Στη ζωή και στον θάνατο

L
Κατερίνα Παπανικολάου

Στη ζωή και στον θάνατο

Ταρακουνήθηκε η ελληνική κοινωνία — για λίγο: για όσο λίγο κρατάει η κουβέντα για τον θάνατο ενός γνωστού ηθοποιού, ενός δημοφιλούς δημοσίου προσώπου. Για εμάς που ο Μηνάς Χατζησάββας δεν είναι ο σύντροφος, ο φίλος, ο συγγενής, όλα όσα έβγαλε στην επιφάνεια ο θάνατός του θα κρατήσουν για λίγες ημέρες. Για τους οικείους του η ταλαιπωρία, η άνιση μεταχείριση και η δυσκολία στις διαδικασίες βαραίνουν πολύ — και πονούν απείρως περισσότερο. Το θέμα για τα ίσα δικαιώματα στην αγάπη, στη ζωή και στον θάνατο θα το βάλουμε ξανά κάτω από το χαλί, μέχρι να μας το υπενθυμίσει η ζωή (ή/και ο θάνατος) κάποιου διάσημου. Σίγουρα όμως θα ξεχάσουμε, ή καλύτερα θα συνεχίσουμε να αγνοούμε, τη ζωή (ή/και τον θάνατο) πολλών μελών αυτής της κοινωνίας, πολλών ανθρώπων που βιώνουν την ίδια διάκριση με τον Μηνά Χατζησάββα.

Η ομοφυλοφιλία, η διαφορετική σεξουαλική προτίμηση, η επιλογή να συμβιώνω με άντρα ή με γυναίκα, η διαφορετική επιλογή για το τί θα απογίνει η σορός μου όταν θα πεθάνω, είναι έννοιες που αφορούν αποκλειστικά και μόνο το άτομο, κάθε άτομο. Η πολιτεία, οργανωμένη και δημοκρατική, οφείλει να περιφρουρεί αυτό το δικαίωμα της ελεύθερης βούλησης, επιλογής και αυτοδιάθεσης και να προσφέρει τις ίδιες δυνατότητες προς εκπλήρωση της ατομικής επιλογής και επιθυμίας. Απλώς να προσφέρει τις ίδιες δυνατότητες, σιωπηλά και χωρίς αστερίσκους, χωρίς διακρίσεις με βάση το φύλο, τη σεξουαλικότητα, τη θρησκευτικότητα ή ό,τι άλλο. Αυτό σημαίνει να ζω σε μια πολιτεία που τιμά τη δημοκρατία και προασπίζει την ισότητα και την ισονομία.

Η πολιτεία, λοιπόν, αυτή στην οποία ζούμε, μας οφείλει. Οφείλει πολλά σε όλους μας μέχρι να κατακτήσουμε τον σεβασμό στην ατομικότητα και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Άσχετα με το αν ανήκουμε εμείς οι ίδιοι στην όποια μειονοτική ομάδα, η πολιτεία μας οφείλει να μεριμνά ώστε να ζούμε σε μια δίκαιη και αχρωμάτιστη χώρα. Άσχετα με το αν ως ετεροφυλόφιλος μπορώ να παντρεύομαι με όποιον τρόπο θέλω, να συνάπτω σύμφωνο συμβίωσης και να θεμελιώνω νομικά όλα τα δικαιώματά μου στη συντροφική μου σχέση, οφείλω κι εγώ να απαιτώ μια πολιτεία όπου η σεξουαλική προτίμηση δεν θα μου δίνει και δεν θα μου αφαιρεί προνόμια έναντι του νόμου. Και αντίστοιχα οφείλω ως χριστιανός ορθόδοξος πολίτης αυτού του κράτους να σκεφτώ και να συστρατευτώ με όσους δεν επιλέγουν την ταφή.

Το σύμφωνο συμβίωσης υπάρχει μόνο για τα ετερόφυλα ζευγάρια. Η αποτέφρωση υπάρχει ως (φανταστική) δυνατότητα μόνο στο γράμμα του νόμου. Δε χρειάζεται να ανοίγουμε με κάθε αφορμή τον διάλογο για αυτά. Τα ατομικά δικαιώματα δεν εμπίπτουν σε διαλόγους και αντιδικίες. Δεν είναι ζήτημα της κοινής γνώμης πώς θα ζει, θα ερωτεύεται, θα αγαπά, θα αρρωσταίνει και θα πεθαίνει κάποιος. Είναι μοναδικό χρέος της πολιτείας να τα φροντίζει αυτά, ώστε όλοι να απολαμβάνουν την ίδια μεταχείριση στη ζωή και στον θάνατο.