Φορμαλισμός αμφισβητούμενου περιεχομένου

Για όσους επαινούν το «Sicario» αυτά που φαίνονται να έχουν σημασία είναι (χωρίς αξιολογική σειρά) οι αρετές του διευθυντή φωτογραφίας Ρότζερ Ντίκινς, το τρομερό ηχοτοπίο του φιλμ, η ερμηνεία της Έμιλι Μπλαντ και ο έλεγχος του Ντενί Βιλνέβ πάνω στο υλικό του. Αυτό που όμως καθιστά κατ’ εμέ την ταινία μια ανούσια άσκηση στον (ομολογουμένως επιδέξιο) φορμαλισμό είναι η ρηχή και εκμεταλλευτική φύση του ίδιου τού υλικού. Κι ενώ οι υπερασπιστές της ταινίας εκθειάζουν την αφηγηματική της δομή για τις «ασάφειές» της, νομίζω ότι τέτοιες δεν υπάρχουν — τουλάχιστον αν με τον όρο «ασάφεια» εννοούμε την πραγματική ηθική, αφηγηματική ή άλλη απόχρωση, την ανοιχτή δομή που επιδέχεται ερμηνείας. Αντίθετα, καθίσταται εντέλει σαφές ότι τα (όντως υπαρκτά και στρατηγικώς τοποθετημένα) παραπλανητικά στοιχεία στην πορεία του φιλμ το μόνο που κάνουν είναι να μας εκτρέπουν προσωρινά από το ουσιαστικά συμβατικό και αντιδραστικό περιεχόμενο αυτού του μελοδράματος για τα καρτέλ ναρκωτικών.

Η περίπλοκη αφήγηση βρίσκει την ηρωίδα να συνεργάζεται με τον στωικό χαρακτήρα του Τζος Μπρόλιν, ο οποίος υποτίθεται είναι εργολάβος αμυντικών έργων, αλλά στην ουσία τα κίνητρά του παραμένουν θολά — όπως είναι απαραίτητο προκειμένου να υπηρετηθούν οι σκοποί αυτού του μάλλον απίθανου θρίλερ. Εισερχόμενοι σε ένα Μεξικό που φαίνεται να λειτουργεί ως το απόλυτο σύμβολο της βαρβαρότητας, αυτοί οι εκπρόσωποι του Αμερικανικού «Πολέμου κατά των Ναρκωτικών» αποκαλύπτονται τελικώς κυνικοί αλλά θαρραλέοι, αυταπατώμενοι αλλά αδιάλλακτοι στην προσπάθειά τους να παγιδεύσουν τον κακό αρχηγό του καρτέλ.

Το φιλμ δεν είναι η πονηρά διφορούμενη ηθική παραβολή που ορισμένοι κριτικοί ισχυρίζονται ότι είναι. Στην πραγματικότητα, το «Sicario» χάνει το στοίχημα να λειτουργήσει σαν σοβαρή τέχνη επειδή επιμένει (χωρίς αιδώ) στο να είναι όσο πιο εύγλωττα «ασπρόμαυρο» γίνεται: από δω οι καλοί κι από δω οι κακοί — ο σκηνοθέτης φροντίζει να μην μπερδευτούμε (όμως τα ναρκωτικά στο Μεξικό, όπως όλα τα σοβαρά θέματα, είναι κυρίως γκρι). Ο σκιώδης χαρακτήρας του Μπενίσιο ντελ Τόρο συνοψίζει τις δυνάμεις του κακού που η Μπλαντ και ο Μπρόλιν αντιπαλεύουν: είναι πρώην Μεξικανός εισαγγελέας, αλλά οι δεσμοί του με τον κόσμο των ναρκωτικών (και οι εκδικητικές του τάσεις) τον καθιστούν σχεδόν μακάβριο.

Με λίγα λόγια, το Μεξικό είναι η καρδιά του σκότους που καταβροχθίζει τις καλές προθέσεις των Αμερικανών που πάνε εκεί για να βοηθήσουν. Ο Ντενί Βιλνέβ είναι τρομερά επιδέξιος φιλμοκατασκευαστής, αλλά, παρά την εξαιρετική φωτογραφία και τις καλές ερμηνείες, το «Sicario» δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ψευδο-σοφιστικέ αερολόγημα.