«Αυτό εδώ είναι νερό», του Ντ. Φ. Γουάλας

Ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας πήρε την αμερικανική πεζογραφία και της άλλαξε ειδικό βάρος. Το έκανε γρήγορα, μολονότι βασανιστικά για τον ίδιο, και εξακολουθητικά. Κανείς δεν ξέρει πού θα τελείωνε όλο αυτό, τι θα σήμαινε για τη λογοτεχνία παγκοσμίως εάν συνέχιζε, εάν έφτανε τα χρόνια του Τόμας Πίντσον και των άλλων ιερών τεράτων του σύγχρονου μυθιστορήματος. Όμως αναγκάστηκε σε φυγή, χτυπημένος από μια αρρώστια που μπορεί μεν να καταλαγιάζει με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, και άλλες βοήθειες από ειδικούς, αλλά όχι πάντα.

Στα ελληνικά, αν και υπάρχουν πολλοί που έχουν διαβάσει όλο του το έργο από το πρωτότυπο και μιλούν γι’ αυτό, έχουν εκδοθεί μόνο δύο βιβλία του: το «Κορίτσι με παράξενα μαλλιά» (από τις εκδόσεις Τραυλός, το 2000, πολύ πρόωρα δηλαδή), και η συλλογή διηγημάτων «Αμερικανική λήθη (από τον «Κέδρο», πριν 4 χρόνια· είναι εξαντλημένο σήμερα και θα επανεκδοθεί το 2016). Του χρόνου επίσης θα εκδοθεί το πρώτο του βιβλίο, από την «Κριτική», το «Broom of the system» — ήδη η ανακοίνωση της έκδοσης ξεσήκωσε πολλές συζητήσεις: ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας πάντα το πετύχαινε αυτό.

Μέχρι τότε όμως, η «Κριτική» μάς χάρισε το «Αυτό εδώ είναι νερό», στην πολύ όμορφη μετάφραση του Κώστα Καλτσά, που υπογράφει και το πολύ χρήσιμο Επίμετρο της έκδοσης. Το «Νερό» δεν είναι πεζογράφημα, αλλά η εναρκτήρια ομιλία που είχε κληθεί να εκφωνήσει ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας το 2005, στην τελετή αποφοίτησης του Κολεγίου Κένιον. Είναι μια απλή, «σοφή», πολύ μετρημένη και γλυκιά αφήγηση προς τους αποφοίτους, αλλά και προς όλους μας, γεμάτη από αυτή τη συμπόνια που χαρακτήριζε τον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας όλη του τη ζωή, και που μετέφερε και στο έργο του. Το βιβλιαράκι είναι μικρό, είναι ιδανικό για να διαβαστεί σε μία διαδρομή με το μετρό, ας πούμε, και για μία ακόμη μετά, στην επιστροφή. Αν κάτι είναι σίγουρο, είναι πως κανείς δεν θα ξεφυλλίσει το «Νερό» μόνο μία φορά. Είναι μικρό λοιπόν, και δεν θα πω περισσότερα εδώ. Θα παραθέσω μόνο ένα μικρό απόσπασμα, απολύτως χαρακτηριστικό:

Το πραγματικά σημαντικό είδος ελευθερίας έχει να κάνει με την προσοχή και την επίγνωση, την πειθαρχία και την προσπάθεια, και την ικανότητα να νοιάζεσαι αληθινά για τους άλλους και να θυσιάζεσαι γι’ αυτούς, ξανά και ξανά, με αναρίθμητους, αφανείς και διόλου ελκυστικούς τρόπους, κάθε μέρα.

ΥΓ. Προχθές ξεκίνησε να προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες το φιλμ «Τέλος διαδρομής» του Τζέιμς Πόνσολντ. Διηγείται την αληθινή ιστορία του ρεπόρτερ του περιοδικού RollingStone, Ντέιβιντ Λίπσκι, που πήρε μία συνέντευξη διαρκείας πέντε ημερών από τον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας αμέσως μετά την έκδοση του «Infinite Jest», το 1996, του βιβλίου που τάραξε τα νερά αμέσως μόλις κυκλοφόρησε. Έχει πάρει πολύ υψηλές βαθμολογίες, παντού. Και γι’ αυτό επιλέξαμε να βάλουμε μία φωτογραφία από την ταινία στο «εξώφυλλό» μας: η ταινία θα φέρει ακόμη περισσότερους αναγνώστες στα βιβλία του σπουδαίου και τόσο ιδιαίτερου αυτού συγγραφέα.