Ο ταξιδιώτης με τα κόκκινα μάτια

Το θέμα μου σήμερα είναι αρκετά ελαφρύ κι έχει να κάνει με ταξιδιωτικές συμπεριφορές και κατηγορίες επιβατών που θα ήθελα να αποφεύγω. Λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, ταξιδεύω πολύ. Όταν κάνεις κάτι συχνά, αρχίζεις και παρατηρείς και να δίνεις σημασία σε απίθανες λεπτομέρειες — έτσι, αυτό το κείμενο θα έχει κάμποσα «first world problems».

Τα επαγγελματικά ταξίδια έχουν πολλή περισσότερη κούραση και λιγότερο «γκλάμουρ» απ’ ό,τι οι περισσότεροι πιστεύουν. Όταν η μέρα σου έχει ξεκινήσει στις 04:30 το πρωί, πας σαν ζόμπι στο αεροδρόμιο για να προλάβεις την τρίτη πτήση της εβδομάδας και έχεις βαρέσει ένα ακόμα 14ωρο δουλειάς την προηγουμένη (εντάξει, δεν είναι και 17 ώρες, αλλά δεν είμαστε όλοι δουλευταράδες), ας πούμε ότι δεν έχεις ιδιαίτερη όρεξη για περιπέτειες στο ταξίδι σου και ελπίζεις να συμπληρώσεις μια επιπλέον ωρίτσα ύπνου. Είναι οι λεγόμενες red-eye flights, ονομασμένες έτσι επειδή οι επιβάτες έχουν κατακόκκινα μάτια από την αϋπνία. Εύχεσαι να μη σου τύχει κάτι έκτακτο, και να πάνε όλα ομαλά. Αν όχι όμως; Χωρίζω τα προβλήματα σε αντιμετωπίσιμα, όπου χρειάζεται δράση, και σε μη αντιμετωπίσιμα, όπου χρειάζεται υπομονή, ζεν, προσευχή, δύναμη, θετική σκέψη, φυγή, και αγάπη — ή χάπια και ποτά.

Ας δούμε λοιπόν κάποια από τα μικροπροβλήματα που μπορούν να κάνουν ένα ταξίδι πιο περιπετειώδες:

Ο άπλυτος: Ίσως το χειρότερό μου. Αν ο διπλανός σου μυρίζει σαν ασβός, όλο το ταξίδι γίνεται ανυπόφορο. Άμεση αλλαγή θέσης, αν υπάρχουν κάποιες κενές.

Ο πολυλογάς: Υπάρχουν στιγμές που μια καλή κουβέντα είναι ευπρόδεκτη και άλλες που δεν έχεις καμία απολύτως όρεξη για κάτι τέτοιο. Όταν κάποιος προσπαθεί να κοιμηθεί, μάλλον δεν είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να ανοίξεις συζήτηση.

Ο φωνακλάς: Η στεντόρεια φωνή, αυτή που γεμίζει τα αμφιθέατρα και τις αίθουσες συναντήσεων, δεν εκτιμάται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πτήσης. Ποτέ.

Ο μουσικόφιλος: Λατρεμένη κατηγορία. Ακούει μουσική στη διαπασών φορώντας ακουστικά, τα οποία όμως αφήνουν τον ήχο να διαρρέει στην καμπίνα, δημιουργώντας μια ωραία, κλαμπάτη ατμόσφαιρα. Συχνά δεν το καταλαβαίνουν, άρα τους το λέμε ευγενικά.

Ο πότης: Μου έχουν τύχει περιπτώσεις ανθρώπων που μπήκαν στο αεροπλάνο εμφανώς πιωμένοι και που συνέχισαν να πίνουν σε όλη τη διάρκεια της πτήσης. Σε μια τέτοια, ο κατά τα άλλα συμπαθής Άγγλος που μου είπε την ιστορία της ζωής του σε μια πτήση Amsterdam-Dubai κατέβασε 12 ποτήρια κρασί, αφού είχε ήδη πιει κάμποσο πριν μπει στο αεροπλάνο.

Ο τεράστιος: Δεν μιλάμε για απλώς εύσωμους επιβάτες, αλλά για κάποιους που πραγματικά χρειάζονται δυο θέσεις για να χωρέσουν. Κάποιοι επιλέγουν να μην το κάνουν, παρότι οι αεροπορικές εταιρείες προβλέπουν διαφορετικά κόστη για τέτοιες περιπτώσεις. Υποφέρουν αυτοί, υποφέρουν και όσοι έχουν την ατυχία να κάτσουν δίπλα τους.

Ο ατζαμής: Είναι αυτός που απ’ όπου περνάει σπέρνει την καταστροφή. Στον διάδρομο του αεροπλάνου θα πατήσει, θα σπρώξει, θα στηριχτεί με το χέρι του σε κεφάλι αντί για την πλάτη της θέσης, θα σε κοπανήσει με την τσάντα του όπως περνάει ή όπως γυρίζει, θα πετάξει πράγματα κάτω… Όταν κάτσει (και όταν σηκωθεί), αντί να στηριχτεί στα μπράτσα, θα πιαστεί από το προσκέφαλο της μπροστινής θέσης, το οποίο θα αφήσει απότομα σαν σφεντόνα, δοκιμάζοντας αν το κεφάλι του συνεπιβάτη του ξεκολλάει απ’ το σβέρκο. Θα μοιραστεί το φαγητό και το ποτό του με τα ρούχα σου και, γενικά, θα τα κάνει όλα μαντάρα.

Ο γλίτζης: Όχι απαραίτητα ίδια κατηγορία με τον άπλυτο, αν και το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Συχνά εκπλήσσομαι από το πόσοι κατά τα άλλα καλοντυμένοι και ευπαρουσίαστοι άνθρωποι έχουν αδιανόητα κακούς τρόπους και συνήθειες. Επίτηδες δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αλλά ας πούμε ότι το πιο ελαφρύ που μπορώ να αναφέρω είναι ότι το να πατάς με τα παπούτσια σου εκεί όπου οι άλλοι κάθονται δεν είναι και ό,τι ευγενέστερο.

Ο άρρωστος: Δύσκολη κατηγορία. Ο άνθρωπος προφανώς υποφέρει και αναγκάζεται (;) να ταξιδέψει. Απ’ την άλλη πλευρά, σ’ έναν κλειστό και περιορισμένο χώρο, βλαστημάς την τύχη σου που σε έφερε δίπλα του ή κοντά του. Ναι, έχω χαρτομάντιλο, ορίστε.

Ο πλεονέκτης: Ο χώρος στα αεροπλάνα είναι περιορισμένος, τόσο στις θέσεις όσο και στους χώρους αποσκευών. Ο συνεπιβάτης μας αυτός κουβαλάει τρεις έξτρα σακούλες ψώνια από τα duty free και προσπαθεί να τις βάλει όλες στις θέσεις για τις χειραποσκευές, περιορίζοντας όλους τους άλλους που θέλουν να βάλουν τις βαλίτσες τους εκεί. Θα τις βάλει μάλιστα έτσι ώστε να πιάνουν όλο τον χώρο. Αντιστοιχεί στον τύπο που παρκάρει το αυτοκίνητό του πιάνοντας δύο θέσεις πάρκινγκ. Συνήθως τους δίνω τις τσάντες στο χέρι, χαμογελώντας και ζητώντας τους να τις τοποθετήσουν κάτω από το κάθισμά τους. Έπειτα βάζω τη χειραποσκευή μου στη θέση που πρέπει, με τις ρόδες προς την πλευρά που δεν έρχεται σε επαφή με τα αντικείμενα των άλλων συνεπιβατών μου.

Ο οριζόντιος: Στην economy class με τον περιορισμένο χώρο, αυτός αποφασίζει να κλίνει το κάθισμα πλήρως προς τα πίσω, χωρίς να έχει ελέγξει αν ο πίσω συνεπιβάτης χωράει στη θέση του ή αν συμφωνεί. Διορθώνεται με μια ευγενική παραίνεση. Αν όχι, διορθώνεται με γονατιές στην πλάτη του καθίσματος ανα τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να μην κλείσει μάτι. Ουπς…

Ο κοντός σε έξοδο κινδύνου: Φίλε, σου ρίχνω δυο κεφάλια. Παίρνω τα γόνατά μου αγκαλιά και κάνω γιόγκα για να χωρέσω σε κανονικό κάθισμα. Σε βλέπω να ζητάς θέση στην έξοδο κινδύνου, με αυξημένο χώρο για τα πόδια… Το eject χωρίς αλεξίπτωτο είναι λίγο.

Το μωρό: Το ιερό δισκοπότηρο του ταξιδιώτη. Ο μεγάλος κακός στο τέλος της πίστας. Το ανυπέρβλητο. Εδώ έχουμε να κάνουμε με περιπτώσεις που ανήκουν και σε αντιμετωπίσιμα και σε μη αντιμετωπίσιμα προβλήματα. Το μωρό που κλαίει δεν το κάνει επειδή ντε και καλά είναι κακομαθημένο. Τα αυτάκια τους πονάνε από τη διαφορά πίεσης και, μια και δεν είχαν την ευκαιρία να γίνουν επαγγελματίες δύτες για να ξέρουν από αυτο-αποσυμπιέσεις, επικοινωνούν με τον μόνο τρόπο που μπορούν: κλαίνε. Από την άλλη, μπορεί να πεινάνε, να είναι άυπνα, κουρασμένα, οτιδήποτε. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γονείς θα μπορούσαν να είχαν κάνει κάτι — αλλά πάλι ποτέ δεν ξέρεις. Δεν είναι ρομπότ να το προγραμματίζεις, μωρό είναι. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αποδεχτείς το αναπόφευκτο και να μην κάνεις τους γονείς να αισθανθούν ακόμα πιο άβολα απ’ όσο ήδη πιθανώς νιώθουν. Βέβαια, υπάρχουν και οι άλλες περιπτώσεις, που λίγο μεγαλύτερα «μωρά» κάνουν το σύμπαν άνω-κάτω. Κλοτσάνε θέσεις, παίζουν χαριτωμένα με τα μαλλιά του κυρίου μπροστά, κάνουν το αεροπλάνο παιδική χαρά και γενικά δημιουργούν έναν κακό χαμό, με τους γονείς είτε να καμαρώνουν, είτε να αδιαφορούν, είτε να προσπαθούν χλιαρά, αποτυγχάνοντας πλήρως στο αποτέλεσμα. Μη σου τύχει…

Αυτές είναι κάποιες ενδεικτικές περιπτώσεις. Εντέλει, ο τρόπος αντιμετώπισης έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από την ίδια την κατάσταση. Αν έχεις κακή διάθεση, όλα θα σου φανούν στραβά. Με πιο καλή διάθεση, ακόμα και τα στραβά που θα συμβούν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις: με χιούμορ, με στωικότητα, αλλά και με αποφασιστικότητα όποτε χρειάζεται, χωρίς να χαλάς την καρδιά σου, ούτε όμως και την καρδιά των άλλων. Γενικά, ο περισσότερος κόσμος αντιδρά θετικότερα αν του μιλήσεις ευγενικά και με χαμόγελο, παρά όταν του τρίψεις στη μούρη κάτι που εσύ βλέπεις σαν λάθος.

Για το τέλος, άφησα κάτι που μου συνέβη στο αεροδρόμιο Schiphol του Amsterdam. Σε όλους τους κυλιόμενους διαδρόμους, αλλά και στις κυλιόμενες σκάλες, όσοι μένουν στατικοί καλό είναι να παραμένουν στα δεξιά, αφήνοντας χώρο από αριστερά για να προσπερνούν οι βιαστικότεροι, που στο κάτω-κάτω μπορεί να τρέχουν να μη χάσουν την πτήση τους. Σε έναν τέτοιο οριζόντιο κυλιόμενο διάδρομο, βρέθηκα να περπατώ με γρήγορο βηματισμό. Ξαφνικά, όλοι σταματήσαμε απότομα. Ένα ζευγάρι μπροστά μας είχε σταματήσει να περπατάει και φιλιόταν με πάθος, δημιουργώντας μια ουρά κάπου 10 ατόμων — με εμένα τελευταίο. Όλοι περίμεναν χωρίς να αντιδρούν, αλλά ο μπροστινός μου, ένας Αμερικανός, άρχισε να τους φωνάζει να προχωρήσουν. Προσπάθησε δυο-τρεις φορές… Κανένα αποτέλεσμα. Το ζευγάρι ήταν στον κόσμο του και δεν έδινε σημασία σε τίποτε άλλο. Ο Αμερικάνος γύρισε λοιπόν ανυπόμονα και μου είπε:

«Μάλλον δεν έχουν κάτι καλύτερο να κάνουν».

«Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι καλύτερο», του είπα, και συνέχισα με λίγο πιο αργό βήμα μέχρι την πύλη.

ΥΓ: Γράφω αυτό το κείμενο Σάββατο 31/10, αργά το απόγευμα. Ακούγοντας ειδήσεις, μαθαίνω ότι η μέρα ήταν γεμάτη τραγικά περιστατικά: ένα Ρωσικό Airbus που κατέπεσε στην Αίγυπτο, μια έκρηξη σε ένα club στο Βουκουρέστι με πάνω από 20 νεκρούς, κι άλλα ναυάγια στο φουρτουνιασμένο Αιγαίο… Μακάρι να έχουμε περισσότερες μέρες στο μέλλον που τα μεγαλύτερα προβλήματά μας θα έχουν να κάνουν με τις μικροενοχλήσεις της καθημερινότητας.