Η Νύχτα των Θρυψάλων

Τη νύχτα της ενάτης Νοεμβρίου 1938, οργισμένα πλήθη ξεχύνονται στους δρόμους των γερμανικών πόλεων και, καθοδηγούμενα από μέλη των ναζιστικών «ταγμάτων εφόδου», καταστρέφουν τις περιουσίες, τις επιχειρήσεις και τους τόπους προσευχής και λατρείας των Εβραίων συμπολιτών τους. Η όλη επιχείρηση διεξάγεται υπό την αιγίδα και την επίβλεψη του Ιωσήφ Γκέμπελς, υπουργού Προπαγάνδας, με τη σιωπηρή ανοχή του Χίτλερ και (όπως φαίνεται) εν αγνοία των υπολοίπων μελών της ναζιστικής κυβέρνησης. Η «επίσημη» αφορμή είναι η δολοφονία ενός Γερμανού κατώτερου διπλωμάτη στο Παρίσι από έναν νεαρό Πολωνοεβραίο, που ήθελε έτσι να πάρει εκδίκηση για τον βίαιο εκτοπισμό της οικογένειάς του από τη Γερμανία στην Πολωνία.

Σχεδόν όλες οι συναγωγές και οι τόποι λατρείας των Εβραίων επί γερμανικού εδάφους καταστράφηκαν. Πολλές εβραϊκές κοινότητες διαλύθηκαν, η οικονομική βάση των Εβραίων καταστράφηκε ολοσχερώς. Τουλάχιστον τετρακόσιοι Εβραίοι σκοτώθηκαν εκείνη την νύχτα. Οι περισσότεροι λιντσαρίστηκαν από το μανιασμένο πλήθος, μερικοί αυτοκτόνησαν, άλλοι πέθαναν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Τριάντα χιλιάδες Εβραίοι πολίτες του Γερμανικού Κράτους (το επίσημο όνομα αυτού που ονομάζουμε «Τρίτο Ράιχ») ετέθησαν από τις Αρχές υπό «προστατευτική κράτηση» για να απελευθερωθούν μόνο αφού συναινούσαν ενυπόγραφα να εγκαταλείψουν οικειοθελώς τη χώρα πουλώντας τις περιουσίες τους για ένα κομμάτι ψωμί σε επιτήδειους, οι οποίοι μετά τον πόλεμο συνέβαλαν στο περίφημο «γερμανικό θαύμα» της ανασυγκρότησης. Η αναγκαστική μετοικεσία των Εβραίων εμποδίστηκε όμως με επιτυχία από τα γειτονικά κράτη, που έκλεισαν τα σύνορά τους στους πρόσφυγες, συμβάλλοντας έτσι —ας πούμε, άθελά τους— στην εκπόνηση του σχεδίου της συστηματικής εξόντωσης των Εβραίων.

Η νύχτα αυτή έμεινε στην ιστορία ως «Reichskristallnacht» που στα ελληνικά θα πρέπει να μεταφραστεί ως «Νύχτα των Θρυψάλων» (και όχι των «Κρυστάλλων» γιατί η γερμανική λέξη υποδηλώνει ακριβώς αυτό: ότι όλα έγιναν θρύψαλα, γυαλιά-καρφιά). Στη σημερινή Γερμανία χαρακτηρίζεται πιο σωστά ως η «Νύχτα των Πογκρόμ» (Reichspogromnacht).

Η νύχτα αυτή δεν ήταν μόνο ένας κρίκος στην αλυσίδα των ναζιστικών εγκλημάτων. Τη νύχτα της ενάτης Νοεμβρίου 1938 ολοκληρώθηκε η μετάλλαξη μιας κακοδομημένης, προς τον αυταρχισμό ρέπουσας συνταγματικής προεδρικής δημοκρατίας σε ένα ολοκληρωτικό, απάνθρωπο και σατανικό κράτος-εγκληματία, κράτος-φυλακή, κράτος-Κόλαση. Ένα κράτος με θρησκεία το μίσος, προσευχή τον φανατισμό και λειτουργία του τον πόλεμο και τον ορθολογικό αφανισμό όσων θεωρούσε εμπόδιο στην εκπλήρωση της αποστολής του.

Την νύχτα της ενάτης Νοεμβρίου 1938 δεν πέθαναν μόνο τετρακόσιοι άνθρωποι στη Γερμανία. Μαζί τους πέθανε ο ανθρωπισμός, πέθανε η ευρωπαϊκή φύση της, πέθανε η ευρωπαϊκή κοινωνία. Ξαναγεννήθηκαν μετά από τον πιο αιματηρό πόλεμο που γνώρισε ο πλανήτης.

Γι’ αυτό τον λόγο η διατήρηση της ανάμνησης εκείνης της τρομερής νύχτας δεν είναι μόνο υποχρέωση των σημερινών Γερμανών και των απογόνων των θυμάτων: είναι υποχρέωση όλων των Ευρωπαίων. Και, στις σημερινές συγκυρίες, είναι ιδιαίτερη υποχρέωση όσων μπορούν να διαβάσουν και να καταλάβουν αυτό το κείμενο.