Αίμα δόλιο και αίμα αθώο

Το 1980 εμφανίζεται στις ΗΠΑ η πρώτη γενιά των Χαρισματικών. Αποτελείται από το 1% του πληθυσμού. Δεν είναι σούπερ ήρωες σαν τους X-Men, οι δυνάμεις τους δεν είναι υπερφυσικές, δεν είναι άτρωτοι, δεν πετούν φωτιές, δεν πετάνε. Η δύναμή τους κυρίως πνευματική. Μπορούν να αντιληφθούν και να κατανοήσουν έννοιες μη προσβάσιμες από το σύνολο των ανθρώπων. Με τη βοήθειά τους, οι επιστήμες και οι τέχνες βαδίζουν σε νέους δρόμους. Στην αρχή συνυπάρχουν ειρηνικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό, αλλά κάποιες πράξεις Χαρισματικών θα σπείρουν εντέλει την καχυποψία.

Ένας άντρας χρησιμοποιεί τη διαίσθησή του για να προβλέψει την πορεία του Χρηματιστηρίου. Θα κερδίσει 300 δισεκατομμύρια δολάρια, αναγκάζοντας τη Wall Street να κλείσει και την παγκόσμια οικονομία να γνωρίσει μία πρωτοφανή κρίση. Σιγά-σιγά, οι Χαρισματικοί βρίσκονται στο στόχαστρο. Αντιμετωπίζονται σαν τέρατα ή σαν εν δυνάμει τρομοκράτες. Η κυβέρνηση, εκμεταλλευόμενη την ευκαιρία, θεσπίζει νόμους για να τους ελέγξει. Ο σκληρότερος είναι η ίδρυση των Ακαδημιών. Κάθε παιδί στα οχτώ του χρόνια θα περνά ειδικά τεστ. Αν βρεθεί Χαρισματικό, θα το πάρουν από την οικογένειά του και θα κλειστεί στην Ακαδημία μέχρι την ενηλικίωση του. Οι γονείς θα αποκλειστούν από τη ζωή του. Εκεί μέσα τα παιδιά θα υποβάλλονται καθημερινά σε ψυχολογικά τεστ ώστε να γίνουν υποχείρια της κυβέρνησης.

Κάποιοι Χαρισματικοί θα αντιδράσουν, θα συσπειρωθούν γύρω από έναν Χαρισματικό ακτιβιστή, τον Τζον Σμιθ, και θα αρχίσουν να κάνουν ακόμα και τρομοκρατικά χτυπήματα διεκδικώντας τα δικαιώματά τους. Η κυβέρνηση θα απαντήσει με την ίδρυση μιας υπηρεσίας, που σκοπός της είναι η σύλληψή τους. Κορυφαίος πράκτορας στις τάξεις της, ο Νικ Κούπερ. Χαρισματικός της πρώτης γενιάς —μπορεί να προβλέψει τις πράξεις των ανθρώπων διαβάζοντας από πριν τη γλώσσα του σώματος—, δουλεύει στην Υπηρεσία υπηρετώντας το Σύνταγμα και τους Νόμους. Με πρωτοφανή αίσθηση καθήκοντος, αλλά και για να γλιτώσει την εισαγωγή της κόρης του σε Ακαδημία, θα αναλάβει μια επικίνδυνη αποστολή: να χαρακτηριστεί προδότης ώστε να διεισδύσει στην οργάνωση και να συλλάβει τον Τζον Σμιθ.

Τίποτα όμως δεν είναι όπως φαίνεται, και ο Κούπερ θα το διαπιστώσει γρήγορα…

Το βιβλίο είναι η αρχή μιας τριλογίας. Ξεκίνησα να το διαβάζω με λαχτάρα. Το τελείωσα σε μιάμιση μέρα, ξενυχτώντας ένα ολόκληρο βράδυ. Είχα καιρό να διαβάσω μια καθαρόαιμη περιπέτεια, με διακριτούς κακούς και υπέρμαχους της δικαιοσύνης, και το χάρηκα. Βρέθηκα όμως ταυτόχρονα μπροστά σε μια ευχάριστη έκπληξη. Τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς όπως τα περίμενα, αλλά και πάλι ήταν. Το μοτίβο απλωνόταν εκεί, πασίγνωστο από παλιά: ο ακέραιος ήρωας, ο πολυμήχανος κακός, η επικίνδυνη αποστολή, το αινιγματικό κορίτσι που ερωτεύεται ο ήρωας. Αλλά το βιβλίο έχει και κάτι παραπάνω να πει. Τα ζητήματα που θέτει είναι καίρια και οι απαντήσεις δύσκολες: Πόσο λεπτή είναι η ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη του κοινωνικού συνόλου για ασφάλεια και στα ατομικά δικαιώματα; Πόσο εύκολο είναι να χειραγωγήσεις την κοινή γνώμη; Ποιο είναι το όριο στην κυβερνητική παρακολούθηση των πολιτών και πόσο ανεξάρτητες είναι οι Αρχές που ελέγχουν τους ελεγκτές; Πόσο έτοιμη να αποβάλει την καχυποψία της απέναντι στο διαφορετικό είναι η κοινωνία; Πόσο έτοιμη είναι να νικήσει την έμφυτη τάση επιβολής του Νόμου του Λιντς; Δύσκολα ερωτήματα, που τίθενται ίσως απλοϊκά, αλλά είναι στο χέρι του αναγνώστη το πόσο θα σταθεί πάνω τους.

Το παρελθόν του Sakey είναι εμφανές στον τρόπο που γράφει. Πλοκή σφικτή, με ανατροπές. Γραφή δυναμική, στακάτη, γρήγορη, κινηματογραφική. Αυτό το μείγμα πολιτικού θρίλερ και επιστημονικής φαντασίας είναι εκρηκτικό. Οι σκηνές των κυνηγητών και των συμπλοκών είναι συναρπαστικές και έρχονται σε αντίθεση με τις ειδυλλιακές σκηνές της πόλης των Χαρισματικών, μιας πόλης των θαυμάτων, με απίθανες εφευρέσεις προς διευκόλυνση των κατοίκων της . Ο συγγραφέας ξέρει να διαχειρίζεται το υλικό του κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Πλάθει χαρακτήρες κανονικούς, πράγμα σπάνιο για τα βιβλία του είδους, που δίνουν περισσότερη βάση στην πολυπλοκότητα της ιστορίας. Με απανωτές κορυφώσεις μέχρι το τέλος, μας αφήνει εξαντλημένους και με κομμένη την ανάσα. Ένα τέλος που θα βρει όλους τους ήρωες με χέρια βαμμένα στο αίμα. Αίμα δόλιο και αίμα αθώο. Τελικά όμως υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός; Η απάντηση είναι στις προθέσεις του καθενός των ηρώων.

Έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που το αγόρασα θέλοντας ένα ανέφελο ελαφρύ ανάγνωσμα. Ο Sakey μού πρόσφερε απλόχερα ό,τι ήθελα: μια καλογραμμένη περιπέτεια όπως την ποθούσα. Δεν μπορώ όμως να παραβλέψω το πολιτικό υπόβαθρο του βιβλίου. Μερικά βράδια μάλιστα σκέφτομαι ότι κάπου εκεί έξω κυκλοφορούν μερικοί Νικ Κούπερ. Όχι απαραίτητα πράκτορες —μπορεί να είναι οτιδήποτε—, αλλά το ίδιο ηθικοί και ακέραιοι. Και πολεμούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Κι αυτό είναι λυτρωτικό.

Περιμένω τη συνέχεια με ανυπομονησία.

Ο Αποστόλης Πρίτσας έκανε μια προσεγμένη μετάφραση, και το άψογο εξώφυλλο είναι από τα καλύτερα της χρονιάς. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις.