Ιστορία ενός δέντρου

Τη μέρα που γεννήθηκε ο πρωτότοκός του, ο Τούρκος Μουράτ μπέης φύτεψε στην αυλή του αρχοντικού του μια καστανιά με την ελπίδα πως θα ζούσε αρκετά, ώστε στα γεράματά του, απαλλαγμένος από σκοτούρες, να απολαμβάνει τη σκιά της. Ξέσπασε όμως πόλεμος καταστροφικός για τα συμφέροντά του και αναγκάστηκε, ενώ ήταν υπό διωγμό, να πουλήσει όλη την περιουσία του για ένα κομμάτι ψωμί σε έναν Αρμένη. Αυτός ο Αρμένης, ένας ξακουστός χρυσοχόος στην εποχή του, αποδείχθηκε άτυχος, χρεοκόπησε και σε λίγα χρόνια μεταβίβασε όλο του το βιος σε έναν πάμπλουτο Εβραίο τραπεζίτη, που του όφειλε πολλά. Μα ξέσπασε καινούργιος, ακόμα πιο μεγάλος, πόλεμος και η οικογένεια του Εβραίου τραπεζίτη εκδιώχθηκε κακήν-κακώς και από τότε δεν εμφανίστηκε ξανά κανείς τους. Ο Γερμανός διοικητής της περιοχής, που επέλεξε για κατοικία του το όμορφο αρχοντικό με την πανύψηλη πλέον καστανιά, είναι ζήτημα αν το χάρηκε όσο θα ήθελε, γιατί γρήγορα ο πόλεμος πήρε διαφορετική τροπή και αναγκάστηκε κι αυτός να φύγει άρον-άρον. Ο Έλληνας συνεργάτης του, που κατάφερε να το υφαρπάξει με την απελευθέρωση, ένας καιροσκόπος δικηγόρος, δεν άργησε λίγα χρόνια μετά να το μοσχοπουλήσει σε έναν διορατικό βιομήχανο από την Αλεξάνδρεια, που αποφάσισε εγκαίρως να αφήσει τα ξένα, πριν ξεσπάσουν και εκεί ταραχές, και να επιστρέψει στον γενέθλιο τόπο του με απείραχτη την περιουσία του. Μα τα παιδιά του ξενόφερτου εργοστασιάρχη αποδείχθηκαν νωθρά και αδιάφορα, βρέθηκαν σε ανάγκη λίγα μόλις χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα τους και έτσι, όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία, πούλησαν το σπίτι όπου μεγάλωσαν σε ένα Ρώσο επιχειρηματία. Αυτός ο Ρώσος επιχειρηματίας, τις λιγοστές καλοκαιρινές μέρες που του επιτρέπουν οι υποχρεώσεις του να περνά στην αυλή του κάτω από τη βαθιά σκιά της αιωνόβιας πια καστανιάς, διαβάζει πολύ ανησυχητικές ειδήσεις στις εφημερίδες, που μιλούν για σαρωτική επέλαση των Κινέζων τα επόμενα χρόνια.

[ Εικονογράφηση: Marc Chagall, Homage to Gogol (design for curtain for Gogol festival, 1917) ].