Παρίσι

(Μια τυραννική εισαγωγή: προχθές το βράδυ, στις 22:00 τοπική ώρα της 13ης Νοεμβρίου 2015, τρομοκράτες επιχείρησαν να σβήσουν την πόλη του φωτός, το Παρίσι).

Το Παρίσι πήρε το όνομά του από μια φυλή Κελτών, τους Parisii, που ζούσε στις όχθες του Σηκουάνα τον 3ο αιώνα π.Χ. Τον 12^ο αιώνα ήταν πλέον η μεγαλύτερη πόλη της Δύσης, με έντονη εμπορική και οικονομική δραστηριότητα, και έδρα ενός από τα πρώτα Πανεπιστήμια της Ευρώπης, τη Σορβόννη. Το Παρίσι στη συνέχεια προσέφερε το γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθούν οι ιδέες του Διαφωτισμού, οι οποίες κατάφεραν να υπονομεύσουν την παντοκρατορία της μοναρχίας και της εκκλησίας, που μέχρι τότε δεν επιδέχονταν καμία αμφισβήτηση, στρώνοντας έτσι τον δρόμο για τις επαναστάσεις πνεύματος, σώματος και τέχνης των επόμενων αιώνων. Ο φιλελευθερισμός, ο νεοκλασικισμός, τα νέα φιλοσοφικά κινήματα, χρωστούν τη γέννησή τους σε εκείνον τον τόπο και χρόνο. Τον 18ο αιώνα, το Παρίσι αποτέλεσε την κεντρική σκηνή για τα γεγονότα που οδήγησαν στη Γαλλική Επανάσταση και εξελίχτηκε σε ένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια κέντρα εμπορίου, οικονομίας, επιστημών και τεχνών — θέση που κατέχει έως σήμερα.

Το 1863 ο Ιούλιος Βερν έγραψε το διήγημα Το Παρίσι στον 20ό αιώνα, στο οποίο προέβλεπε γυάλινους ουρανοξύστες, αυτοκίνητα, ταχείες αμαξοστοιχίες, το φαξ (τηλεγραφήματα με φωτογραφίες), την αιολική ενέργεια, την ηλεκτρονική μουσική (!), τα εμπορικά κέντρα, το φεμινιστικό κίνημα και την αύξηση νόθων παιδιών. Ο εκδότης του τον συμβούλευσε να το ξεχάσει καθώς παραήταν μη πιστευτό. (Τελικά εκδόθηκε 131 χρόνια αργότερα, το 1994).
Το Παρίσι ονομάστηκε «Πόλη του Φωτός» για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στον Διαφωτισμό, αλλά και γιατί ήταν μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές πόλεις που χρησιμοποίησε φωτισμό στους δρόμους της. Το 1860, κι ενώ οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις βυθίζονταν στο σκοτάδι μόλις έδυε ο ήλιος, οι λεωφόροι, οι δρόμοι και τα μνημεία του Παρισιού λούζονταν στο φως 56.000 λυχνιών γκαζιού, προσφέροντάς του και κυριολεκτικά πλέον τον τίτλο της «Πόλης του Φωτός». Εάν λοιπόν η Αθήνα θεωρείται η μήτρα του Δυτικού πολιτισμού, δικαίως το Παρίσι μπορεί να θεωρηθεί το φως του. Και έτσι θα παραμείνει. Η πόλη του φωτός, της ομορφιάς, της ευγένειας, της αλληλεγγύης.

Η πόλη που έχει 1.784 φούρνους με φρέσκιες μπαγκέτες και κρουασάν και 1.124 μπαρ με πολύχρωμα κοκτέιλ και ερωτευμένα ζευγάρια.

Η πόλη που έχει μονάχα μία (1) πινακίδα κυκλοφορίας STOP —καθώς το κυκλοφοριακό της σύστημα στηρίζεται στην προτεραιότητα αυτού που προέρχεται από δεξιά—, και 31 αυτόματους πωλητές προφυλακτικών, τα οποία διαθέτει ο Δήμος της πόλης.

Η πόλη με τον εμβληματικό Πύργο του Άιφελ που —όπως και η γυάλινη πυραμίδα του Λούβρου σχεδόν 100 χρόνια μετά— δίχασε τους κατοίκους της. Ο Guy de Maupassant (1850-1893) έλεγε πως αναγκαζόταν να τρώει στο εστιατόριο του Πύργου του Άιφελ, καθώς ήταν το μόνο μέρος στο Παρίσι από το οποίο δεν μπορούσε να δει αυτό το τερατούργημα!

Η πόλη που, πριν εισβάλουν οι Ναζί, φρόντισε να εκκενώσει το Λούβρο και να εμπιστευτεί τους θησαυρούς του μυστικά σε εύπορους Γάλλους πολίτες που τα έκρυψαν στα σπίτια τους μέχρι το τέλος του πολέμου.

Η πόλη όπου στις 14 Ιουνίου 1940, όταν πια έπεσε στα χέρια των Ναζί και ο Χίτλερ με την κουστωδία του προήλασαν στους δρόμους του, η Γαλλική Αντίσταση έκοψε τα σκοινιά του ανελκυστήρα του Πύργου του Άιφελ «απαγορεύοντας» ουσιαστικά στον Χίτλερ να ανέβει στην κορυφή, καθώς θα έπρεπε να ανέβει 1.700 σκαλιά. Έτσι, ποτέ δεν κυμάτισε η σβάστικα στην κορυφή του Πύργου του Άιφελ, ενώ, με το που απελευθερώθηκε, ο ανελκυστήρας «μαγικά» επαναλειτούργησε μέσα σε μόλις μερικές ώρες.

Η πόλη που στην κορυφή της Λεωφόρου της με το όνομα Νέα Υόρκη έχει ένα ακριβές αντίγραφο —σε πραγματικές διαστάσεις— της φλόγας του Αγάλματος της Ελευθερίας: το άγαλμα που η Γαλλία δώρισε στη Νέα Υόρκη το 1886 ως ένδειξη φιλίας και που αποτέλεσε τον φάρο ελπίδας των κατατρεγμένων μεταναστών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, που τότε —μα και πάντα— θεωρούνταν μιάσματα, άνθρωποι κατωτέρας στάθμης: ανεπιθύμητοι.

Προχθές το βράδυ, τα ταξί στο Παρίσι έκλεισαν τα ταξίμετρά τους και βοήθησαν τους τρομαγμένους πολίτες που βρίσκονταν στις επικίνδυνες περιοχές να πάνε σε ασφαλή μέρη, ενώ το #PorteOuverte καλούσε τους ανθρώπους που βρίσκονταν στον δρόμο να βρουν καταφύγια σε φιλόξενα σπίτια της περιοχής για να γλιτώσουν από τους φονταμενταλιστές τρομοκράτες. Είναι αυτή η ίδια πόλη που 75 χρόνια πριν το Μεγάλο Τζαμί της περιέθαλψε και έσωσε εβραίους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, προμηθεύοντάς τους μουσουλμανικά πιστοποιητικά για να τους σώσει από τους Ναζί.

Και, μην αμφιβάλετε καθόλου: μπορεί χθες να έσβησε ο Πύργος του Άιφελ, αλλά αυτό έγινε σε ένδειξη πένθους και σεβασμού, όχι από αδυναμία. Η αδελφοσύνη, η ισότητα και η ελευθερία, που μόνο από ελεύθερα πνεύματα εκπορεύονται, θα νικήσουν.

(Τέλος, δεν μπορώ να μην αναφερθώ και στο «Σύνδρομο του Παρισιού». Μια αναγνωρισμένη από το 2004 ψυχιατρική διαταραχή, κατά την οποία οι τουρίστες —στην πλειονότητά τους Γιαπωνέζοι— παθαίνουν κρίσεις άγχους, παραισθήσεων, καταδίωξης και κατάθλιψης με βασικό αίτιο το πολιτιστικό σοκ: δηλαδή παθαίνουν σοκ καθώς δεν είναι καθόλου προετοιμασμένοι για το γεγονός πως το Παρίσι δεν είναι το ωραιότερο μέρος του κόσμο! Γι’ αυτόν τον λόγο λειτουργεί 24ωρη τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης στην Πρεσβεία της Ιαπωνίας στο Παρίσι. Από τα στοιχεία που δίνει η πρεσβεία, φαίνεται πως το παθαίνουν γύρω στα 20 άτομα το χρόνο).