Στο ίδιο κάδρο με τον Κεμάλ

Παρά τις νουθεσίες πολλών, φίλων και μη, δεν πτοήθηκα ιδιαίτερα και εδώ και περίπου μία εβδομάδα βρίσκομαι και πάλι στην Πόλη. Αυτή τη στιγμή είναι 18:34 και δεν έχω φύγει ακόμη από τη γραφείο μου· και υπολογίζω να καθίσω καναδυό ώρες ακόμη για να μπορέσω να φέρω σε ένα λογαριασμό όσα έχουν μείνει πίσω όλον αυτό τον καιρό, αλλά και για να καταφέρω να σχεδιάσω όσα έρχονται — και είναι πολλά.

Φαινομενικά, η ζωή στην Πόλη δεν έχει αλλάξει στο παραμικρό. Είχα την αγαθή τύχη να μη βρίσκομαι εδώ όταν έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος και έτσι δεν έζησα εκείνες τις γεμάτες ένταση ημέρες. Για να είμαι ειλικρινής, και για να αποκαλύψω και το μαζοχιστικό μέρος του εαυτού μου, δεν μου πολυάρεσε που δεν βρισκόμουν στη καρδιά των γεγονότων το βράδυ της 15ης Ιουλίου. Φυσικά, ο οικογενειακός λόγος για τον οποίο βρισκόμουν στην Ελλάδα ήταν απείρως σοβαρότερος, αλλά θα ήθελα να είχα δει από κοντά όλα αυτά που μου μετέφεραν φίλοι και γνωστοί.

Όσο βρισκόμουν στην Αθήνα, έτυχε να συναντήσω —μέχρι και στον δρόμο— ή να μιλήσω στο τηλέφωνο με φίλους που ζουν κι εκείνοι εδώ. Τα συναισθήματα όλων δεν είχαν θετικό πρόσημο. Κυμαίνονταν από τον απόλυτο τρόμο μέχρι το ψυχολογικό και συναισθηματικό άδειασμα που παρατηρείται σε τέτοιες περιπτώσεις. Πολλοί από αυτούς δεν επέστρεψαν στην Πόλη. Την εγκατέλειψαν, τουλάχιστον προς το παρόν, για άλλες πολιτείες ή απλώς επέστρεψαν στην Ελλάδα. Πιστεύω ότι για κάποιους από αυτούς η όλη κατάσταση λειτούργησε σαν «θεϊκό σημάδι» και, ενώ είχαν ήδη αποφασίσει να αναζητήσουν την τύχη τους αλλού, δεν το έπαιρναν απόφαση. Άλλωστε, πόσο εύκολο είναι να αφήσεις την Πόλη;

Αυτές τις μέρες τα πάντα κινούνται σε χαλαρούς ρυθμούς. Από τη μια, οι δημόσιοι υπάλληλοι συνεχίζουν τις διακοπές τους, οι οποίες είχαν διακοπεί άρον-άρον λόγω της ανάκλησής τους στην υπηρεσία, και, από την άλλη, όσοι κατάφεραν κι έκαναν κάποιες διακοπές ετοιμάζονται να ξαναφύγουν ή να περιπέσουν σε μία σεπτεμβριάτικη ραστώνη λόγω του επικείμενου μπαϊραμιού, που ξεκινά σήμερα 11 Σεπτεμβρίου και διαρκεί ουσιαστικά όλη την ερχόμενη εβδομάδα. Τα πάντα θα μπουν σε κίνηση από τις 19 Σεπτεμβρίου λοιπόν. Μαζί με αυτά όμως, προσωπικά αναμένω ότι θα μπει σε κίνηση και ο κρατικός διωκτικός μηχανισμός για να ξαναρχίσει να εφευρίσκει εχθρούς. Κι εκεί είναι φυσικά το ζουμί. Βέβαια, δεν είμαι σίγουρος ότι το κύμα διώξεων θα συνεχιστεί, αλλά ας περιμένουμε και θα δούμε.

Πλέον ο Πρόεδρος χαίρει της εκτίμησης και της αγάπης ενός τεράστιου μέρους του λαού και δείχνει να απολαμβάνει αυτή την —επίπλαστη; βραχυχρόνια;— λατρεία. Αυτό φαίνεται άλλωστε στη φωτογραφία που συνοδεύει το σημερινό κείμενο και είναι ευγενική παραχώρηση του φίλου Κωστή Λυμπουρίδη, ο οποίος την τράβηξε στη Σμύρνη λίγες ημέρες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Πού ακούστηκε να μπαίνει κάποιος στο ίδιο κάδρο ή πανό με τον Κεμάλ; Κι όμως…

Μέσα σε όλα, μάθαμε αυτές τις μέρες ότι η θερινή ώρα δεν θα αλλάξει φέτος σε χειμερινή. Σε πολλούς μπορεί αυτή η εξέλιξη να μην άρεσε, κυρίως σ’ εμάς που παρακολουθούμε ποδόσφαιρο καθώς οι αγώνες θα ξεκινούν αργότερα. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα που διατυπώνονται όχι μόνο εντός Τουρκίας αλλά και εκτός και θεωρούν την απόφαση σωστή. Ομολογώ ότι η πρώτη —παράλογη, είναι η αλήθεια— αντίδρασή μου ήταν αρνητική, διότι μου μπήκε στο μυαλό ότι κάτι τέτοιο γίνεται για να απομακρυνθεί περισσότερο η χώρα από την Ευρώπη ή ότι όλο αυτό έχει κάποια σχέση με τη θρησκεία. Μετά ήπια έναν καφέ και το ξανασκέφτηκα το πράγμα. Οπότε θα δούμε. Το σίγουρο είναι ότι θα είναι νύχτα για όσους από εμάς πηγαίνουμε στο γραφείο μας νωρίς καθώς και για τα παιδιά που πηγαίνουν στο σχολείο στις δυτικότερες πόλεις και στα παράλια.

Γενικώς πιστεύω ότι θα γίνουν πολλά τους επόμενους μήνες που θα μας εκπλήξουν δυσάρεστα. Η παγκόσμια ιστορία και η παρατήρησή της δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Δεν θυμάμαι ποτέ καμία χώρα στην οποία να έγινε απόπειρα πραξικοπήματος και το αμέσως επόμενο διάστημα τα πράγματα να πήγαν προς το καλύτερο. Φυσικά, πάντα υπάρχει η πρώτη φορά.

Το θετικό είναι ότι βρισκόμαστε προ των πυλών ενός νέου εξαμήνου, με νέους φοιτητές που θα έρθουν για να μάθουν από εμάς (κι εμείς από αυτούς). Η δουλειά λειτουργεί πολλές φορές παρηγορητικά, αλλά εμπεριέχει και αυτή έναν κίνδυνο: να αφοσιωθείς τόσο πολύ σε ό,τι κάνεις και να μη δεις τους πραγματικούς κινδύνους που ελλοχεύουν έξω από αυτό.

Ας είναι. Δεύτερη σεζόν στον Αμάγκι λοιπόν, και συνεχίζουμε είτε από την Πόλη είτε από αλλού. Ίνσαλλαχ!