά με την ιδιότητα του ρεπόρτερ (!).

1. Ο Jo Nesbo προφέρεται Γιου Νέσμπε και όχι Τζο Νέσμπο!
2. Γράφει την επόμενη περιπέτεια του Χάρι Χόλε, που θα εκδοθεί μάλλον σε δύο χρόνια.
3. Επίσης, ασχολείται ζεστά με τη διασκευή του Σαιξπηρικού «Macbeth», που τοποθετεί στη Νέα Υόρκη του 1970. Τότε που ήταν «μια μικρή πόλη, που έκρυβε πολλούς και μεγάλους κινδύνους για τους κατοίκους της».
4. Για τη συγγραφή των βιβλίων του θεωρεί απαραίτητη την έρευνα, την οποία διεξάγει προσωπικά ο ίδιος μιας κι αυτό το κομμάτι τον εξιτάρει ιδιαίτερα. Χαρακτηριστικά ανέφερε την έρευνα για τη μάχη του Λένινγκραντ, όταν έγραφε τον «Κοκκινολαίμη», όπου ανακάλυψε ότι ο αέρας σφύριζε με έναν ιδιαίτερο τρόπο διαπερνώντας εφιαλτικά τα αυτιά των στρατιωτών! Βέβαια, όπως είπε, «αν σε κάποιο σημείο οι ειδικοί μού πουν ότι αυτό που μας λες είναι απίθανο», ο Nesbo μπορεί να μην ακολουθήσει την άποψή τους, αλλά να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο απίθανο στοιχείο στην πλοκή του μυθιστορήματός του.
5. Στο παρελθόν έγραφε 12 ώρες την ημέρα, συνήθως απόγευμα και βράδυ. Τώρα πλέον γράφει 5 ώρες και πάντοτε πρωινά. Και, πιο συγκεκριμένα, αναφέρθηκε σε αριθμό λέξεων. Παλαιότερα έγραφε 2.000 λέξεις την ημέρα και σταδιακά έπεσε σήμερα στις 1.000. Ανέφερε το χαρακτηριστικό παράδειγμα παλιού Σουηδού συγγραφέα μικρών διηγημάτων, που εξέδιδε ένα βιβλίο ανά 9 χρόνια. «Μια μέρα που τον ρώτησε η γυναίκα του αν είναι ευχαριστημένος από τον αριθμό των λέξεων που έγραψε, ο τύπος απάντησε “Ναι” και της εξήγησε ότι είχε σβήσει τρεις λέξεις!»
6. Σε ερώτηση γιατί δεν ασχολείται με το θέμα της τρομοκρατίας, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασε η απάντησή του. Ο Nesbo υποστήριξε ότι η τρομοκρατία σε σχέση με τη δεκαετία του 1970 βρίσκεται σε ύφεση. Στη συνέχεια, διευκρίνισε ότι «αυτοί που σκοτώνουν είναι αριθμητικά λιγότεροι». Βέβαια, δεν έκανε κάποιο σχόλιο για την τρομακτική αύξηση του αισθήματος του φόβου, που βιώνουν οι σύγχρονες κοινωνίες με την επικρεμάμενη απειλή τρομοκρατικών χτυπημάτων σε όλο τον κόσμο.
7. Η στάση του απέναντι στην ταινία «Χιονάνθρωπος» μου έφερε στο μυαλό την μπρεχτική αποστασιοποίηση (συγγνώμη για τη χρήση του όρου…). Όπως αποκάλυψε, δέχτηκε την πρόταση για την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου λόγω της μεσολάβησης του ατζέντη τού Σκορτσέζε. Και ,τελικά, δεν είχε ενεργή συμμετοχή στη σεναριακή μετατροπή του μυθιστορήματος.
8. Οι θαυμαστές του Χόλε μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι. O Nesbo έχει πολλές ιδέες έτοιμες για τις νέες περιπέτειες του αγαπημένου τους ήρωα. Χαρακτηριστική ατάκα του: «Όταν σε κάποια πτήση το αεροπλάνο χορεύει φλαμένκο, λέω στον εαυτό μου, “Κρίμα να μην προλάβω να γράψω δέκα βιβλία ακόμη”». (Οκέι, η λέξη φλαμένκο είναι εντελώς δική μου επινόηση, αλλά πιστεύω ότι πιάνετε το νόημα…)
9. Τα αισθήματά του για το alter ego του, τον δημοφιλέστατο Χάρι Χόλε, εκτείνονται μέχρι τη ζήλια και την κούραση. Αναφέρθηκε στη ζήλια όταν σε κάποια συνάντηση ένας δημοσιογράφος μόλις τον είδε είπε στον διπλανό του: «Μα αυτός δεν είναι σαν τον Χόλε!» Και περιέγραψε την κούραση «σαν το συναίσθημα που νιώθεις για κάποιον φίλο, που έχετε περάσει ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο μαζί, αλλά μετά δεν θέλεις να τον δεις για δυο-τρεις μέρες».
10. Για το τέλος κράτησα την καλύτερη ερώτηση (αν θυμάμαι καλά, τη διατύπωσε ο Γρηγόρης Αζαριάδης). «Ας παίξουμε στον αγαπημένο σου χώρο, αγαπητέ Jo… Αναρρίχηση στην Κάλυμνο. Απέναντί σου, τρεις κορυφές του βουνού. Στην πρώτη, τοποθετώ τους Χάμετ και Τσάντλερ, στη δεύτερη τον Ζαν Πατρίκ Μανσέτ και τους επιγόνους του neopolar, και στην τρίτη το διαβόητο ζεύγος των Σουηδών (τροτσκιστών, κατά δήλωσή τους) Σγιεβάλ Βαλέε. Στη δική σου πλευρά, Jo, τοποθετώ εκτός από σένα τη γενιά των Μανκέλ, Νταλ, Λάρσον και Πέρσον. Σχολίασέ μου την επιρροή των τριών κορυφών του παρελθόντος στο δικό σας έργο». Όπως δήλωσε ο Nesbo, είναι σαφής η επιρροή όλης αυτής της γενιάς από το έργο των παλαιοτέρων και ειδικότερα των Σγιεβάλ Βαλέε και του Τσάντλερ. Μάλιστα, συμφώνησε με το σχόλιό μου ότι τόσο ο Χόλε, όσο και ο ήρωας του Μανκέλ επιθεωρητής Βαλάντερ έχουν πολλά κοινά στοιχεία με τον επιθεωρητή Μάρτιν Μπεκ, ήρωα των μυθιστορημάτων που έγραψε το ζεύγος των Σουηδών, στη δεκαετία του 1970. Πρόσθεσε βέβαια ότι έχει δεχτεί επιδράσεις ακόμη και από μουσικούς: «Από τον Tom Waits μέχρι τους Pink Floyd».

Η γενικότερη εντύπωσή μου είναι ότι όντως ο Nesbo είναι ένας γνήσιος σταρ. Συμπαθέστατη εμφάνιση, μέγιστη άνεση στην επαφή με το κοινό, σωστή χρήση χιούμορ και ιδιαίτερη ικανότητα στην ανάπτυξη των απόψεών του, όχι μόνο όσον αφορά την αστυνομική λογοτεχνία, αλλά και γενικότερα κοινωνικά προβλήματα. Πολύ ευγενικός, απλός, προσηνής, δέχτηκε με υπομονή όλες τις ερωτήσεις (σοβαρές και φαιδρές), υπέγραψε μπόλικα βιβλία και φωτογραφήθηκε με κάθε πικραμένο, που επιζητούσε τα τριάντα δευτερόλεπτα δημοσιότητας που του αναλογούν. Και, μια φορά ακόμη, όλοι διαπιστώσαμε τον εξαιρετικό σχεδιασμό και την οργάνωση του σύγχρονου εκδοτικού marketing, που στηρίζει με τον καλύτερο τρόπο τη μετάλλαξη ενός πολύ ικανού συγγραφέα σε αληθινό σταρ.

 [ Φωτ.: Β. Γιαννίσης, Γιου Νέσμπο, Γρ. Αζαριάδης ].