Ζητήματα παλαιότητας

Πάνε έξι χρόνια από τη θυελλώδη, για τα μέτρα της Θεσσαλονίκης, συμμετοχή τόσων και τόσων δημοσιογράφων σε μία σειρά σεμιναρίων για τα Νέα Μέσα, και ήδη με κάποια συγκατάβαση σχολιάζαμε οι εμπλεκόμενοι τότε ότι ο όρος ήταν παρωχημένος, το ίδιο κάναμε και όταν έληξαν αυτά τα σεμινάρια και ήρθαν άλλα, και όταν παρουσιάζαμε τα αποτελέσματα των πρώτων και των επόμενων εκτός Ελλάδας, και όταν μιλούσαμε σε μαθητές για αυτά που τάχα γνωρίζαμε ότι έρχονται στην ενημέρωση και πώς αφήνουν πίσω τους την τόσο αστραφτερή νεότητα των Μέσων που τα είπαμε κατόπιν Cross και Convergent, κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο, μα σταδιακά αντιλαμβανόμασταν όλο και περισσότερο ότι εκείνοι που καθόριζαν στ’ αλήθεια τον ρυθμό και τον τρόπο μετάβασης της ενημέρωσης σ’ αυτά έλεγαν απλώς «το Ίντερνετ», κι όσο και αν ακουγόταν αφελές και κάπως γεροντίστικο αυτό, το συνηθίσαμε, κι έστω και κάπως ντροπαλά το ψιθυρίζουμε πλέον, κυρίως επειδή το επαλήθευσαν τα πράγματα: η παλαιότερη συνεκδοχή αποδείχτηκε αγέραστη και ακριβής, χώρεσε την πραγματικότητα της κυριαρχίας του μέσου επί των Μέσων, κατάπιε τη γοητεία των εργαλείων που διαρκώς ανανεώνονται και παραλλάσσουν, με τον τρόπο που το αχανές διάστημα υποδέχεται κυριαρχικό και νηφάλιο την τελευταία, κάθε φορά, ανυπολόγιστης σημασίας τεχνολογική καινοτομία των σκαφών που το διασχίζουν· κι όσο οι μηχανικοί τους βελτιώνουν και παρακολουθούν τη συμπεριφορά τού τάδε ή του δείνα εξαρτήματος, εμείς απλώς στρέφουμε το βλέμμα στον ουρανό και θαυμάζουμε τ’ άστρα… Τα διαδικτυακά Μέσα παλιώνουν, αλλά η διαδικτυακή ενημέρωση ανατροφοδοτεί διαρκώς τη νεότητά της, καταναλώνοντας αδηφάγα περιεχόμενο το οποίο αποσπά και αποσυνδέει από τον παραγωγό του, προκαλώντας τον να αποτυπώσει όλο και πιο έντονα την ταυτότητά του επάνω του, όχι για να διατηρήσει το παράγωγο της δουλειάς του κοντά του, «στην κατοχή του», αλλά για να διασφαλίσει ότι η ταυτότητά του θα είναι ορατή και διακριτή στο αναπόφευκτα μακρύ και ανεξέλεγκτο ταξίδι που περιμένει τις ψηφιακές λέξεις του. Με αυτή την έννοια, κάθε Μητρώο διαδικτυακών Μέσων Ενημέρωσης και κάθε τάχα μαγικό λογισμικό που θα δείχνει με το δάχτυλο αυτόν που αντέγραψε ένα κείμενο από άλλον (και κατόπιν τι; τι θα γίνεται με τον αντιγραφέα;), και κάθε κυβερνητική εξαγγελία για «τάξη στο διαδίκτυο» είναι ιδέες μηδενικής αξίας για την πραγματικότητα. Σε μητρώο αναλυτικότατο είναι καταγεγραμμένες οι εφημερίδες, και αυτό δεν απέτρεψε φύλλα-φαντάσματα να τρέφονται αποκλειστικά από κρατική διαφήμιση, ψηφιακά εργαλεία για να ανιχνεύει κάθε παραγωγός ψηφιακού περιεχομένου την αναπαραγωγή του υλικού του υπάρχουν εν αφθονία και τα χρησιμοποιεί ο καθένας κατά το δοκούν, και η τάξη είναι προδιαγραφή κακής μυθοπλασίας όταν συζητάμε για το διαδικτυακό περιβάλλον. Όμως παλαιότερα από τα «Νέα Μέσα» είναι τα κίνητρα όσων επιθυμούν να ελέγχουν τα Μέσα. (Την Τρίτη 1 Μαρτίου συνομιλούμε στον Πλανήτη Γραφή με την Ειρήνη Βουτσκόγλου για τη γλώσσα και το περιεχόμενο της ψηφιακής επικοινωνίας).