Πέταλα σε υγρό μαύρο κλαδί
Με αφορμή το αφιέρωμα της εκπομπής Vox Antiqua στον σπουδαίο Αμερικανό ποιητή Έζρα Πάουντ, θέλω σήμερα να μεταφράσω για σας ένα απόσπασμα από το δοκίμιο του Μπέρτον Χάτλεν με τίτλο «Έζρα Πάουντ και φασισμός», το οποίο περιλαμβάνεται στο βιβλίο Έζρα Πάουντ και ιστορία, που εκδόθηκε το 1995 από το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Ποίησης. Το απόσπασμα αυτό αναφέρεται στην ενεργό υποστήριξη που προσέφερε ο Πάουντ στον Μουσολίνι, μια υποστήριξη που ακόμα και σήμερα προκαλεί απορία και που, ευτυχώς, δεν στάθηκε αρκετή ώστε να αφανίσει το ποιητικό του έργο. Περαιτέρω λόγια εκ μέρους μου είναι περιττά, νομίζω:
Καθώς διαβάζουμε τις πολιτικές διακηρύξεις του Πάουντ, από το Τζέφερσον και/ή Μουσολίνι μέχρι τις ραδιοφωνικές εκπομπές του στη Ρώμη, συναντάμε σχεδόν όλα τα μείζονα μοτίβα της φασιστικής ιδεολογίας: 1) μια γενικευμένη δυσαρέσκεια για την καταστροφή των κοινωνικών δεσμών που παραδοσιακά ένωναν τους άντρες και τις γυναίκες μεταξύ τους αλλά και με τη γη, 2) μια έντονη διαμαρτυρία ενάντια στην ανικανότητα των δυτικών εθνών να θέσουν τέρμα στην ανεργία και να χρησιμοποιήσουν στο έπακρο τις παραγωγικές δυνατότητές τους, 3) μια απόρριψη της μαρξιστικής θεωρίας ότι η οικονομική δυσπραγία απορρέει από την προσπάθεια του κεφαλαίου να διατηρήσει τον έλεγχο της εργασίας, καθώς και της μαρξιστικής πεποίθησης ότι μόνο σε μία αταξική κοινωνία μπορούν να εξαφανιστούν η φτώχεια και η ανεργία, 4) μια απόπειρα να παρουσιαστεί το εθνικό κράτος ως εναλλακτική λύση απέναντι στη σοσιαλιστική ιδέα της εργατικής τάξης ως προτύπου μιας οργανικής κοινότητας, 5) την υποστήριξη της αντίληψης ότι το κράτος πρέπει να χρησιμοποιεί όλη του την ισχύ για να προκαλέσει οικονομική ανάπτυξη, να εξαλείψει την ανεργία και να εξασφαλίσει την ικανοποίηση των βασικών αναγκών του πληθυσμού σε τροφή, στέγη και ρουχισμό, 6) μια λατρεία προς το πρόσωπο του Μεγάλου Ηγέτη, ο οποίος αποτελεί ενσάρκωση του έθνους και με την αλύγιστη θέλησή του το ωθεί μπροστά, προς το πεπρωμένο του, 7) μια εμμονή με τον εξωτερικό εχθρό που αρνείται στο έθνος τον ζωτικό του χώρο που του ανήκει δικαιωματικά, αλλά και με τον εσωτερικό «εχθρό» (δηλαδή τον Εβραίο) που «απομυζά» τη δύναμη του έθνους από μέσα, 8) την εξύμνηση της βίας ως μόνου αποτελεσματικού τρόπου να νικηθεί ο εχθρός, καθώς και ένα περίπλοκο τελετουργικό «συμβολικής βίας» που επικεντρώνεται στον στρατό, στην αστυνομία και στις παραστρατιωτικές κομματικές οργανώσεις.