Θησαυροφυλάκιο πνεύματος

Σε μία δημόσια συζήτηση, τις προάλλες, έγινε λόγος για την παρακμή της Δύσης, του Διαφωτισμού, της νεωτερικότητας και όλων αυτών, καθώς η Δύση —σε αντίθεση με το Ισλάμ, ας πούμε, ή με τον Χριστιανισμό παλαιότερα, που επενδύουν, λέει, στην πνευματικότητα παρέχοντας ελπίδα και όραμα στους πάντες, σε πλούσιους και φτωχούς, σε άρχοντες και παρίες—, στο τεχνολογικό κατά Σπένγκλερ ζενίθ της, άλλο στόχο δεν δίνει στον άνθρωπο, παρά μόνο τον πλούτο.

Ομολογώ ότι δεν αντέδρασα, γιατί η θορυβώδης μάζα της ανοησίας με θάμπωσε. Ο πλούτος αλά Σκρουτζ Μακ Ντακ, που κάνει βουτιές στα δολάρια κλεισμένος στο θησαυροφυλάκιό του, είναι —αν και δεν συμπαθώ τη λέξη— μια σκέψη προνεωτερική και φτενή: μπορείς να δεις από μέσα της.

Δεν μίλησα φυσικά (τι να πεις, και γιατί να προσβάλεις κάποιον μπροστά σε κόσμο), αλλά ας σημειώσω επιτροχάδην εδώ, μολονότι αυτά είναι γνωστά πράγματα, πως η επιδίωξη του πλούτου είναι ό,τι πνευματικότερο μπορεί να υπάρξει: και χθες ήταν, και τώρα είναι, και πάντα θα είναι. Γιατί πλούτος είναι τα τάμπλετ, και τα βιβλία, και τα πανεπιστήμια, και τα αυτοκίνητα, και τα αεροπλάνα, και τα ταξίδια, και οι ναοί, και οι κινηματογράφοι multiplex, και τα μουσεία, και τα ουζερί, και οι εκδρομές στο βουνό, και τα mountain bikes, και οι καμπάνες των εκκλησιών, και τα bungalows, και τα πανεπιστήμια, και τα πολύ μεγάλα πανεπιστήμια, και τα ιδιωτικά σχολεία, και τα καλά δημόσια σχολεία, και οι ιδιωτικές κλινικές, και τα δημόσια νοσοκομεία, και τα καλά εστιατόρια, και οι κρεπερί στα νησιά, και τα ωραία ρούχα, και τα ζεστά ρούχα, και τα παπούτσια για τρέξιμο, και τα κόμικς, και οι εγκυκλοπαίδειες, και η γλυπτική στο μάρμαρο, και η γλυπτική στον πάγο, και τα apps, και τα drones, και ο κλιματισμός, και το φυσικό αέριο, και οι κρουαζιέρες, και τα σουβλάκια, και το σούσι, και το ιαπωνικό ουίσκι, και το κρασί, και οι συναυλίες, και τα Μέγαρα, και η όπερα, και η NASA, και το ΗΒΟ, και το BBC, και το Τρίτο Πρόγραμμα — και βέβαια πλούτος είναι οι βραδινές βόλτες σε μια ξένη πρωτεύουσα, όταν είσαι μια στάλα μεθυσμένος κι έχει δροσιά και κολλάς πάνω στον άλλο και περπατάτε αγκαλιά χωρίς να μιλάτε. Πλούτος είναι αυτά που μπορείς να αποκτήσεις, αυτά που μπορείς να ονειρεύεσαι και αυτά που μπορείς να χαρίζεις. Πλούτος είναι η δυνατότητα.

Εξ ου και ο πιο πνευματικός πολιτισμός είναι ο Δυτικός —και πλέον ευτυχώς παγκοσμιοποιημένος—, ο καπιταλιστικός. Εξ ου και ο πλούτος, και η επιδίωξή του, είναι πράγματα της ζωής, του ανθρώπου, του νου, των αισθήσεων. Εξ ου και πλούτος είναι όλα τα παραπάνω, κι άλλες χίλιες χιλιάδες παρόμοια και διαφορετικά: όσα κάνουν τη ζωή συνώνυμο της ελευθερίας. Αυτά όλα είναι πλούτος.

Πλούτος, σε απόλυτη αντίθεση με τη θρησκεία, πόσο δε μάλλον με το βάρβαρο και απάνθρωπο πολιτικό σκέλος τού Ισλάμ, είναι η εξέλιξη: η «φυσική» μας κατάσταση, η «άγρια» και πρωτόγονη, είναι η απόλυτη ένδεια. Με το περπάτημά του πάνω στη γη, ο άνθρωπος πλουταίνει. Κι αυτό είναι ωραίο, και είναι ανθρώπινο.