Το αρχαίο κίνητρο

Πώς έγινε και ξεπήδησε μέσα από τον αφρό της περιδίνησης που (πολύ βολικά) προκάλεσε το λεγόμενο Πόρισμα των Επιτροπών για την Εκπαίδευση η συζήτηση για το σε ποια τάξη και για πόσες ώρες πρέπει να διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά, πόσες τα νέα, και κατά πόσον τα μεν διδάσκονται εις βάρος των δε; Την ασφαλέστερη απάντηση δίνει η πρόταση που διατύπωσε σε συνέντευξή του ο υπουργός Παιδείας, Ν. Φίλης, να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος με ερώτημα, «Γιατί τα παιδιά σήμερα δεν μιλάνε καλά ελληνικά;» Το ζήτημα λοιπόν ανέκυψε, όχι για τους λόγους που υπάρχουν (και όντως υπάρχουν, και είναι σοβαροί), αλλά για εκείνους που υπηρετούν επιτυχώς το διαρκές πολιτικό εγχείρημα διχασμού: το «γλωσσικό ζήτημα», σε παραλλαγές που έχουν κοινό παρονομαστή μια ασαφή ανησυχία για τον τρόπο που «εκφράζεται η νεολαία», είναι από τα πιο δοκιμασμένα πεδία στα οποίο μπορεί να σημάνει κανείς ως προοδευτικές ή συντηρητικές προσεγγίσεις που είναι απλώς και μόνο στερεοτυπικές. Ασφαλώς, το θέμα είναι και εξαιρετικά μπαγιάτικο, και έχει ενδιαφέρον να μάθει κανείς την ηλικιακή κλίμακα των στελεχών του υπουργείου που καταπιάστηκαν με τη διαχείρισή του. Έχουν ανάμνηση της κόντρας Τρίτση-Μαρωνίτη, ας πούμε, όταν το 1986 ο κατά τα λοιπά προοδευτικός πολιτικός διατύπωνε τη πρόταση να διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά στο γυμνάσιο, ενώ ο επίσης προοδευτικός και βαθιά πολιτικοποιημένος κλασικός φιλόλογος υποστήριζε όσα λίγο-πολύ επαναλαμβάνουν σήμερα με ανοιχτή επιστολή τους 56 πανεπιστημιακοί (ούτε ένας κλασικός φιλόλογος ανάμεσά τους), ότι πρέπει να ενισχυθεί η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών; Ίσως ναι, ίσως όχι, αλλά το πολιτικό στοίχημα είναι έτσι ή αλλιώς διαφορετικό, και ο υπουργός προσδιόρισε την περιοχή που θα κληθεί η διχασμένη και ανήσυχη περί τα γλωσσικά κοινότητα να ποντάρει: τα παιδιά… Να συζητήσουμε γιατί τα παιδιά «δε μιλάνε καλά Ελληνικά» (είναι να απορείς πώς δεν επιστρατεύτηκε από το ράφι με τα ληγμένα και ο όρος «λεξιπενία» για να υποστηριχθεί με ακόμη πιο αναγνωρίσιμα υλικά η αιφνίδια εκστρατεία), να διακριθούμε σε αρχαιολάτρες και «νεοελληνιστές» και να μοιρολογούμε για τα greeklish των γυμνασιόπαιδων, να μετράμε τη γλωσσική τους σύγχυση, να χτυπάμε ενθαρρυντικά στην πλάτη συλλόγους γονέων και να τους κλείνουμε το μάτι, προσπερνώντας με αδιάφορα σφυρίγματα το γεγονός ότι, διαβάζοντας τις 129 σελίδες του πορίσματος για την εκπαίδευση, είτε έχεις διδαχτεί αρχαία είτε όχι, σε πιάνει πονοκέφαλος από τα άθλια ελληνικά.