Φυσική, Μαθηματικά και φόνοι

Δεν έχω πάει στην Ιαπωνία, αλλά έχω μια εικόνα για τους Ιάπωνες. Τους φαντάζομαι ολιγομίλητους, εργασιομανείς —όχι επειδή αγαπούν τη δουλειά αλλά από αίσθηση καθήκοντος—, φειδωλούς στην έκφραση των συναισθημάτων τους και τρόπον τινά μισογύνηδες. Το πιθανότερο βέβαια είναι ότι κάνω λάθος και ότι η εικόνα που έχω προκύπτει από τα στερεότυπα που υπάρχουν για κάθε λαό και που αντιστοίχως θέλουν τους Έλληνες με τραγιάσκες στα νησιά να ξεμπλέκουν δίχτυα σε μια ψαρόβαρκα και μετά να ρίχνουν κι ένα συρτάκι πριν καταβροχθίσουν την κακαβιά ρουφώντας με θόρυβο.

Στο θέμα μας όμως: Μολονότι λοιπόν ξέρω ότι η εικόνα μου για τους Ιάπωνες προκύπτει από αυτά τα στερεότυπα, κανείς από τους δύο Ιάπωνες συγγραφείς που έχω διαβάσει τους τελευταίους μήνες δεν καταρρίπτει την εικόνα που έχω σχηματίσει. Εν προκειμένω, έχουμε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, στο οποίο πρωταγωνιστής είναι ένας Ιάπωνας εργένης μαθηματικός, ο οποίος αναμετρά την ευφυΐα του με εκείνη ενός πρώην συμφοιτητή του, καθηγητή Φυσικής σήμερα, του δρα Γιουκάβα, που βοηθά έναν ντετέκτιβ της ιαπωνικής αστυνομίας.

Ο μαθηματικός είναι καθηγητής σε λύκειο, εργένης και ολιγομίλητος. Επίσης, είναι ερωτευμένος και άτυχος. Ερωτευμένος με τη γειτόνισσά του που έχει μια έφηβη κόρη και έναν βίαιο πρώην σύζυγο, τον οποίο οι δυο τους σκότωσαν κατά λάθος μέσα στο σπίτι τους. Είχε λοιπόν ο μαθηματικός μας, που άκουσε τη φασαρία και κατάλαβε ότι κάτι πήγε στραβά, την ψυχραιμία και το κρύο αίμα να καλύψει τον φόνο αριστοτεχνικά και να δημιουργήσει το τέλειο άλλοθι ώστε σε καμία περίπτωση να μην κατηγορηθούν οι δύο γυναίκες. Είναι όμως άτυχος, επειδή για την εξιχνίαση του εγκλήματος βοηθά την αστυνομία ο παλιός συμφοιτητής του, επίσης ευφυής, με τον οποίο μάλιστα συναγωνίζονταν για την πρωτιά στο πανεπιστήμιο.

Αυτό που παρακολουθούμε στο βιβλίο είναι μια μάχη ευστροφίας μεταξύ των δύο καθηγητών, κατά την οποία, σαν σε μια σκληρή παρτίδα σκάκι, ο ένας προσπαθεί να βρεθεί ένα βήμα πιο μπροστά από τον άλλο, ο μεν για να αποδείξει την αφοσίωσή του στη γυναίκα και ο άλλος για να αποκαλύψει την αλήθεια. Μόνο που, όπως αποδεικνύεται, η ζωή είναι πάντα πολύ πιο πολύπλοκη από μια μαθηματική εξίσωση ή ένα πρόβλημα φυσικής — ή μια παρτίδα σκάκι.

Ο αναγνώστης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα ένα μπρα ντε φερ ευστροφίας με συνεχείς ανατροπές, με σφιχτή και γρήγορη πλοκή. Το τέλος είναι απρόσμενο, ευφυέστατο και δικαιώνει απολύτως τη φήμη του Χέιγκο Χιγκασίνο ως ενός από τους πλέον καταξιωμένους και δημοφιλείς συγγραφείς της Ιαπωνίας.

Ο Χιγκασίνο είναι πολυβραβευμένος στη χώρα του και διεθνώς, και πολλά από τα βιβλία του εμφανίζονται επανειλημμένα στην κορυφή της λίστας των μπεστ-σέλερ στην Ιαπωνία, ενώ μεταφέρονται συχνά στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Η «Αφοσίωση του Υπόπτου Χ» βραβεύτηκε με το καταξιωμένο διεθνώς βραβείο Naoki και μεταφέρθηκε στον ιαπωνικό κινηματογράφο το 2008.

Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:

«Την τελευταία φορά που είδα τον Ισιγκάμι, μου ανέφερε έναν μαθηματικό τύπο», είπε. «Πολύ γνωστό μάλιστα. Το πρόβλημα Ρ=ΝΡ. Βασικά, ψάχνεις αν είναι δυσκολότερο να βρεις μόνος σου τη λύση ενός προβλήματος ή να εξακριβώσεις αν η απάντηση κάποιου άλλου στο ίδιο πρόβλημα είναι σωστή». Ο Κουσανάγκι συνοφρυώθηκε. «Για μαθηματικά μιλάμε; Μου θυμίζει περισσότερο φιλοσοφία». «Μη βιάζεσαι. Με το να παραδοθεί και να ομολογήσει, ο Ισιγκάμι σάς πρόσφερε μια λύση που, απ’ όπου κι αν την εξετάσετε, δεν μπορεί παρά να είναι σωστή. Αν τη δεχτείτε και πείτε “Εντάξει, μια χαρά ακούγεται”, έχετε χάσει. Εκείνο που θα έπρεπε να κάνετε είναι να στρέψετε όλες τις προσπάθειές σας στο να καθορίσετε αν η απάντησή του είναι σωστή ή όχι. Μιλάμε για πρόκληση. Σας δοκιμάζει».

Η Αφοσίωση του Υπόπτου Χ, είναι ένα αστυνομικό-σπαζοκεφαλιά, ανατρεπτικό, με γρήγορες εναλλαγές της πλοκής και απροσδόκητες εξελίξεις που θα σας κρατήσει ξάγρυπνους ώσπου να το τελειώσετε. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος, σε πολύ καλή μετάφραση του Αντώνη Καλοκύρη. Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί και η «Λύτρωση μιας αγίας» του Higashino, επίσης ενταγμένο στη σειρά με πρωταγωνιστή τον καθηγητή Φυσικής δρα Γιουκάβα.