Why nations sail

Ο εθνικός αναχωρητισμός είναι η κατατονική απάντηση των εθνών στην ιστορική τους ανεπάρκεια. Τα φθίνοντα έθνη, οι ζωτικές δυνάμεις των οποίων βαίνουν μειούμενες, αδυνατούν να διαχειριστούν τον υποβιβασμό τους στον παγκόσμιο καταμερισμό. Η εικόνα που έχουν κατασκευάσει για το παρελθόν τους είναι τόσο επιβλητική, που καθιστά τη σύγκριση με την τωρινή τους αυτοεικόνα ανυπόφορη. Μπροστά λοιπόν στην επίπονη παραδοχή της ήττας, στην ανασύνταξη των δυνάμεών τους και στην είσοδό τους στο πεδίο του διεθνούς ανταγωνισμού υπό νέους όρους, επιλέγουν τη συχνά θορυβώδη και πάντα αυτοκαταστροφική αποχώρηση από το πρωτάθλημα. Κατασκευάζουν έτσι έναν φανταστικό κόσμο όπου μπορούν να αισθάνονται ασφαλή και υπερήφανα και κλείνονται μέσα του απολαμβάνοντας τη γλυκιά τους αποσύνθεση. Ο αναχωρητισμός τους μπορεί να εκδηλώνεται ως εμπορικός νεοπροστατευτισμός, ως απομάκρυνση από διεθνείς θεσμούς, ως κατάδυση στο φαντασιακό παρελθόν, ως επιλογή του συμβολικού/ασήμαντου έναντι του πραγματικού/σημαντικού.

Αυτή η τελευταία παράδοση στη συμβολική νιρβάνα συμβαίνει στην περίπτωσή μας με τρόπο εντυπωσιακά τελετουργικό.  Πρόκειται για μια τελετουργία αποχώρησης από τον πραγματικό, ταπεινωτικό κόσμο των απαιτήσεων της οικονομίας, της οργανωμένης ζωής και του ορθολογισμού, προς την ασυνείδητη βασιλεία των ουραγών όπου οι τελευταίοι έσσονται πρώτοι, προελαύνοντας, εκεί, υπερήφανοι, αδούλωτοι, γκροτέσκοι. Αυτό που δεν μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα συμβαίνει εδώ, εδώ όπου μπορούμε να γίνουμε αυτοί πού ήμασταν. Οι φιγούρες με τις περικεφαλαίες και τις χλαμύδες, χαρακτηριστικά προσανατολισμένες προς το ένδοξο παρελθόν, είναι τρόπον τινά οι επίτιμοι θυροφύλακες, τα όντα του μεταιχμίου που ξεπορτίζουν από τον ονειρικό κόσμο για να σαλπίσουν το πέρας του μνημονιακού προαυλισμού και να μας καλέσουν να επιστρέψουμε στο σπίτι μας. Μακριά από τον στενάχωρο ζουρλομανδύα της πραγματικότητας με τις οδυνηρές επιβολές της, πίσω στη δική μας «κανονικότητα».

Οι άνθρωποι έχουν συναισθήματα, ταυτότητες, ματαιώσεις που πρέπει να αποφορτιστούν και οι πολιτικοί έχουν μικροπολιτικά συμφέροντα να κοιτάξουν, καταλαβαίνω. Μόνο που λογίζω για καταστροφική αυτή την εκ νέου καταβύθιση στο σύμπαν του συναισθήματος, την αξιολόγηση των ασήμαντων ως σημαντικών και την εγκατάλειψη των στοιχημάτων του ιστορικού κόσμου για χάρη της ομφαλοσκοπικής αυτοϊκανοποίησης. Τα «συλλογικά συναισθήματα» που δεν μετουσιώνονται σε ιστορική δράση για χάρη των πραγματικών συμφερόντων —έναντι των υποτιθέμενων «εθνικών δικαίων»—, που δεν μεταμορφώνονται επίσης σε ατομική προσπάθεια για προκοπή, είναι η μαξιμαλιστική παρακαταθήκη της επόμενης ταπείνωσης.

Καλή τύχη μ’ αυτήν.