Μια μικρή πυγολαμπίδα

Πέρα απ’ το ότι η αγάπη δεν χάνεται, αν κάποτε νιώσουμε πως αυτή φθίνει μπορούμε άνετα να την αναζητήσουμε στο μυθιστόρημα του Adam Haslett «Κι αν εγώ χαθώ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε μία εκπληκτική μετάφραση του Αύγουστου Κορτώ από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά μυθιστορήματα που εκδόθηκαν τα τελευταία χρόνια, κατά την ταπεινή μου γνώμη, το οποίο θα συγκινήσει, θα διχάσει και θα μας κάνει να αξιολογήσουμε τη ζωή μας και να αναρωτηθούμε ξανά και ξανά για τα πιο απλά και τα πιο ανθρώπινα του κόσμου.

Με μια αριστοτεχνική και πρωτότυπη αφηγηματική τεχνική, ο Haslett διηγείται την πολυεπίπεδη ιστορία μιας ιδιόμορφης οικογένειας, εναποθέτοντας ένα προς ένα τα πρόσωπα στο βιβλίο για να καταθέσουν μέσα από τη δική τους ματιά την εξιστόρηση των γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή τους, σε 480 σπαρακτικές σελίδες.

Ένας πατέρας με βαθύτατη κατάθλιψη που τον στοιχειώνει από νεαρό ακόμα, μία μητέρα ―και μητέρα και πατέρας― και τρία παιδιά. Τρία παιδιά, βγαλμένα από τον εραλδικό κόσμο της παιδικής αθωότητας, καλούνται να είναι ενήλικοι πριν ενηλικιωθούν. Ο Μάικλ, ο μεγαλύτερος γιος, πάσχει από ένα είδος αγχώδους διαταραχής και, για να αντεπεξέλθει στην ολοένα και πιο πιεστική πραγματικότητα, την ντύνει με μουσικές και την παρωδεί. Η Σίλια και ο Άλεκ, τα δύο μικρότερα αδέρφια, μεγαλώνουν προσπαθώντας να κατανοήσουν τον δυσνόητο, αινιγματικό πατέρα τους και τις αλλοπρόσαλλες, πολλές φορές παιδιάστικες, πράξεις του. Βέβαια, πριν ακόμη καταφέρουν να γνωρίσουν έστω και ένα κομμάτι του, αυτός θα προβεί σε μία πράξη σαφέστατα καταλυτική, που θα πλανιέται σαν ζοφερό ερώτημα στη συνέχεια της αφήγησης και στις ενδόμυχες, ανομολόγητες σκέψεις των υπόλοιπων προσώπων.

Λίγα χρόνια αργότερα, η Σίλια και ο Άλεκ μαζί με τη μητέρα τους Μάργκαρετ, αφήνουν τα πάντα για να σταθούν στο πλευρό του αγαπημένου τους αδερφού Μάικλ, όταν πια η ψυχολογική κατάστασή του θα είναι διαμελισμένη, προσπαθώντας να τον βοηθήσουν δραστικά ο καθένας με τον τρόπο του. Κάποιες φορές όμως η μοναξιά είναι τόσο δυνατή και ο ψυχικός κόσμος τόσο βαθύς και σκοτεινός, ώστε οι προσπάθειες των ανθρώπων που μας αγαπούν και θέλουν να τον φωτίσουν μοιάζουν με ισοδύναμα του φωτός που εκπέμπει μια μικρή πυγολαμπίδα μπροστά στο απέραντο σκοτάδι ενός εκτεταμένου κήπου.