Η ζωή που επιμένει στο σκοτάδι

Τι είναι το νουάρ; Η υπόθεση ότι το σκοτάδι μπορεί να αποκαλύψει περισσότερα απ’ όσα το φως. Στις σκιές βλέπουμε λεπτομέρειες που θα χάνονταν αλλιώς. Γι’ αυτό είναι πολύτιμο το genre των σκοτεινών αφηγημάτων στην τηλεόραση και στη λογοτεχνία και τα κόμικς — και απολαυστικό.

Κι εκεί βρίσκουμε το Αβάνα Νουάρ Είναι μια θεματική ανθολογία δεκαοκτώ διηγημάτων από Κουβανούς συγγραφείς με την προσέγγιση του νουάρ, που διαδραματίζονται στην Αβάνα της Κούβας. Τη θρυλική, εξωτική Αβάνα, που την ξέρουμε αλλά δεν την ξέρουμε, γιατί ο μύθος επισκιάζει την πραγματικότητά της. Είναι μια πόλη όπου «η έννοια της αμαρτίας παραμερίζεται από την επιτακτικότητα της ανάγκης», όπως λέει η ανθολόγος Άτσι Ομπέχας στον πρόλογο. Και η ανθολογία προσφέρει ματιές στη ζωή πίσω από τις καρτ-ποστάλ, καθώς τραβάμε το βλέμμα από την πυκνή ιστορία και τις μυθικές μορφές του νησιού για να δούμε απλές κομμώτριες, παρέες ναρκομανών, hard-boiled ντετέκτιβ, ξεπεσμένους αριστοκράτες, ανθρώπους που παλεύουν να φύγουν κρυφά ή νόμιμα και ανθρώπους που παλεύουν να μείνουν και να ζήσουν αξιοπρεπώς.

Συμμετέχουν από συγγραφείς πασίγνωστοι όπως ο Λεονάρδο Παδούρα μέχρι λιγότερο γνωστοί αλλά εξίσου άξιοι όπως ο Μιγκέλ Μεχίδες, η Μιλένε Φερνάντες Πιντάδο, και άλλοι. Κι όσο για —μερικά από— τα διηγήματα:

Στο σκοτεινό «Η Τελευταία Επιβάτις» (Ένα Λουσία Πορτέλα), μια μυστηριώδης φαμ-φατάλ γίνεται μέσω βραδινών τηλεφωνημάτων η μούσα ενός κατά συρροή δολοφόνου

Στο χιουμοριστικό «Δολοφονία, Κατά τα Λεγόμενα της Πεθεράς μου» (Αρτούρο Αράνγκο), μια μέση οικογένεια προσπαθεί στο κυριακάτικο τραπέζι να λύσει με επαγωγικό στιλ Σέρλοκ Χολμς το αίνιγμα μιας δολοφονίας που έγινε στο στάδιο στη διάρκεια ενός αγώνα μπέιζμπολ.

Στο σπουδαίο «Η Κόκκινη Γέφυρα» (Γιος) με τη λεπτοδουλεμένη αφήγηση, μια μονομαχία για λόγους τιμής μεταξύ μικροκακοποιών γίνεται ένα επικό δράμα για την επιβίωση και την εξουσία.

Στο «Ξεκαθάρισμα Λογαριασμών» (Όσκαρ Φ. Ορτίς), ο αφηγητής, μέλος της κινέζικης μειονότητας που υπάρχει στο νησί, ξεδιπλώνει μια ιστορία εκδίκησης που μας πάει πίσω στις πρώτες μέρες της επανάστασης.

Όμως η πλοκή, όσο μαεστρική κι αν είναι, από μόνη της δεν έχει σημασία. Η ζωντάνια των κειμένων προέρχεται από την απεικόνιση της καθημερινότητας στην Αβάνα. Την αδιάφορη εξουσία, τη ζωή που συνεχίζεται παρ’ όλες τις στερήσεις, τα καμπαρέ και τα μπαράκια, τις γυναίκες που απλώνουν ρούχα στα μπαλκόνια, τη ζέστη, τον χορό, τις βόλτες στη Μαλεκόν, τον πόθο για μετανάστευση στη Λα Γιούμα (τις ΗΠΑ), την καρτερία, και τη ζωή που επιμένει. Όλα όσα αποτυπώνονται στις σελίδες της ανθολογίας.

ΥΓ. Στην ίδια σειρά από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος κυκλοφορούν τα Κωνσταντινούπολη Νουάρ και Μπρούκλιν Νουάρ.