Τα μελλοντικά μας πρόσωπα

Αυτό εδώ δεν είναι ένα συνηθισμένο μυθιστόρημα παιδικής λογοτεχνίας. Δεν θα βρείτε εδώ «εκπληκτικές περιπέτειες με πριγκίπισσες και πολέμους και μαγικά, αλλά μόνο ιστορίες για τη γέννηση και τη ζωή και τον θάνατο». Και είναι ένα μυθιστόρημα σπαρακτικό. Ένα βιβλίο που θα σε πιάσει από την αρχή, αν και επίτηδες όχι πολύ δυνατά, και θα σε φιλοξενήσει στις σελίδες του ―εφόσον θέλεις να μείνεις― οδηγώντας σε όλο και πιο βαθιά, όλο και πιο μέσα στους διαδρόμους και στα μυστικά του δωμάτια. Είναι ένα πολυεπίπεδο, βαθύ, ουμανιστικό και πολύ προσωπικό ταυτόχρονα βιβλίο, μια ιστορία ενηλικίωσης: δηλαδή, μια ιστορία θανάτου.

Και, ξαναλέω, δεν μοιάζει με τα περισσότερα ανάλογα βιβλία που ξέρουμε.

Διαδραματίζεται σε ένα παλιό, γέρικο σπίτι, ένα σπίτι που πεθαίνει. Τα δωμάτιά του κατοικούν άνθρωποι που δεν θέλουν να είναι εκεί: απόγονοι, κοντινοί και εξ αγχιστείας συγγενείς της ηλικιωμένης γυναίκας που όλοι ξέρουν πως από στιγμή σε στιγμή, αν όχι σήμερα αύριο, αν όχι αύριο μεθαύριο, θα ξεψυχήσει ήσυχη στην κάμαρά της. Όλοι τους θέλουν να φύγουν, βαριούνται, ανυπομονούν, κάνουν όνειρα για την πώληση του σπιτιού, χαίρονται στην ιδέα, συζητούν τις πιθανότητες τρώγοντας κρύα πίτσα. Όλοι, εκτός από έναν. Εκείνον που παραστέκει την ετοιμοθάνατη· και τη δωδεκάχρονη κόρη του, την Τομασίν.

Γύρω τους, μικροί και μεγάλοι κλαίνε και γελούν, φωνάζουν και τσακώνονται, εχθρεύονται ο ένας τον άλλο και τα βάζουν με τον εαυτό τους. Μέχρι που κάτι γίνεται. Κάτι απίθανο και μαγικό (νά που έχει κάτι μαγικό λοιπόν και αυτό το βιβλίο). Μία γκαρνταρόμπα, ένα δωμάτιο-ντουλάπα, θα οδηγήσει την Τομασίν κάπου αλλού. Στο ίδιο αυτό σπίτι ίσως, μα αντεστραμμένο, κατοπτρικό. Και σε εκείνην που το κατοικεί. Και τότε θα αρχίσουν τα θαύματα. Ή, καλύτερα, τότε θα αποκαλυφτούν τα θαύματα που κρύβει ο καθένας μας μέσα του. Και τα πολλά πρόσωπα (όλες μας οι ηλικίες) που κρύβονται κάτω από το δέρμα μας.

Εξαιρετικό βιβλίο. Σπάνιο, σκληρό και τρυφερό, ρεαλιστικό παρότι μαγικό και, εντέλει, λυτρωτικό. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν για το 2015.

Ο Σουηδός Μόρτεν Σαντίν παραδίδει, εδώ, μαθήματα κομψής οικονομίας στη γραφή. Το μυθιστόρημα «Ένα σπίτι χωρίς καθρέφτες» υπακούει στον βασικό κανόνα της παιδικής λογοτεχνίας: αν ένα βιβλίο είναι καλό, μπορεί να διαβαστεί από οποιονδήποτε απαιτητικό ενήλικα αναγνώστη.

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, με μία υπέροχη, και ταιριαστά μελαγχολική, εικονογράφηση για το εξώφυλλο από την Ίριδα Σαμαρτζή.