Παλιοί αφηγητές, σημερινοί προβληματισμοί

Τρία χρόνια μετά τις «Σπάνιες γαίες» και τη σοβιετική Ρωσία του Στάλιν, η Τριανταφύλλου μάς μεταφέρει και πάλι με το περιπετειώδες καινούριο αφήγημά της σε χρόνους ιστορικούς, αυτή τη φορά όμως στη Γηραιά Αλβιώνα.

Από το οπισθόφυλλο ήδη ερχόμαστε σε επαφή με τους ήρωες-συγγραφείς του βιβλίου. Ο Βενέδικτος Σίλκοξ είναι ο αφηγητής μας, που αποφάσισε να καταγράψει την ιστορία του Λούσιους Πρέσκοτ, ράφτη και στρατιώτη στον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο και πάνω απ’ όλα επιστήθιο φίλο του. Ή μήπως όχι; Μήπως το βιβλίο είναι μια καταγραφή της δικής του ζωής, στην οποία παρεμβάλλεται πού και πού ο Πρέσκοτ; Και ποιος ο ρόλος του κύριου Α.Χ. Σίντνεϋ, του εκδότη;

Ο Σίλκοξ, γέννημα-θρέμμα Λονδρέζος, θα μας μιλήσει για τους απλούς ανθρώπους, ήρωες και αντι-ήρωες της εποχής, με φόντο τη δημοκρατική παρένθεση των Άγγλων και τον πολιτικό που την κατάφερε, τον Όλιβερ Κρόμγουελ (1599-1658). Ο λεγόμενος αγγλικός εμφύλιος, που αφορούσε τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας (1642-1651), ανάμεσα στους βασιλόφρονες και τους κοινοβουλευτικούς ήταν μία εξαιρετικά κρίσιμη εποχή τόσο για την Αγγλία, όσο και για τη Σκωτία και την Ιρλανδία. Κατά τη διάρκειά του, που επίσης χαρακτηρίστηκε ως Αγγλική Επανάσταση, αναδείχτηκε για πρώτη φορά η αξία του Κοινοβουλίου και τέθηκαν νέες ιδεολογικές βάσεις και αξίες όπως η ανεξιθρησκία, η κατάργηση της δουλείας, ο φεμινισμός και το ειρηνιστικό κίνημα.

Η συγγραφέας για πρώτη φορά ακολουθεί έναν ανορθόδοξο τρόπο αφηγηματικής γραφής — και εντυπωσιάζει. Η ιστορία χωρίζεται σε μικρά κεφάλαια, πολλές φορές αυτοτελή, ανάλογα με τις ημερομηνίες-κλειδιά, που αφορούν τόσο τους ήρωες όσο και την εποχή. Ταυτόχρονα, με την αφήγηση του Σίλκοξ παρακολουθούμε με ενδιαφέρον έναν άτυπο διάλογο, γεμάτο χιούμορ ή ειρωνεία, ανάμεσα σ’ αυτόν και τον εκδότη του μέσω των υποσημειώσεων του δεύτερου. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον αφηγηματικό κόλπο που χρησιμοποιεί η Τριανταφύλλου, ώστε, είτε να μας μπερδέψει γύρω από το ποιος είναι ο αρχικός συγγραφέας αυτού του έργου, είτε να μας δείξει ξεκάθαρα ότι ο ομοδιηγητικός και ετεροδιηγητικός αφηγητής είναι το ίδιο πρόσωπο. Όλα τα παραπάνω όμως ενισχύουν έναν λόγο ζωντανό και πλούσιο, σαν αυτούς που μας έχει συνηθίσει να απολαμβάνουμε με το έργο της.

Οι ήρωές της είναι τρεις ενδιαφέροντες χαρακτήρες με στοιχεία και προβληματισμούς τού σήμερα. Ο νεαρός Βενέδικτος Σίλκοξ, γόνος της μεσαίας τάξης, ένας τυχοδιώκτης, ζει και βιώνει τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές από μία απόσταση. Φυσικά επηρεάζεται από τις συνθήκες που επικρατούν, αλλά δεν αλλάζει στάση ή τρόπο ζωής. Ο Λούσιους Πρέσκοτ, ένα παιδί με αγωγή, αν και χτυπημένο από τη μοίρα, δεν χάνει την πίστη του για το καλό που κρύβουν οι άνθρωποι μέσα τους και ζητά απλώς μια ήρεμη ζωή. Ωστόσο η Ιστορία θα τον προλάβει. Η Σουζάννα Χάρλεϋ, ο γυναικείος χαρακτήρας που τοποθετεί η συγγραφέας ανάμεσα στους δύο παραπάνω άρρενες ήρωες, έχει όλα τα επαναστατικά και δυναμικά στοιχεία που έχουν κάθε φορά οι ηρωίδες της Τριανταφύλλου. Άξια αναφοράς είναι η χρήση πολιτικών και φιλοσοφικών ζητημάτων, που πολλές φορές ανάγονται σαν σύγχρονοι, σημερινοί προβληματισμοί για την κοινωνία μας, ως θέσεις των ηρώων του μυθιστορήματος.

Το νέο βιβλίο της Τριανταφύλλου, αν και σύντομο (θα θέλαμε λίγο περισσότερο, είναι αλήθεια), δίνει το έντονο πολιτικό του στίγμα αλλά και τον προβληματισμό για την εποχή που ζούμε και για τις επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι, με αντίκτυπο σε προσωπικό και σε κοινωνικό επίπεδο. Η Ιστορία είναι ο σταθερός και τέλειος καμβάς για να δουλέψει η συγγραφέας, ώστε να ερμηνεύσει το σήμερα που είναι —το λιγότερο— τόσο αινιγματικό.