Ταξίδι στην ολλανδική ενδοχώρα

Είχα ενημερωθεί για τη συγκεκριμένη διαδρομή από φίλους και την είχα δει να διαφημίζεται σε διάφορους οδηγούς, αλλά ομολογώ ότι δίσταζα. Η ιδέα ήταν η εξής: θα έφτανα με τρένο από το Amsterdam στο Hoorn, από εκεί θα έπαιρνα μια αμαξοστοιχία με ατμομηχανή για το Medemblik και έπειτα θα πήγαινα με ατμόπλοιο στο Enkhuizen, μια πόλη που είχε το ανοιχτό μουσείο Zuiderzee. Ένα Σάββατο του περασμένου Μαΐου το πήρα απόφαση και ξεκίνησα να ανακαλύψω λίγη ακόμα από την Ολλανδία που δεν είχα εξερευνήσει. 

Η ατμομηχανή.

Ο σταθμός τρένων του Hoorn είχε δυο τύπους γραμμών, τις μοντέρνες και τις παλιές. Υπήρχε ένα ξεχωριστό μέρος τους σταθμού αποκλειστικά για τις παλιές, εξαιρετικά καλοδιατηρημένες ατμομηχανές. Υπεύθυνοι του όλου εγχειρήματος ήταν συνταξιούχοι υπάλληλοι των σιδηροδρόμων, παθιασμένοι χομπίστες και άνθρωποι που τους ενδιέφερε να συντηρούν τις γραμμές και τις μηχανές. Όλοι ήταν ντυμένοι με παραδοσιακές στολές και γενικά έδιναν την εντύπωση ότι οι συμμετέχοντες θα έκαναν, εκτός από ένα ταξίδι στην Ολλανδία, και ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο. Οι περισσότεροι συνεπιβάτες μου ήταν Ολλανδοί μεγαλύτερης ηλικίας που συνόδευαν τα εγγονάκια τους, αλλά υπήρχαν και αρκετά ζευγάρια ξένων. Επιβιβαστήκαμε στα πολύχρωμα βαγόνια της εποχής του Μεσοπολέμου και ξεκινήσαμε το ταξίδι προς το Medemblik.

Τα βαγόνια.

Το αργό ταξίδι έχει άλλη χάρη. Το είχα πρωτοπαρατηρήσει όταν είχα πάρει τον «οδοντωτό» προς Καλάβρυτα. Έχεις περισσότερο χρόνο να κοιτάξεις τη φύση και τα μέρη από τα οποία περνάς. Προσωπικά πέρασα μεγάλο μέρος της διαδρομής στον εξωτερικό χώρο ανάμεσα σε δύο βαγόνια, βγάζοντας φωτογραφίες και απολαμβάνοντας τις εναλλαγές του τοπίου, αλλά και του καιρού, που μια έκανε να βρέξει, μια το γύριζε σε ήλιο. Περνούσαμε μέσα από αγροτικές περιοχές με τόσο πολλά χρώματα από τα λουλούδια και τις διαφορετικές σπορές, που, σε συνδυασμό με τον πολύγνωμο ουρανό και τις εναλλασσόμενες μυρωδιές, δεν με άφηναν να μπω μέσα στο βαγόνι.

Το τοπίο.

Δεν ξέρω κατά πόσο οι υπέυθυνοι της διαδρομής ήταν συνεννοημένοι σχετικά, αλλά στον δρόμο που βρισκόταν παράλληλα με τις γραμμές βρεθήκαμε να πηγαίνουμε για λίγο προς την ίδια κατεύθυνση με ένα εκπληκτικό αυτοκίνητο αντίκα και διασταυρωθήκαμε και με ένα γκρουπ παλιών μηχανών που κινούνταν αντίθετα. Σταματήσαμε σε τρεις παλιούς αλλά πραγματικά κουκλίστικους σταθμούς, οι οποίοι λειτουργούσαν αποκλειστικά ώστε να εξυπηρετούν αυτή την ειδική διαδρομή. Φτάσαμε στην παραλιακή πόλη του Medemblik μετά από περίπου 1 ώρα χαλαρού ταξιδιού.

Οι αντίκες.

Το Medemblik είναι μια επαρχιακή πόλη περίπου 45.000 κατοίκων, χτισμένη δίπλα (και κάτω) από την κλειστή Ijsselmeer. Οι Ολλανδοί έχουν φτιάξει ένα επικό φράγμα ελέγχου ροής του θαλασσινού νερού στη Βόρεια Θάλασσα, και όλη η περιοχή νότια από το φράγμα είναι γεμάτη ψαράδικα, ιστιοπλοϊκά, σκάφη αναψυχής κάθε είδους και ανεμογεννήτριες. Το επίπεδο του νερού είναι εμφανώς πάνω από το επίπεδο της πόλης, με αποτέλεσμα, όπως πλησιάζαμε με το τρένο, να βλέπουμε τα ίσαλα των αγκυροβολημένων πλοιαρίων να βρίσκονται σε υψηλότερο επίπεδο από το δικό μας.

Η όχθη του Medemblik, απο την πλευρά της θάλασσας. Οι οροφές των βαγονιών του τραίνου φαίνονται ίσα ίσα, σε επίπεδο εμφανώς χαμηλότερο αυτού της θάλασσας.

Είχα κάπου μιάμιση ώρα μέχρι να ξεκινήσει το πλοιάριο για τον επόμενο προορισμό μου και βρήκα την ευκαιρία να εξερευνήσω την πόλη στα γρήγορα. Σε μια από τις σουρεαλιστικότερες σκηνές που έχω πετύχει, βρήκα ότι το κέντρο ήταν κατειλημμένο από μια τεράστια υπαίθρια έκθεση φορτηγών, σαν και αυτές που περιμένεις να βρεις στο Hazzard County των Νοτίων ΗΠΑ, με τους Dukes και τον Roscoe P. Coltrane να κυνηγιούνται κάπου εκεί γύρω. Μέχρι και oλλανδικά συγκροτήματα με αμερικάνικη Country είχε! Το καλό με αυτές τις φάσεις είναι ότι βρίσκεις και καλό υπαίθριο φαγητό. Άρπαξα ένα μπέργκερ και ένα σάντουιτς μαζί με πατάτες τηγανιτές, τα έβαλα σε μια τσάντα και πήρα δρόμο για το άλλο άκρο της πόλης, όπου ήξερα ότι ορθωνόταν ένα κάστρο. Προσπέρασα αγκυροβόλια με αμέτρητα μικρά σκάφη, τα περισσότερα ιστιοφόρα, μέχρι να φτάσω στο καστράκι που παλιά φύλαγε μια από τις εισόδους της πόλης. Ήταν κλειστό, αλλά περπάτησα γύρω του για να το δω από διάφορες γωνίες και να εκτιμήσω την αρχιτεκτονική του. 

Το μικρό κάστρο του Medemblik.

Επέστρεψα σχεδόν τροχάδην και επιβιβάστηκα στο ατμόπλοιο. Σαλπάραμε και περάσαμε τα επόμενα 90 λεπτά πλέοντας σχετικά κοντά στη στεριά, απολαμβάνοντας την ανοιξιάτικη Ijsselmeer. Η θάλασσα άλλαζε από λαδί σε γκρίζο, αλλά ποτέ σε μπλε ή γαλάζιο. Ίσως είχε να κάνει με τον καιρό, ίσως με τον τύπο του βυθού, αλλά το τοπίο μού φάνηκε απόκοσμο. Είδα πανέμορφα σκάφη από διάφορες εποχές να πηγαινοέρχονται, εκμεταλλευόμενα την καλοκαιρία, θυμίζοντας ότι και οι Ολλανδοί έχουν σημαντικότατη ναυτική ιστορία. 

Η γκριζοπράσινη θάλασσα Ijsselmeer, με τα πολλά ιστιοπλοϊκά.

Φτάσαμε τελικά στην είσοδο του Enkhuizen, της πόλης που φιλοξενεί το Zuiderzee Museum, ένα τεράστιο —σε μέγεθος χωριού— ανοιχτό μουσείο που δείχνει πώς ήταν η ζωή στην Ολλανδία σε διάφορες περιόδους του παρελθόντος. Αυτό το έχουν καταφέρει δημιουργώντας ακριβείς ρέπλικες από χαρακτηριστικά σπίτια που έχουν βρεθεί σε διάφορα μέρη της Ολλανδίας, τα οποία δεν είναι απαραίτητο να ανήκουν στην ίδια περίοδο. Τα σπίτια ήταν πλήρη, με εσωτερικό διάκοσμο, έπιπλα, μικροαντικείμενα και όλα όσα θα περίμενε κάποιος να βρει σε μια πλήρως λειτουργική οικία. Ντόπιοι ηθοποιοί και έμποροι έπαιζαν διάφορους ρόλους, όπως του ψαρά, του νερουλά, του μυλωνά κ.ο.κ. 

Ντόπιοι σε διάφορους ρόλους και μια γιαγιά που δε σηκώνει πολλά-πολλά!

Υπήρχαν και κανονικές επιχειρήσεις που στηρίζονταν σε παραδοσιακά επαγγέλματα. Πέρασα λοιπόν από έναν κλασικό ολλανδικό μύλο, από τους ψαράδες, οι οποίοι πουλούσαν ψητές —σε παραδοσιακό φούρνο— ρέγγες, καπνιστά σκουμπριά και χέλια, από τον βαρελά —από τους τελευταίους στη χώρα τεχνίτες που φτιάχνουν ξύλινα χειροποίητα βαρέλια—, που μου εξήγησε με όρεξη τη δουλειά του, τον σιδηρουργό, που σφυρηλατούσε πυρωμένα σίδερα και μάζευε γύρω του όλη την εντυπωσιασμένη πιτσιρικαρία, και πολλούς άλλους. 

Ο μικρός μύλος.

Μου έκαναν εντύπωση τα εξαιρετικά καλοστημένα εμπορικά καταστήματα, που διατηρούσαν την ατμόσφαιρα του παλιού, αλλά προσέφεραν τόσο προϊόντα εποχής όσο και σύγχρονα. Υπήρχε κουρείο, τυραποθήκη, παντοπωλείο, φαρμακείο, και το καθένα τους είχε και τον ανάλογο εξοπλισμό. Τα εστιατόρια και οι μπιραρίες είχαν πιάτα και ποτά εμπνευσμένα από άλλες εποχές, αλλά δεν έλειπαν και τα σύγχρονα. Φυσικά, υπήρχαν ειδικές δραστηριότητες για παιδιά και δυνατότητα για ξεναγηθείς είτε πεζή, είτε μέσα από το γραφικότατο κανάλι που διέτρεχε το «χωριό».

Το κεντρικό κανάλι.

Η επίσκεψη μου πήρε πάνω από 3 ώρες, που όμως πέρασαν πολύ γρήγορα. Με ένα πλοιάριο πήγα στην πόλη του Enkhuizen και από κει πήρα το τρένο της επιστροφής στο Άμστερνταμ αργά το απόγευμα. Όσο κοιτούσα τις φωτογραφίες της ημέρας, σκεφτόμουν πώς μια τέτοια επένδυση βοηθούσε την τοπική οικονομία, λειτουργώντας ταυτόχρονα σαν μια ενδιαφέρουσα διαδικασία διατήρησης μιας πτυχής της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ολλανδών. Επρόκειτο για ένα ανοιχτό ζωντανό μουσείο. Η τιμή εισόδου ήταν λογικότατη και ο αριθμός των επισκεπτών πολύ μεγάλος. Άλλωστε, μεγάλο μέρος της κατανάλωσης γινόταν εντός του χωριού. Τα πάντα ήταν πολύ προσεγμένα, από τη σήμανση και τις επεξηγηματικές πλάκες (σε 2 γλώσσες), μέχρι την καθαριότητα του χώρου και την επιλογή δραστηριοτήτων. Πέρα από τις όμορφες εικόνες, είδα και μια υγιέστατη επιχείρηση, ή μάλλον μια αλυσίδα επιχειρήσεων που συνεργάζονται αρμονικά, αν συνυπολογίσω το τρένο, την πόλη του Medemblik και το ατμόπλοιο. Γυρίζοντας, πρότεινα αυτή την εκδρομή και σε άλλους φίλους και συναδέλφους μου.