Το σταυροδρόμι

Το γεγονός ότι δεν μπόρεσα να παραδώσω το κείμενό μου στην ώρα του λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων (λέγε με 6ο Συνέδριο της Φιλελεύθερης Συμμαχίας) ουσιαστικά μου έδωσε το «πλεονέκτημα» μιας πιο ψύχραιμης αποτίμησης της πραγματικότητας όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από την Παρασκευή το βράδυ και εφεξής. Και γράφω «πραγματικότητας» και όχι «των γεγονότων», διότι πλέον δεν υπάρχει κάτι να συζητηθεί και να αναλυθεί γι’ αυτή τη βαρβαρική επίθεση που υπέστη το Παρίσι και ο δυτικός κόσμος συνολικότερα.

Σήμερα που γράφω έχει ξεκινήσει η σύνοδος του G20 στην Αντάλια, και εκεί πιστεύω θα διαφανεί προς τα πού θα πάει το πράγμα. Έτυχε αυτή η σύνοδος, που μπορεί να κρίνει το άμεσο μέλλον μεγάλου μέρους του πλανήτη, να γίνεται στην Τουρκία. Φυσικά τα μέτρα είναι δρακόντεια: δεν χρειαζόταν να έχει συμβεί αυτό το τεράστιο έγκλημα στη Γαλλία για να είναι τέτοια, αλλά τώρα υπάρχει κι ένας λόγος παραπάνω.

Το τι θα βγάλει αυτή η σύνοδος θα το δούμε και θα το αποτιμήσουμε μέσα στις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες. Προσωπικά πιστεύω ότι η Τουρκία βρίσκεται σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι, ίσως το δυσκολότερο από όλες τις χώρες της περιοχής. Θα πρέπει να βρει μια ισορροπία, να αποσείσει κάθε υποψία που μπορεί να γεννάται κατά καιρούς στον υπόλοιπο κόσμο ότι υπάρχουν κομμάτια της κοινωνίας που επιδοκιμάζουν τις πρακτικές των ισλαμοφασιστών, και βέβαια να θέσει τον εαυτό της στη διάθεση των κρατών που θα κηρύξουν έναν γενικευμένο πόλεμο στο ΙΚ. Θα δούμε πώς θα το καταφέρουν αυτό η κυβέρνηση και ο πρόεδρος Ερντογάν, γιατί αυτές οι ισορροπίες είναι λεπτές. Παράλληλα, έκαναν ήδη την επανεμφάνισή τους στα ΜΜΕ κάποιες παλαιότερες απόψεις του πρωθυπουργού Νταβούτογλου που ονόμαζε τους ακόλουθους του ΙΚ «πολιτικούς ακτιβιστές» και όχι αυτό που είναι: παράφρονες εγκληματίες. 

Ο τρόπος με τον οποίο εξέλαβαν οι άνθρωποι που γνωρίζω εδώ στη Πόλη το αποτροπιαστικό έγκλημα που συντελέστηκε την Παρασκευή το βράδυ δεν θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετικός από τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν οι υπόλοιποι υγιείς άνθρωποι ανά τον κόσμο. Φρίκη, αποτροπιασμός αλλά και φόβος, καθώς η Πόλη θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός επόμενος στόχος. Έχουν άλλωστε εκφραστεί οι φασίστες του ΙΚ για την Πόλη, διαμηνύοντας ξεκάθαρα ότι είναι μία από τις πόλεις-στόχους για να καταληφθεί στο άμεσο μέλλον. Φυσικά, πρόκειται προφανώς για κλασικό μεγαλοϊδεατισμό παραφρόνων — αλλά δεν παύει να δείχνει τι μπορεί να περιμένει την Τουρκία το επόμενο διάστημα.

Επειδή συνομιλώ και συναναστρέφομαι αρκετούς Τούρκους, διακρίνω και δύο άλλες αντιδράσεις που πιστεύω ότι έχουν ενδιαφέρον. Η πρώτη είναι ένας ιδιαίτερος φόβος που συνέχει κάποιους, ότι πολλοί, πάρα πολλοί φανατικά θρησκευόμενοι εδώ στην Τουρκία δεν συμμερίζονται τα αισθήματα λύπης των υπολοίπων, αλλά αντίθετα επιχαίρουν. Η μη καταδίκη των επιθέσεων από ανώτερα κλιμάκια της θρησκευτικής ιεραρχίας δημιουργεί μία αναμφίβολη ανησυχία για το πού οδεύει σε βάθος χρόνου η Τουρκία. Η άλλη αντίδραση που παρατήρησα, κυρίως μέσω των κοινωνικών δικτύων, ήταν ένα αίσθημα παράπονου (γνωστοί παραπονιάρηδες οι Τούρκοι…) που είχαν πολλοί γιατί δεν υπήρξε το ίδιο κύμα συμπάθειας στην Ευρώπη για το πρόσφατο χτύπημα στην Άγκυρα. Δεν είναι εύκολο να πεις τη μεγάλη αλήθεια όμως, ότι δηλαδή το γεγονός στην Άγκυρα (ή τη Βυρηττό) θα λυπήσει πολλούς, θα τους κάνει να στεναχωρηθούν, θα το καταγγείλουν, αλλά δεν γίνεται να έχει την ίδια βαρύτητα μέσα τους όπως συμβαίνει με το Παρίσι, γιατί η Γαλλία και η πρωτεύουσά της είναι κομμάτι μιας μεγάλης κοινής πατρίδας…

Η ζωή αποδείχτηκε για μια ακόμη φορά ότι έχει πάρα πολλές τραγικές στιγμές και ότι αυτοί που υπόσχονται αιώνιους Παραδείσους και μόνιμη λύση όλων των προβλημάτων πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Γεγονός είναι φυσικά ότι στον απόηχο του χτυπήματος αυτό που μένει είναι θάνατος και καταστροφή, τίποτε άλλο, και τίποτε καλό. Και μία αίσθηση αργοπορίας, επίσης, στην επέμβαση που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και καιρό.

Ας γίνει τώρα, όπως πρέπει.