Πέντε βιβλία για το τέλος του χρόνου

Κάνοντας κάτι πλησιέστερο σε ξεκαθάρισμα παρά σε αναδρομή στα βιβλία που διαβάσαμε το 2019 —με στόχο να εξασφαλίσουμε χώρο για τα βιβλία που θα διαβάσουμε το επόμενο έτος—, θυμηθήκαμε κάποιους τίτλους.

Ανάμεσα στις νέες κυκλοφορίες και τα βιβλία που ξαναδιαβάσαμε, σε όσα εγκαταλείψαμε μετά τις πρώτες τριάντα έξι/πενήντα οκτώ σελίδες, σε εκείνα που πρόκειται να εκδοθούν (τα καλά του επαγγέλματος) και τα άλλα που είναι προτιμότερο να μην κυκλοφορήσουν (τα κακά του επαγγέλματος), ξεχωρίσαμε πέντε αναγνώσματα.

Οι Εκδόσεις Στερέωμα μάς σύστησαν τον Πολωνό δημοσιογράφο και σεναριογράφο Ζίγκμουντ Μιλοσέβσκι με το αστυνομικό μυθιστόρημα Ένας Κόκκος Αλήθειας (μετάφραση Αναστασία Χατζηγιαννίδη). Ο Τέοντορ Σάτσκι, τριανταεννιάχρονος εισαγγελέας στο επαρχιακό Σαντόμιες, προσαρμόζεται στους ληθαργικούς ρυθμούς της γραφικής πόλης στις όχθες του Βιστούλα ώσπου πτώματα γνωστών κατοίκων της περιοχής βρίσκονται κατακρεουργημένα με μεθόδους και συμβολισμούς που παραπέμπουν σε εποχές θαμμένες στην ιστορία της περιοχής. Επαίσχυντες ιδεολογίες δεν φαίνεται να θάφτηκαν πολύ βαθιά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο· λυπηρό και άξιο απορίας για τη χώρα που συνεθλίβη όσο λίγες από την μπότα του κατακτητή. Μένει στον Σάτσκι και τους ετερόκλητους συνεργάτες του να ακολουθήσουν τα χνάρια του δολοφόνου με χάρτη τον πίνακα του Κάρολ ντι Πρεβό Mord Rytualny, την «έμπνευση» του αυτόκλητου τιμωρού.

Άλλος ένας πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας ήταν ο Niklas Natt och Dag, γόνος της παλαιότερης αριστοκρατικής οικογένειας της Σουηδίας. Το βιβλίο 1793. Τότε που Βασίλευε η Βία (Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Γρηγόρης Κονδύλης) μας μετέφερε στη ρυπαρή και εκφυλισμένη Στοκχόλμη του 1792. Ανάμεσα στους ανάπηρους πολέμου που φυτοζωούν μεταξύ αλκοολισμού και παρανομίας, ο υπαξιωματικός Ζαν Μίκαελ Καρντέλ. Έχοντας χάσει το αριστερό του χέρι στις ναυμαχίες του 1790 —μέρος της ματαιόδοξης ιμπεριαλιστικής πολιτικής του Γουσταύου Γ΄—, ο Αποσπασμένος Φρουρός της Πόλης σκοντάφτει σε ένα «υπόλοιπο» από πτώμα. Ο κορμός ενός νεαρού άντρα επιπλέει στα δυσώδη νερά της λίμνης Φατμπούρεν, ξυπνά τους εφιάλτες του Καρντέλ και τον μπλέκει σε μία σκοτεινή περιπέτεια με συνοδοιπόρο τον ιδιοφυή μα ασθενικό νομικό Σέσιλ Βίνγκε. Την «ακέφαλη» Σουηδία κυβερνούν η ασυδοσία και η βία, η ελπίδα και οι φιλοδοξίες βυθίζονται στο αλκοόλ και το αταίριαστο ζευγάρι των ερευνητών αναμετριέται με τα ψυχικά και σωματικά αποθέματά του.

Ακόμα μία σεναριογράφος έκανε το ντεμπούτο της στην crime λογοτεχνία. Η Βρετανή Άλισον Μπέλσαμ εμπνεύστηκε το βιβλίο της Ο Κλέφτης των Τατουάζ (Εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση Αύγουστος Κορτώ) από το δικό της πρώτο βήμα στη δερματοστιξία. Για τον Κλέφτη οι φόνοι είναι δευτερεύοντες: τα σχέδια που καλύπτουν το δέρμα των θυμάτων του ανήκουν στη συλλογή του Συλλέκτη· του εντολέα με τη λίστα των έργων κορυφαίων καλλιτεχνών τατουάζ. Για λογαριασμό του Συλλέκτη, ο Κλέφτης αφαιρεί ολόκληρα κομμάτια δέρμα όσο τα θύματα είναι ακόμα ζωντανά, αφήνοντας μία σειρά ανορθόδοξες δολοφονίες προς εξιχνίαση στον άρτι προαχθέντα Επιθεωρητή Φράνσις Σάλιβαν. Η Μάρνι Μάλινς, καλλιτέχνης τατουάζ, είναι το διαβατήριό του στον κόσμο των «τατουατζήδων», ένα σύμπαν μακριά από την κοσμοθεωρία του θρησκευόμενου άντρα. Στο κυνήγι του δολοφόνου συμμετέχουμε κι εμείς οι αναγνώστες, μιας και μας απευθύνεται σε πρώτο πρόσωπο ανατριχιαστικά σίγουρος πως δεν θέλουμε να χάσουμε λέξη από όσα έχει να μας πει.

Κλείνουμε με δύο τίτλους της non-fiction παραγωγής.

Το βιβλίο Ο Μύθος των Δύο Φύλων (Εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση Μαρία Βαρδοπούλου) τιμήθηκε με το Royal Society Science Book Prize και ήταν υποψήφιο για το Orwell Prize. Η συγγραφέας του Κορντίλια Φάιν είναι Καθηγήτρια Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, και κάτοχος του Edinburgh Medal — διάκριση στον χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας για τα επαγγελματικά επιτεύγματα που συνέβαλαν σημαντικά στην κατανόηση και την ευημερία της ανθρωπότητας. Στο βιβλίο καταρρίπτονται στερεότυπα σχετικά με τα φύλα, ιδέες που βασίστηκαν σε μονομερείς και ελλιπώς τεκμηριωμένες «επιστημονικές» θεωρίες στοχεύοντας στη θεσμική ανισότητα μεταξύ γυναικών και αντρών. Ξεκαθαρίζεται ο πραγματικός ρόλος της ορμόνης τεστοστερόνη αποδομώντας ισχυρισμούς και φιλοσοφίες που πηγάζουν από την ύπαρξή της στον γυναικείο και τον αντρικό οργανισμό και την όποια επίδραση στη συμπεριφορά κάθε φύλου. Γραμμένο με χιούμορ και βαθιά γνώση στους τομείς της βιολογίας και της ψυχολογίας, ο Μύθος των Δύο Φύλων είναι απαραίτητο και κατατοπιστικό ανάγνωσμα στην αυγή της τρίτης δεκαετίας αυτής τής σχετικά νέας χιλιετίας.

Τελευταία αφήσαμε τα απομνημονεύματα του πρώην μαιευτήρα-γυναικολόγου και νυν σεναριογράφου Άνταμ Κέι. Η ημερολογιακή απογραφή των ετών που ο συγγραφέας αφιέρωσε στις σπουδές και στην πρακτική της Ιατρικής στο βρετανικό Δημόσιο Σύστημα Υγείας (NHS) κυκλοφόρησε με τίτλο Αυτό Θα Πονέσει από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος (μετάφραση Γιώργος Μαραγκός). Με κάθε καταχώριση ακολουθούμε τον συγγραφέα στον δρόμο της συνειδητοποίησης, από την ανασφάλεια των πρώτων μηνών πρακτικής στην εμπειρία της ειδίκευσης. Διαβάζοντας τα άλλοτε τραγελαφικά και συχνά σπαρακτικά περιστατικά της καθημερινότητας στα επείγοντα περιστατικά, «πονάμε» εκτεθειμένοι στην ελλιπή μέριμνα για την ψυχική και σωματική υγεία των ξενυχτισμένων και εξουθενωμένων γιατρών, τους οποίους εμπιστευόμαστε να διαγνώσουν ό,τι δεν πάει καλά με το σώμα μας και να μας θεραπεύσουν. Ο Κέι ανατρέχει με σπαρακτικό, σκοτεινό και φλεγματικό χιούμορ στην περίοδο που τον στιγμάτισε.

Αυτό ήταν.

Για φέτος.

Ραντεβού το 2020 με ακόμα πιο πολλά, πιο συναρπαστικά, πιο ενδιαφέροντα βιβλία!