Η χαμένη μάχη της ισότητας

Η γυναίκα στον δυτικό κόσμο προσπαθεί να ανταγωνιστεί τον άντρα στον επαγγελματικό στίβο με όλα τα μέσα. Προσπαθεί να αποδείξει πως και αυτή —αφού δεν διαφέρει καθόλου από εκείνον— μπορεί να γίνει «high achiever», να κατορθώνει το πιο δύσκολο, να βάζει τους πιο υψηλούς στόχους και να τους πραγματοποιεί με ευκολία και επιτυχία, να αποδεικνύει πως δεν υπολείπεται πουθενά των συναδέλφων της αντρών, πως είναι το ίδιο ανταγωνιστική και άξια να κατέχει θέσεις ψηλά στην ιεραρχία.

Όμως η γυναίκα «high achiever» μοιάζει να είναι η αυτοπαγίδευση της γυναίκας που διεκδικεί ισότητα σε μία φαύλη εξομοίωση. Η ισότητα των φύλων βασίζεται στην αναγνώριση της διαφορετικότητας και όχι στην απόλυτη, γραμμική ισότητα. Η γυναίκα, ωστόσο, στη σφαίρα των επιχειρήσεων, της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, επέλεξε να μπει σε μια μάχη a priori χαμένη. Θέλησε να παίξει ένα ρόλο υποδυόμενη το ανθεκτικό και σκληρό στέλεχος, ποντάροντας, όχι στις δικές της δυνάμεις, αλλά σε έναν κούφιο ανταγωνισμό. Να αποδείξει δηλαδή πάση θυσία πως μπορεί να τα καταφέρει, και αυτό να γίνεται αυτοσκοπός και όχι πραγματικότητα. Το αποτέλεσμα είναι να εξαναγκάζεται σε μία σταδιακή απώλεια της γυναικείας της φύσης, να γίνεται πιεστική, σκληρή, υπερβολικά επιθετική, να συμπιέζει τον εαυτό της σε μια φιγούρα καριερίστριας, «επιτυχημένης». Η γυναίκα όμως χρειάζεται να είναι σε επαφή με τη δική της ατομική υπόσταση, με το δικό της φύλο, κάτι που δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να είναι high achiever. Όμως μπορεί να το κάνει με άλλο τρόπο και με άλλα μέσα, και όχι μιμούμενη τους άντρες.

Το σημαντικό για τη γυναίκα είναι να συνειδητοποιήσει πως η συνεχής υπερπροσπάθεια να δείξει ίση με τον άντρα την έχει φέρει στο σημείο να επιδιώκει να φαίνεται ίδια. Και εδώ ουσιαστικά παγιδεύεται μόνη της σε έναν χωρίς τέλος αγώνα ισότητας. Η γυναίκα στην εργασία, στον κοινωνικό βίο, στην πολιτική έχει πολλά να προσφέρει, όχι πάντα τα ίδια με έναν άντρα. Και αυτή η διάκριση δεν οφείλεται μόνο στην ετερότητα του φύλου αλλά και στην ίδια τη διαφορετικότητα- ατομικότητα με την οποία έχει προικιστεί ο καθένας. Η διάκριση με την οπτική της δημιουργικής ετερότητας δεν πρέπει να δαιμονοποιείται, πρέπει να ενισχύεται και να δίνει τον ελεύθερο χώρο για έκφραση και ανάπτυξη και στα δύο φύλα.

Η γυναίκα πρέπει πρώτα μόνη της να στηρίζει το φύλο της, να μην το παραγκωνίζει για να υλοποιήσει τον στόχο της, φοβούμενη την ανισότητα. Μόνη της μπορεί να αποδείξει πως το φύλο δεν είναι ούτε περιοριστικό ούτε αμελητέο. Πρέπει είναι παρούσα καθημερινά, να εργάζεται και να λειτουργεί ως γυναίκα, ως ο εαυτός της, και όχι μιμούμενη συμπεριφορές αντρών. Δεν της ταιριάζει, δεν της προσθέτει κάτι. Η ανάγκη εξομοίωσης και ισοπέδωσης την εξαντλεί. Στη μάχη για την ισότητα πρέπει να υπογραμμίζουμε τη διαφορετικότητα, που δεν φέρνει τα δύο φύλα αντίθετα ή ανταγωνιστικά το ένα στο άλλο, τη διαφορετικότητα που δεν υπονοεί κατωτερότητα.

Αυτή θα είναι η απελευθέρωση της γυναίκας: να πιστέψει η ίδια στο φύλο της και να το τονίσει.

[ Εικονογράφηση, Kimberly Gloria Choi, Gender Equality (2007), λεπτομέρεια ].