Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων

Σε μια κουβέντα που είχε πριν από λίγες ημέρες με τους φοιτητές τής Sciences Po, ο Γάλλος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς αναφέρθηκε μεταξύ άλλων σε «αυτή την απογευματινή εφημερίδα που μας κάνει δυστυχείς όποτε τη διαβάζουμε, αλλά που τη διαβάζουμε παρ’ όλα αυτά γιατί έτσι μας έμαθαν όταν ήμασταν μικροί».

Ο Βαλς εννοούσε τη Le Monde. Και για λογαριασμό της Le Monde απάντησε η Σιλβί Κοφμάν, παλιά μας γνώριμη από τις ανταποκρίσεις της στην Αμερική και την Ασία. Η Κοφμάν λοιπόν εξέφρασε τη λύπη της που ο πρωθυπουργός διαβάζει την εφημερίδα από συνήθεια κι όχι επειδή του αρέσει, και του πρότεινε μια ιδέα: να εκφωνήσει έναν γενναίο ανθρωπιστικό λόγο για το ζήτημα των προσφύγων, όπως ας πούμε είχαν κάνει η καγκελάριος Μέρκελ ή ο πρωθυπουργός Τριντό. Αντί να αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες σαν να είχαν χολέρα, φοβούμενος προφανώς τη Λεπέν, να μιλούσε για τις αξίες της φιλοξενίας, της αλληλεγγύης, της συμβίωσης. Η Le Monde δεν θα δίσταζε τότε να τον επαινέσει κι εκείνος θα αισθανόταν λιγότερο δυστυχής διαβάζοντάς την.

Η ιδέα είναι καλή και χρήσιμη, αλλά δεν ξεδιαλύνει μια παρεξήγηση, θύμα της οποίας φαίνεται να έχει πέσει ο Γάλλος πρωθυπουργός. Η δουλειά των Μέσων ενημέρωσης δεν είναι να χαϊδεύουν την εξουσία ούτε να κάνουν τους πολιτικούς ευτυχείς, δημοσιεύοντας ας πούμε τις καλές ειδήσεις της ημέρας. Η δουλειά τους είναι να ενημερώνουν, να ερευνούν, να αναλύουν, να ελέγχουν, να ασκούν κριτική, να αποκαλύπτουν και, ναι, να κάνουν δυστυχείς εκείνους που αξίζουν να είναι δυστυχείς. Αν θέλει ο Βαλς κάτι για να του φτιάξει το κέφι, μπορεί να αναζητήσει ένα καλό μυθιστόρημα ή μια σπιρτόζικη ταινία.

Ο Έλληνας ομόλογός του, πάλι, φαίνεται να είναι θύμα μιας άλλης πλάνης. Αυτός θέλει τα Μέσα να υπακούουν στους κανόνες δεοντολογίας που έχει συντάξει το τμήμα προπαγάνδας του ΣΥΡΙΖΑ. Κάθε τόσο, ή ο ίδιος ή κάποιο άλλο κυβερνητικό αστέρι υποδεικνύει στις εφημερίδες και στα κανάλια πώς πρέπει να χειρίζονται ένα θέμα, ποιον πρέπει να καλούν για να το σχολιάσει και γενικότερα τι στάση πρέπει να κρατήσουν ώστε να μην «μπλέξουν». Αν πρωταθλήτρια σε αυτόν τον τομέα ήταν η Ζωή, με εκείνο το αλήστου μνήμης «εσείς ποιος είστε;» που είχε πετάξει σε έναν δημοσιογράφο του ΣΚΑΙ και έγινε viral, το σημερινό αποκαθαρμένο κυβερνητικό σχήμα περιλαμβάνει αρκετούς επίδοξους μιμητές της. Λέει ο Παρασκευόπουλος, ο Σκουρλέτης, η Χριστοδουλοπούλου, ο Σεβαστάκης, ο Φίλης, μια αρλούμπα; Φταίνε τα ΜΜΕ που την παρερμήνευσαν. Γίνεται χαμός με την υπόθεση Πανούση; Φταίει το κανάλι που δημοσίευσε τους επίμαχους διαλόγους.

Η αλήθεια είναι ότι τα ίδια έκαναν και οι προηγούμενοι. Η αλήθεια είναι επίσης ότι πολλές φορές κάποια Μέσα ενημέρωσης πράγματι πάνε γυρεύοντας. Στη σημερινή συγκυρία, πάντως, για να κάνει καλά ένας δημοσιογράφος τη δουλειά του, πρέπει μάλλον να κάνει δυστυχείς όσο το δυνατόν περισσότερους πολιτικούς, όσο το δυνατόν συχνότερα.