Ληγμένο διαβατήριο

ΚΑΡΤΑ ΕΠΙΒΙΒΑΣΗΣ.—Πριν από λίγες ημέρες ήμουν προσκεκλημένος στη Λέσχη Ανάγνωσης του Συλλόγου «Ο Φιλόλογος» Ex libris. Τα μέλη της είχαν διαβάσει τους «Μολυβένιους Στρατιώτες» της Αλεξίεβιτς και σκέφτηκαν να καλέσουν «τον μεταφραστή του βιβλίου». Στο σχήμα αυτό υπάρχουν τουλάχιστον τρεις μικρές ή μεγαλύτερες ενδείξεις αναβίωσης του παρελθόντος στο παρόν, με στοιχεία που, αν αποτυπώνονταν σε διαβατήριο, θα οδηγούσαν το χέρι του ελεγκτή του στην τσέπη με τη χάι-τεκ λούπα για να ελέγξει τη γνησιότητά του: η φιλολογική κατάρτιση του νεότερου από τα μέλη της λέσχης σήμερα είναι πιθανώς αρτιότερη από αυτήν που είχα πριν από 14 χρόνια, όταν μετέφρασα (εμμέσως: από αγγλικά και γερμανικά) την Αλεξίεβιτς, ο όρος «μεταφραστής» έχει εφάπαξ εφαρμογή (άρα είναι άκυρος), και η πραγματολογική γνώση που έπεσε στο τραπέζι της συζήτησης για τη βραβευμένη με Νόμπελ συγγραφέα ήταν απείρως πιο επίκαιρη από την ανάμνηση της δικής μου. Επί της ουσίας, ήταν μια πρόσκληση που απευθυνόταν σε μια παλιότερη εκδοχή αυτού στον οποίο απευθυνόταν… Αντιστοίχως, ένα χρόνο και κάτι μετά την έκδοση του «Πειρασμού της Γραφής» (ένα νεύμα, κάπως αγωνιώδες, του παρελθόντος, ότι μπορεί ακόμη να ανταποκριθεί στην κλήση ανάγκης), έναντι των περιεχομένων του μικρού αυτού βιβλίου έχει ήδη αναπτυχθεί η αίσθηση του ανοίκειου, που έρχεται με δύναμη και φασαρία από μακριά, για να μείνει ξαφνικά, με τον πιο φυσικό τρόπο, ακίνητο αλλά πάντοτε πρόθυμο να συστηθεί με το ονοματεπώνυμό σου, να αξιοποιηθεί ως στοιχείο ταυτότητας στο μέλλον σου. Εν μέρει και ο «Πλανήτης Γραφή» εντάσσεται στις εσχάτως πολλαπλασιασμένες αφορμές για να εδραιωθεί η υποψία ότι επιμόνως ανατρέχουμε σε εδάφη όπου κάποτε βαδίσαμε για να μετασχηματίσουμε την ασφαλή, έστω και αν είναι ανοίκεια πλέον, χαρτογράφησή τους σε πιθανό οδηγό για το εξαιρετικά αμφίβολο μέλλον, με μια εγρήγορση για τη στιγμή που ο ελεγκτής θα κατεβάσει τη λούπα και θα πει ότι το διαβατήριο είναι γνήσιο βεβαίως, αλλά ληγμένο… (Τη Μ. Τρίτη 26/4 η εκπομπή δεν θα μεταδοθεί. Την ίδια ημέρα θα γίνεται γνωστό εάν ο χάρτης του παρελθόντος που δείχνει τον δρόμο της εκλογής στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων θα έχει εφαρμογή για την επόμενη τριετία).