Το σταυροδρόμι της Ευρώπης

Μία πολύ ενδιαφέρουσα οπτική σε σχέση με ένα θέμα που απασχολεί έντονα την Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε η Αυστριακή Ευρωβουλευτής Ulrike Lunacek. Μιλώντας σε εκδήλωση του Economist’s Pride & Prejudice, ανέπτυξε τη σκέψη της αναφορικά με το #brexit ως μία οπισθοδρόμηση που θα έχει να κάνει και με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πιο συγκεκριμένα, ανάμεσα στ’ άλλα, είπε: «Το Ηνωμένο Βασίλειο, και τώρα και επί δεκαετίες, ήταν και είναι ηγετική φιγούρα στον χώρο των δικαιωμάτων. Θέλω να πω, το να έχεις μία συντηρητική Κυβέρνηση που να εισάγει τον γάμο ομοφύλων, είναι κάτι που είναι αδιανόητο στη χώρα μου, την Αυστρία» (πόσο μάλλον στην Ελλάδα, θα συμπλήρωνα εγώ). Δεν παρέλειψε να πει, ακόμη, πως η Βρετανία, διαχρονικά και ανεξαρτήτως των κυβερνώντων, είχε σημαντική συνεισφορά στις ευρωπαϊκές νομοθεσίες για τα δικαιώματα των LGBTQI, και η ενδεχόμενη αποχώρηση της χώρας θα ήταν ένα πλήγμα για τους LGBTQI, τόσο στη Βρετανία όσο και συνολικά στην ΕΕ, αναφέροντας μία σειρά από παραδείγματα (νομοθεσίες κατά των διακρίσεων, δικαιώματα θυμάτων και εγκλημάτων μίσους κ.ά.), καθώς και πως η όσμωση των δραστήριων LGTQI οργανώσεων στη Βρετανία με τις αντίστοιχες στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ θα πλήξει και θα εξασθενίσει την πρόοδο στον τομέα αυτό. Σε όλα αυτά που είπε, θα συμπλήρωνα πως το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η πρώτη χώρα που εισήγαγε νομοθεσία για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, το 2004, δείχνοντας τον δρόμο σε πολλές ακόμη χώρες της ΕΕ. Αξίζει, βέβαια, να σημειωθεί πως η Ulrike Lunacek, ανήκει στην ευρωπαϊκή παράταξη των Πράσινων, είναι ανοικτά λεσβία, και συν-πρόεδρος της υποομάδας για την υποστήριξη των LGBTQI δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: European Parliament Intergroup on LGBTI Rights.

Τα λόγια της Lunacek έρχονται σε μια περίοδο που η ΕΕ δείχνει να ψάχνει, αν όχι να χάνει, τον βηματισμό της με αφορμή την αντιμετώπιση του προσφυγικού θέματος. Αλλά να μην κρυβόμαστε: μετά την είσοδο των ανατολικών κρατών στο Ευρωκοινοβούλιο —στην πλειοψηφία τους έχουμε συντηρητική εκπροσώπηση και σε κάποιες εξ αυτών ανελεύθερες, ακροδεξιάς απόκλισης, κυβερνήσεις—, ακόμη και νομοθεσίες όπως η προώθηση καλύτερων οδηγιών απαγόρευσης των διακρίσεων στα LGBQI θέματα καθυστερούν ή μπλοκάρονται.

Η Lunacek όμως επιμένει, καθώς γνωρίζει πως, παρ’ όλα αυτά, η τεράστια πρόοδος που έχει γίνει στα LGBQI δικαιώματα έγινε γιατί η ένωση των ευρωπαϊκών δυνάμεων έθεσε τα προηγούμενα χρόνια ένα μίνιμουμ εχεγγύων, ώστε η ήπειρός μας, παρ’ όλες τις καθυστερήσεις, παρ’ όλα τα εμπόδια, να είναι ο πιο ασφαλής και πιο ελεύθερος χώρος για τους LGBTQI. Και ας μη περιοριστούμε στην ΕΕ, καθώς το Συμβούλιο της Ευρώπης, η ευρύτερη Ευρώπη που συμπεριλαμβάνει 47 κράτη-μέλη, με όργανα όπως ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αποτελούν θεματοφύλακες γι’ αυτά τα δικαιώματα. Γιατί γνωρίζει, για παράδειγμα, πως ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα βρίσκεται εκεί και ελέγχει τη συντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας για τους νόμους κατά της ελευθερίας του Τύπου, καθώς για το βέτο που έβαλε ο Πολωνός πρόεδρος στη νομοθεσία για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου καταπατώντας τα δικαιώματα των τρανς στη χώρα του, για την καταδίκη των πολιτικών κλειστών συνόρων και περιοριστικών πρακτικών για τους πρόσφυγες σε άλλες χώρες — όλα αυτά και πολλά περισσότερα, όπως τη συνεισφορά της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Ευρώπης της 22ας Απριλίου 2015, για τα τρανς δικαιώματα. Γιατί, γνωρίζει, ακόμη, τις προεκλογικές εξαγγελίες του Πρωθυπουργού της Βρετανίας, Κάμερον, να βγάλει τη χώρα του από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που, αν πραγματοποιηθεί, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στα δικαιώματα των LGBTQI, θα μιλάμε για μία τεράστια οπισθοδρόμηση.

Με αφορμή όσα συμβαίνουν στην ήπειρό μας αναφορικά με το Προσφυγικό, γίνεται φανερό πως βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι για όσα κατακτήσαμε. Ο ένας δρόμος δείχνει αποδυνάμωση ή αποσύνθεση. Ο άλλος, παρά τα εμφανή προβλήματα, την επιμονή σε μια κατεύθυνση που, αργά αλλά σταθερά, χτίστηκε τόσα χρόνια στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Σ’ αυτό το σταυροδρόμι, πρέπει να λογαριάσουμε στα σοβαρά πως τα ονομαζόμενα «εθνικά» συμφέροντα (αν και δεν μου αρέσει καθόλου αυτή η έκφραση, τη χρησιμοποιώ μόνο για να καταλαβαινόμαστε) δεν βρίσκονται σε αντιδιαστολή με την κοινή πορεία, και αυτό μπορούν να μας το επιβεβαιώσουν οι πολιτικές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που διασφαλίζουν πως όλες και όλοι μας μπορούμε να ζούμε στην ήπειρο απολαμβάνοντας τις επιταγές τους και εμπλουτίζοντάς τες, και όχι περιορίζοντας δικαιώματα.

Και κρατώ όσα είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρωθυπουργός του Καναδά, Justin Trudeau, ερωτώμενος από δημοσιογράφο για τον διαβόητο υποψήφιο για την Προεδρία των ΗΠΑ, υπερκανίβαλο, Donald Trump:

«Η διαφορετικότητα είναι πηγή δύναμης, όχι φόβου — εάν επιτρέψουμε στους πολιτικούς να μας φοβίζουν, στο τέλος θα καταλήξουμε ακόμη πιο ανασφαλείς: ο φόβος δεν μας κάνει πιο ασφαλείς, αλλά ασθενέστερους».

[ Φωτογραφία: η Ulrike Lunacek μαζί με την Conchita σε εκδήλωση της LGBTI Intergroup στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο —  Getty Ιmages ].