Το φιλί στο πρώτο ραντεβού

Ως μεταπτυχιακός φοιτητής Μαθηματικών στο Πρίνστον, στα τέλη της δεκαετίας του ’50, ο Ρέιμοντ Σμόλιαν επισκεπτόταν συχνά τη Νέα Υόρκη. Σε μια από τις βόλτες του εκεί, γνώρισε μια γοητευτική πιανίστα, την Μπλανς. Στο πρώτο τους ραντεβού, ο Σμόλιαν της ζήτησε να κάνουν μια συμφωνία:

«Μπλανς, θέλω να σου πω κάτι. Αν αυτό που θα σου πω είναι αληθές, θα μου δώσεις το αυτόγραφό σου. Αν, αντίθετα, είναι ψευδές, δεν θα μου δώσεις αυτόγραφο. Εντάξει;»

Η Μπλανς, αιφνιδιασμένη από την ανορθόδοξη προσέγγιση του συνοδού της, αλλά περίεργη να ακούσει τη συνέχεια, συμφώνησε.

Και ο Σμόλιαν συνέχισε:

«Δεν θα μου δώσεις ούτε αυτόγραφο ούτε θα με φιλήσεις».

Η Μπλανς σάστισε.

Εκ πρώτης όψεως, η δήλωση του Σμόλιαν ήταν αληθής, και άρα θα έπρεπε να του δώσει αυτόγραφο. Αν όμως του έδινε αυτόγραφο, η δήλωση θα διαψευδόταν αυτομάτως· δεν μπορούσε να ήταν αληθής η δήλωση και να του έδινε αυτόγραφο: επρόκειτο για αντίφαση, μια λογική αδυνατότητα.  Άρα η δήλωση θα έπρεπε να ήταν ψευδής. Για να ήταν ψευδής, εντούτοις, θα έπρεπε είτε να του δώσει αυτόγραφο είτε να τον φιλήσει — είτε και τα δύο. Όμως είχε συμφωνήσει πως, στην περίπτωση που η δήλωση ήταν ψευδής, δεν θα του έδινε αυτόγραφο. Άρα, υπήρχε ένας μόνος τρόπος να κρατήσει τη συμφωνία.

Συνεπώς χρωστούσε στον Ρέιμοντ Σμόλιαν ένα φιλί.

Ο Ρέιμοντ και η Μπλανς παντρεύτηκαν και έμειναν παντρεμένοι για σχεδόν πενήντα χρόνια. Η Μπλανς άφησε τον Ρέιμοντ το 2006· ήταν 100 χρονών. Ο Ρέιμοντ την ακολούθησε στις αρχές του μήνα στα 97 του, έχοντας γράψει δεκάδες βιβλία για την τυπική λογική και τη λογική θεμελίωση των μαθηματικών (ιδιαίτερη θεωρείται η συμβολή του στη μελέτη και την εμπέδωση των προεκτάσεων των θεωρημάτων τής μη πληρότητας του Κουρτ Γκέντελ), αναρίθμητους γρίφους και λογικά παιχνίδια.

Ως πιανίστας, ηχογράφησε έργα των Σκαρλάτι, Μπαχ και Σούμπερτ. Ιδού ο Ρέιμοντ Σμόλιαν, στη σονάτα του Σκαρλάτι K87, σε σι ελάσσονα.