Το πλυντήριο και τα παραμύθια

Πέθανε ο Χανς Ρόσλινγκ. Αν δεν τον ξέρετε, δείτε τα βίντεο με τις ομιλίες του. Δεν ήταν μόνο ο επιστήμονας που μπορούσε να πλάσει τα στατιστικά δεδομένα σε εικόνα, ήχο, κίνηση και πάθος, σε ομιλίες ή εκπομπές του BBC. Ήταν αυτός που μπορούσε να βρίσκει και να αναδεικνύει την ουσία ενάντια στον ανορθολογισμό της ρηχότητας και των έτοιμων κλισέ.

Ένα από τα βίντεο που έδειχνα στην κόρη μου για να της δημιουργήσω αντισώματα ενάντια στην τεχνοφοβία της ελληνικής παιδείας, ήταν αυτό όπου ο Ρόσλινγκ ανέβαζε πάνω στην σκηνή ένα πλυντήριο και έλεγε την ιστορία της μητέρας του, που, όταν το αγόρασαν, είχε πια τον χρόνο να του διαβάζει παιδικά παραμύθια. Και, καθώς τα έλεγε αυτά στη σκηνή, άνοιγε τη στρογγυλή πόρτα του πλυντηρίου και άρχιζε να βγάζει από μέσα πολύχρωμα παιδικά παραμύθια. «Το ότι έμαθα να διαβάζω το χρωστάω σε αυτό το πλυντήριο!» έλεγε τότε στο κοινό.

Σε αυτή τη σκηνή πάντοτε συγκινούμαι. Η καθημερινή τεχνολογία απελευθερώνει τον άνθρωπο ακόμα και χαρίζοντάς του χρόνο. Τον χρόνο, π.χ., που χρειάζεται μια μαμά για να μάθει στο παιδί της να διαβάζει, χρόνο που δεν είχαν οι μαμάδες πριν τα προϊόντα του «καταναλωτισμού».

Είναι κρίμα για εμάς που πέθανε τη στιγμή που τον χρειαζόμασταν πιο πολύ. Σε αυτό το γύρισμα της ιστορίας όπου επελαύνουν η «μετα-αλήθεια», ο σχετικισμός, η κτηνώδης άγνοια, ο Ρόσλινγκ είχε την επιστημονική γνώση και το ταλέντο να αναδεικνύει ψύχραιμες στατιστικές αλήθειες σε εκατομμύρια ανθρώπους, συνεχίζοντας την παράδοση των επιστημόνων που διψούν να μεταλαμπαδεύσουν στο ευρύ κοινό την επιστημονική σκέψη, όπως πριν από αυτόν ο Καρλ Σαγκάν ή ο Ρίτσαρντ Φάινμαν. Τουλάχιστον δεν θα ζήσει την εποχή όπου οι άνθρωποι θα κακοποιούν και θα ποδοπατούν τα αγαπημένα του στατιστικά δεδομένα.

Αυτός που ήξερε να βγάζει την ομορφιά τους, δεν θα το άντεχε.