Αλλάζοντας ρόλους

«Το όνομά μου είναι Άμπερ Ρένολντς. Υπάρχουν τρία πράγματα που πρέπει να ξέρετε για μένα: Βρίσκομαι σε κώμα. Ο άντρας μου δε μ’ αγαπάει πια. Μερικές φορές λέω ψέματα».

Όταν έπιασα στα χέρια μου και φυλλομέτρησα το «Μερικές Φορές Λέω Ψέματα», έχοντας μάλιστα σχεδόν μόλις ολοκληρώσει το πολυαναμενόμενο, τόσο από εμένα όσο και από μερικές δεκάδες χιλιάδες άλλους Έλληνες αναγνώστες, δεύτερο μυθιστόρημα της Paula Hawkins, «Στην παγίδα του νερού» (κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, και δεν θα το χάσετε), αναρωτήθηκα πόσα θρίλερ γραμμένα με εναλλαγές αφήγησης ανάμεσα σε πρόσωπα ή στο χρόνο (μπρος-πίσω) μπορεί να διαβάσει κανείς και να περάσει και καλά.

Η απάντηση είναι: μάλλον αρκετά, ειδικά όταν είναι τόσο καλογραμμένα, με τόσο πυκνή δράση και τόσο μεγάλες ανατροπές. Και το ντεμπούτο της Alice Feeney, το «Μερικές φορές λέω Ψέματα», είναι πράγματι πολύ καλό, και για πολλούς λόγους. Κυρίως όμως επειδή δεν σε προδίδει ποτέ — και επειδή είναι χορταστικό και πλούσιο. Και, ναι, επειδή είναι πολύ ενδιαφέρον και εξαιρετικά πρωτότυπο:

Προσπαθώ να φανταστώ το χώρο γύρω μου. Δεν είμαι σε θάλαμο με άλλα κρεβάτια. Το ξέρω γιατί έχει πολλή ησυχία. Ούτε σε νεκροτομείο είμαι, γιατί αισθάνομαι την αναπνοή μου και έναν ελαφρό πόνο στο στήθος κάθε φορά που τα πνευμόνια μου φουσκώνουν από το οξυγόνο και την προσπάθεια. Το μόνο που ακούω είναι οι απαθείς, πνιχτοί και ρυθμικοί ήχοι κάποιου ηλεκτρονικού μηχανήματος δίπλα μου. Είναι περιέργως καθησυχαστικοί ωστόσο, αφού αυτό το μηχάνημα είναι η μόνη μου συντροφιά στο αόρατο σύμπαν όπου είμαι εγκλωβισμένη.

Η Άμπερ είναι στο νοσοκομείο και, μολονότι βρίσκεται σε κώμα, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω της. Αντιλαμβάνεται τις νοσοκόμες, ακούει τους διαλόγους τους, ακούει έναν γιατρό και τον σύζυγό της, όταν εκείνος καταφθάνει με καθυστέρηση στο πλευρό της. Λίγο αργότερα έρχεται και η αδελφή της, η Κλερ. Η Άμπερ δεν θυμάται τι της συνέβη. Για ποιο λόγο βρίσκεται στο νοσοκομείο, τι είναι αυτό το ατύχημα για το οποίο συζητούν όλοι;

Η Feeney αφηγείται την ιστορία με αναδρομές στο παρελθόν. Τι συνέβη την τελευταία εβδομάδα στην Άμπερ που είχε σαν κατάληξη το τρομερό της ατύχημα; Η Άμπερ αγωνίζεται να θυμηθεί, αλλά, ενώ οι γιατροί διαβεβαιώνουν ότι έχει διαφύγει τον κίνδυνο, η ζωή της απειλείται εκ νέου.

Κάνω μια σύντομη στάση για να πάρω καφέ για μένα και μια συνάδελφο και μετά ανεβαίνω τη σκάλα ως τον πέμπτο όροφο. Δε μου αρέσουν τα ασανσέρ. Πριν μπω στο γραφείο, φορώ ένα χαμόγελο στο πρόσωπό μου και θυμίζω στον εαυτό μου ότι είναι το μεγαλύτερο ταλέντο μου: να αλλάζω, έτσι ώστε να ταιριάζω με τους γύρω μου. Μπορώ να γίνομαι η «Άμπερ η φίλη» ή η «Άμπερ η σύζυγος», αλλά αυτή τη στιγμή είναι η ώρα να γίνω η «Άμπερ από το Πρωινό με καφέ». Μπορώ να παίξω όλους τους ρόλους που μου έχει δώσει η ζωή και ξέρω καλά τα λόγια μου. Κάνω πρόβες εδώ και πολύ καιρό.

Ανάμεσα στην αφήγηση, σε μικρά ξεχωριστά κεφάλαια, διαβάζουμε το παιδικό ημερολόγιο της πρωταγωνίστριας. Η σχέση της ανατριχιαστικής ιστορίας που θα διαβάσουμε εκεί με το παρόν φέρνει μεγάλες ανατροπές στους χαρακτήρες, όπως ο αναγνώστης τούς έχει πλάσει στο μυαλό του. Να είστε σίγουροι πως θα εκπλαγείτε. Κι όμως, στο τέλος, όλα μπαίνουν στη θέση τους.

Και αυτό ακριβώς είναι το πιο βασικό στοιχείο των σύγχρονων μυθιστορημάτων μυστηρίου, των ψυχολογικών θρίλερ, των domestic crimes: οι διαρκείς ανατροπές, οι αλλαγές της οπτικής του αναγνώστη, το ξάφνιασμα, το καλό, γερό δέσιμο της πλοκής, το ανατρεπτικό φινάλε. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

Δεν θα μου κάνει καμιά εντύπωση αν δούμε και αυτό το βιβλίο να γίνεται χολιγουντιανή παραγωγή. [ Edit: Όπως μας πληροφόρησαν από τα Bell, θα γίνει σειρά από τη Legendary, την εταιρεία που έκανε τα Interstellar και Inception! ] Η Βρετανίδα συγγραφέας κρατά τον αναγνώστη με κομμένη την ανάσα ώς την τελευταία αράδα. Και το εννοώ: διάβασα τις 390 σελίδες του βιβλίου μεμιάς μέσα σε λίγες ώρες. Απλώς δεν γινόταν διαφορετικά. Οκέι, εγώ είμαι σε κάτι σαν διακοπές. Εσείς επιλέξτε σίγουρα ένα κενό κατά τα άλλα Σαββατοκύριακο για να το διαβάσετε, αλλιώς ίσως έχετε πρόβλημα. Το εννοώ.

Η Alice Feeney εργάστηκε επί 16 χρόνια στο BBC ως ρεπόρτερ, συντάκτρια και παραγωγός. Και τώρα άλλαξε δουλειά, για τα καλά. Είναι να τη ζηλεύει κανείς.

Το «Μερικές φορές λέω ψέματα» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Bell (στη βιβλιοπωλική σειρά, που γίνεται διαρκώς και πιο πλούσια όσο μεγαλώνει), σε πολύ καλή μετάφραση της Βεατρίκης Κάντζολα Σαμπατάκου.