Όχι

L
Αλεξάνδρα Χαριτάτου

Όχι

Σήμερα εορτάζουμε το μεγάλο ΟΧΙ που είπαμε στους Ιταλούς το 1940 όταν θέλησαν να περάσουν στα εδάφη μας για να υποστηρίξουν τις δυνάμεις του Άξονα.
Πριν από 3 μήνες εορτάσαμε το μεγάλο ΟΧΙ που είπαμε στο Δημοψήφισμα στους Ευρωπαίους: όχι στα χρήματά τους, όχι στην Ένωσή τους, όχι στα Μνημόνιά τους. Με κάποιον περίεργο τρόπο όμως, αυτό το ξεκάθαρο ηχηρό ΟΧΙ παρερμηνεύτηκε από την ελληνική κυβέρνηση και μέσα σε δύο ημέρες μεταφέρθηκε στους Ευρωπαίους ως ένα μεγάλο ηχηρό ΝΑΙ.
Πώς είναι δυνατόν να έγινε αυτό;
Μια μικρή γλωσσολογική αναδρομή στις ρίζες της λέξης ίσως μπορεί να δώσει μια λογική απάντηση, μιας και πολιτικά ακόμα την ψάχνουμε.
Το ΟΧΙ στα νεοελληνικά προέρχεται από το αρχαίο «ουκ», που γινόταν «ουχ(ί)», όταν προηγείτο δασυνόμενης λέξης. Καλά ώς εδώ. Για τους γλωσσολόγους όμως ήταν ανέκαθεν μεγάλο μυστήριο πόθεν προέκυψε αυτό το ΟΧΙ, καθότι σε όλες τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες απαντάμε το βασικό αρνητικό μόριο «ΝΕ» (βλέπετε πού το πάω, ε;) από το οποίο προέρχονται: το NO (αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά), το NON (γαλλικά), το NAO (πορτογαλικά), το NEIN (γερμανικά), το ΝΙΕ (πολωνικά), το ΝΕΜ (ουγγρικά), το ΝΕΕ (ολλανδικά), το ΝU (ρουμάνικα), το NEJ (σουηδικά, νορβηγικά), το ΝΕΙ (δανέζικα), τα ΝΕ, NJIET (σλαβικά) κλπ.
Είναι λοιπόν μάλλον ευτύχημα που στις 28 Οκτωβρίου του 1940 ο Έλληνας Ιωάννης Μεταξάς απάντησε στο ιταλικό τελεσίγραφο στη γαλλική γλώσσα: «Alors, c’est la guerre», και δεν έδωσε τη μονολεκτική απάντηση που μνημονεύουμε…