Ηλεκτρονικό έγκλημα, παιδοφιλία — και ελπίδα

Τα τελευταία χρόνια το αστυνομικό μυθιστόρημα στη χώρα μας τείνει στις περισσότερες των περιπτώσεων να παίρνει τη μορφή της κοινωνικής λογοτεχνίας, θίγοντας έτσι σημαντικά ζητήματα που μας απασχολούν. Τρυπώνει στις σκοτεινές γωνιές της ζωής, της κοινωνίας, της ανθρώπινης φύσης. Αυτό δίνει πρόσφορο έδαφος σε συγγραφείς του είδους να αναπτύξουν τον προβληματισμό τους για καυτά θέματα της σημερινής πραγματικότητας.

Μια από αυτούς τους συγγραφείς είναι και η Έλενα Χουσνή. Γεννημένη στην Πέλλα, σήμερα ζει και εργάζεται στη Σάμο και μετρά ήδη το τρίτο της βιβλίο με θεματική την ελληνική οικονομική κρίση και τις συνέπειές της.

Η τριλογία αυτή ξεκίνησε με το βιβλίο «Στα άδυτα των… δυτών» (Εκδόσεις Δίαυλος) που έχει ως θέμα τον ορυκτό πλούτο της χώρας μας και ειδικότερα τα κοιτάσματα πετρελαίου. Η «Χρυσή Εκδίκηση – Η πτώση μιας δυναστείας» (Εκδόσεις Κύφαντα) καταπιάνεται με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, τα συναισθήματα για τα αδιέξοδα που μας οδηγεί, την εμφάνιση των ενεχυροδανειστήριων, τις offshore εταιρείες, τα παιχνίδια εξουσίας και το βρόμικο χρήμα. Τέλος, το «Παιδί με τη ριγέ μπλούζα» (Εκδόσεις Κύφαντα) μιλά για τον ζοφερό κόσμο της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, τα κυκλώματα της παιδικής πορνογραφίας και το πώς οργανώνεται η αποπλάνηση παιδιών μέσω διαδικτύου, την παιδεραστία, το trafficking. Κάνει αναφορές στο ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyberbullying) και γενικότερα στο κυβερνο-έγκλημα.

Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, την τελευταία δεκαετία το συμβατικό έγκλημα έχει μετακομίσει στον κυβερνοχώρο. Εκεί όπου η ανωνυμία προσφέρει μια προστατευτική ασπίδα, συχνά αδιαπέραστη, στους εγκληματίες και τους παρανομούντες. Η διαφορά του από το κοινό έγκλημα έγκειται στο ότι είναι ταχύτατο και πολύ εύκολο να διαπραχθεί γιατί δεν απαιτεί τη φυσική παρουσία του δράστη στον χώρο του εγκλήματος. Αρκεί ένας υπολογιστής.

Οι ερευνητές λένε ότι το διαδίκτυο είναι ο μεγαλύτερος μέχρι στιγμής σταθμός στην καταγεγραμμένη ιστορία της παιδοφιλίας. Παιδόφιλοι και παιδεραστές, χρησιμοποιώντας ψεύτικα στοιχεία, οργανώνονται σε ομάδες και επικοινωνούν μεταξύ τους, όπου και αν βρίσκονται. Ανταλλάσσουν υλικό και αποκτούν πρόσβαση σε εξειδικευμένες και κλειστές ιστοσελίδες και ομάδες.

Αν ψάξεις να βρεις πού υπάρχει κράτος και κοινωνία που έχει καταρρεύσει οικονομικά και κοινωνικά, που ανθεί η απόγνωση, θα βρεις και τις διαπιστωμένες αγορές, τα λεγόμενα «παιδωρυχεία»: κυκλώματα που προωθούν στην πορνεία και τη σεξουαλική κακοποίηση χιλιάδες παιδιά, συχνά και με τη συναίνεση των γονιών τους ή απλώς με την παγίδευσή τους, μέσα από υποσχέσεις για μια καλύτερη ζωή.

Το «Παιδί με την ριγέ μπλούζα» πραγματεύεται όλα αυτά τα θέματα. Μιλάμε λοιπόν για μεγάλο όγκο πληροφοριών που προϋποθέτει και μεγάλη έρευνα. Επί της ουσίας θα το χαρακτήριζα, ως ένα κοινωνικό police procedural μυθιστόρημα, ένα υπο-είδος που ασχολείται με την ακριβή αναπαράσταση των διαδικασιών της αστυνομίας. Στη δική μας περίπτωση, με το τμήμα δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος στο οποίο εργάζεται ο νέος ήρωας των βιβλίων της Έλενας Χουσνή, ο Φωκίωνας Μυτούσης.

Η ιστορία του βιβλίου αρχίζει όταν στο απομακρυσμένο χωριό Παναγιά ανακαλύπτεται το νεκρό σώμα μιας νεαρής γυναίκας αγνώστων στοιχείων. Πώς και γιατί δολοφονήθηκε; Η πλοκή δεν περιστρέφεται αποκλειστικά γύρω από αυτή τη δολοφονία. Πρόκειται απλά για ένα από τα θύματα. Παράλληλα, η Νάνσυ Καρβούνη, ηρωίδα και των προηγούμενων βιβλίων, ψάχνοντας ένα θέμα για την εφημερίδα που εργάζεται ως δημοσιογράφος, αποφασίζει να παρακολουθήσει μια ημερίδα της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος, με θέμα τον εντοπισμό πορνογραφικού υλικού σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκεί γνωρίζεται με τον Φωκίωνα Μυτούση και μπαίνει στη διαδικασία να διεισδύσει στον ερεβώδη και αδυσώπητο κόσμο της παιδοφιλίας και να τον διερευνήσει διεξοδικά. Το βιβλίο εκτυλίσσεται με παράλληλες ιστορίες ανθρώπων που είναι μέρος αυτού του κόσμου, καλούς και κακούς, θύτες και θύματα. Μας γνωστοποιεί, έτσι, καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω μας, με σκοπό να μας αφυπνίσει — και τα καταφέρνει.

Το θέμα του, θεωρώ, μας αφορά όλους. Αδιαμφισβήτητα είναι σκληρό και ευαίσθητο, αλλά η Έλενα Χουσνή το χειρίστηκε με ιδιαίτερη λεπτότητα και σεβασμό. Πρόκειται για ένα ευκολοδιάβαστο βιβλίο, χωρίς πολλές αναλύσεις, ατμοσφαιρικό και τεκμηριωμένο. Διαβάζοντάς το, ομολογώ ότι υπήρξαν φορές που ένιωσα να σφίγγεται το στομάχι μου, η ιστορία του παιδιού με τη ριγέ μπλούζα με στοίχειωσε για μέρες. Τι μπορεί να νιώθει ένα παιδί που έχει πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης; Ένα παιδί που έχει απαχθεί; Τι αισθάνονται οι οικείοι του; Τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι σε τέτοιες περιπτώσεις; Ζουν την αγωνία της εξαφάνισης του παιδιού τους, τον εφιάλτη της άγνοιας της τύχης του και τελικά μπορεί και τον χαμό του; Πώς πρέπει να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν αυτή τη φρικτή μοίρα που επιφύλαξαν κάποιοι βάρβαροι σε ένα μικρό παιδάκι;

Το κείμενο όμως δεν αφήνει περιθώρια για θλίψη, μιας και ,μέσα στην σκοτεινιά του, υπάρχουν μικρές αχτίδες φωτός. Ελπίδα. Θύματα που άντεξαν, που επιβίωσαν. Άλλωστε, όπως λέει και η Νάνσυ, «Κάθε παιδί που σώζουμε είναι ένα παιδί με ριγέ μπλούζα».