Ο νεοκοτζαμπασισμός του ΣΥΡΙΖΑ

Ο «Κοτζαμπάσης του Καστρόπυργου» είναι από τα σημαντικότερα έργα του Καραγάτση. Στην εισαγωγή του έργου, ο Καραγάτσης περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο, αποδεικνύοντας και το ιστορικό βάθος της γραφής του, τη σύναξη των κοτζαμπάσηδων όπου μετέχει και ο ήρωάς του Μίχαλος Ρούσης, στην προεπαναστατική Πελοπόννησο. Η σύναξη των κοτζαμπάσηδων αποδίδεται αριστουργηματικά από τον Καραγάτση, αφού σκιαγραφεί υποδειγματικά τις προσωπικότητες των συμμετεχόντων: ο φιλοχρήματος, ο τσιφλικάς, ο γυναικάς, όλοι όσοι μετέχουν είναι γρανάζια μιας εξουσίας απόμακρης αλλά και ισχυρής, μέσα στην οποία οι ίδιοι διατηρούν το δικό τους τιμάριο εξουσίας. Η νέα επαναστατική κατάσταση μπορεί δυνητικά να αμφισβητήσει τα κεκτημένα τους, και ακόμα και ο ίδιος ο Ρούσης στο τέλος πέφτει θύμα του ευδαιμονισμού του, αρνούμενος να συμπορευτεί με μια ανώτερη ιδέα και υποκύπτοντας τελικά στις εφήμερες απολαύσεις.

Ένα παρόμοιο σκηνικό φαίνεται να ζούμε και σήμερα: η χώρα παίζει το μέλλον της, και το μέλλον των επόμενων γενεών, εντός λίγων μηνών. Δεν είναι απλά το θέμα μιας αξιολόγησης, μιας οικονομικής ρύθμισης ή κάποιων νέων μέτρων. Είναι το συνολικό ζήτημα προσανατολισμού της χώρας σε γεωστρατηγικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Η Ελλάδα φθίνει, οδεύει σταθερά στο να μετατραπεί σε μια χώρα γερόντων, που θα λαμβάνουν κάποιες πενιχρές συντάξεις, που θα ζει με την ανάμνηση κάποιου αρχαίου κλέους με τη συνοδεία τσίπουρου. Οι παραγωγικές και δημιουργικές δυνάμεις του τόπου μοιάζουν εγκλωβισμένες και, το χειρότερο όλων, δείχνουν αδύναμες να σκεφτούν ή να εμπνευστούν κάτι. Επιλέγουν τον δρόμο της αυτοεξορίας στην καλύτερη περίπτωση.

Και στο κομμάτι της διακυβέρνησης βρίσκεται μια ομάδα νεο-κοτζαμπάσηδων, μια ομάδα που κινείται με τελείως διαφορετικά κίνητρα και που κουβαλά πολλές και διαφορετικές ταμπέλες: διαχειριστές της εξουσίας, μποέμικη ακαδημαϊκή θεώρηση, πλούσιοι που τους συνεπήρε ο Μαρξ, κομματικοί ποντικοί οι οποίοι έχουν κάνει διδακτορικά στον διαδρομισμό, αριβίστες, λούμπεν επαρχιώτες που βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν λίγο μεγάλη ζωή στην Αθήνα, εξαρχειωτόπαιδα που στρίβουν τα τσιγάρα τους στη Βουλή πια, ανύπαρκτοι υφυπουργοί, μετακλητοί και εξουσιαστικά γραναζάκια που απολαμβάνουν τα ουίσκι τους στο LOW.

Αν και κατά καιρούς αποδίδονται διάφορες θεωρίες και προθέσεις για το τι θέλει να κάνει με τη χώρα αυτή η εξουσιαστική ομάδα και πού θέλει να την οδηγήσει, νομίζω ότι της αποδίδεται πολύ μεγαλύτερη σημασία. Όσοι τη συγκροτούν στην πραγματικότητα δεν ξέρουν. Έχουν κατακτήσει ένα τιμάριο εξουσίας και προσπαθούν να το διατηρήσουν, με κάθε τρόπο, μην κάνοντας τίποτα και μετατρεπόμενοι σε διαχειριστές μιας εξουσίας κενής περιεχομένου αλλά ουσιαστικής υλικών απολαβών. Η εξουσία και η τιμαριοποίησή της αποτελεί το μόνο και μεγαλύτερο διακύβευμά τους.

Ο καραγατσικός Καστρόπυργος μπορεί να μην υπάρχει σήμερα αλλά οι επίγονοί του διαχειρίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο τα διακυβεύματα που απέρρεαν από αυτόν: τη διατήρηση των προσωπικών κερδών με κάθε τίμημα, πέρα από οποιαδήποτε μεγαλύτερη ιδέα που να ξεπερνά τον στενό κύκλο του συμφεροντολογισμού.

Ένας πολιτικός νεοκοτζαμπασισμός έχει γεννηθεί που, αποκομμένος από οποιαδήποτε κοινωνική εξέλιξη, ενδιαφέρεται μόνο για την αναπαραγωγή του. Και, το χειρότερο, μοιάζει ανίκητος ως νοοτροπία.