Τα βιβλία της άμμου [2]

Αν εξαιρέσουμε εκείνα τα βιβλία που διαβάσαμε και μια για πάντα αγαπήσαμε κατά την παιδική μας ηλικία, τις «Περιπέτειες του Τομ Σόγερ», ας πούμε, ή τις «Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα», τείνω να πιστέψω πως τα σημαντικότερα βιβλία στη ζωή μας είναι εκείνα που τα διαβάζουμε κατά τη διάρκεια των θερινών μας διακοπών — είτε αυτές κρατάνε δύο μήνες είτε, φευ, επτά ημέρες. Μεταξύ αυτών των βιβλίων για μένα είναι η «Ιλιάδα», που τη διάβασα ολόκληρη ένα καλοκαίρι στην Κρήτη, ο «Δον Κιχώτης», τον δεύτερο τόμο του οποίου είχα μαζί μου κάποιο Πάσχα (σχεδόν καλοκαίρι) στην Ανδαλουσία, ο «Τρίστραμ Σάντι», που τον διάβασα δεύτερη και καθοριστική φορά έναν Αύγουστο στο Δήλεσι, το «Αλεξανδρινό κουαρτέτο» στην Πάρο πριν από μερικά χρόνια. Φέτος, άλλα:

Κ. Σπ. Στάικος, «Αριστοτέλους βιβλιοθήκη», Εκδόσεις Άτων. Το 2016 ανακηρύχθηκε έτος Αριστοτέλη από την UNESCO, και αυτή εδώ είναι μια εξαιρετική εισαγωγή, βιβλίο προς βιβλίο, στη σκέψη και το έργο του αρχαίου φιλοσόφου.

Oscar Wilde, «Σαλώμη», μετάφραση Στέλλα Αλισάνογλου, Εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Η σκοτεινή, δαιμονική και διεστραμμένη, πλευρά της ερωτικής επιθυμίας, διά χειρός Όσκαρ Ουάιλντ, που γνώριζε καλύτερα από τον καθένα και την επιφάνεια και το βάθος των ανθρώπινων παθών.

Μιχαήλ Μητσάκης, «Αφηγήματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις», Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη. Τα κείμενα ενός οξυδερκούς και ιδιόρρυθμου παρατηρητή, ενός φανατικού περιπατητή και μανιακού αναγνώστη, με μοναδικό ύφος. Εκατό χρόνια από τον θάνατό του φέτος, το 2016 θα έπρεπε να είχε ανακηρυχθεί έτος Μιχαήλ Μητσάκη.

Γιάννης Μπεράτης, «Ο μαύρος φάκελος», Εκδόσεις Ερμής. Ημερολογιακές σημειώσεις, στιγμιότυπα και αφορισμοί, είκοσι οκτώ ετών, από το 1940 ώς το 1968: «Όλη μου τη ζωή ήμαν σε μάχη με τον άπιαστο άνεμο. Τίποτ’ άλλο».

W. G. Sebald & Jan Peter Tripp, «Αδιήγητη ιστορία», μετάφραση Βασίλης Παπαγεωργίου, Εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Στη μία σελίδα εικόνες ασπρόμαυρων βλεμμάτων και στην άλλη σύντομα ποιήματα ενός κυνηγού φαντασμάτων που ρίχνει πλάγιες αλλά διεισδυτικές ματιές στην πραγματικότητα: «Το χαρτί γραφής / μυρίζει / σαν τα ροκανίδια / στο φέρετρο».

Γαβριήλ Νικολάου Πεντζίκης, «Το Βυζάντιο έχει ρεπό, Βιβλίο δεύτερο», Εκδόσεις Αρμός. Ένας απολαυστικός κυκεώνας συνειρμικής εκτύλιξης εικόνων και ιδεών, πληροφοριών και διατυπώσεων, ασήμαντων λεπτομερειών και ιστορικών γεγονότων, λογοτεχνικών αναφορών και προσωπικών αναμνήσεων.

Δημήτρης Χουλιαράκης (επιλογή-μετάφραση), «Η εκδίκηση των ανέμων», Εκδόσεις Το Ροδακιό. Ποιήματα που έγραψαν οι Ιάπωνες καμικάζι πριν από τις αποστολές αυτοκτονίας τους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο — συμπυκνώσεις ζωής που σπάνια συναντάμε αλλού.

Μαρία Γιαγιάννου, «Μπαλαντέρ», Εκδόσεις Μελάνι. Όλες οι εκφάνσεις της ερωτικής επιθυμίας και του ερωτικού βιώματος, από τη δειλία στην ξετσιπωσιά και από την πληρότητα στη στέρηση, σε μια αφήγηση που διατρέχει με ευχέρεια όλα τα λογοτεχνικά είδη.

Νίκολας Όστλερ, «Λογοκρατορίες», μετάφραση Νίκος Κούτρας, Εκδόσεις Polaris. Η συναρπαστική ιστορία των είκοσι πέντε μεγαλύτερων γλωσσών από την απαρχή του κόσμου μας μέχρι σήμερα, και μέσω αυτής η ιστορία του κόσμου.

David Runciman, «Πολιτική, Μια μικρή ιστορία», μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου, Εκδόσεις Πατάκη. Η σημασία και η αναγκαιότητα της πολιτικής σκέψης και δράσης. Το δίλημμα των βρόμικων χεριών, Google εναντίον κυβέρνησης, Παιδιά που πνίγονται — ορισμένοι από τους τίτλους των ενοτήτων του βιβλίου.

Ζάουμε Καμπρέ, «Confiteor», μετάφραση Ευρυβιάδης Σοφός, Εκδόσεις Πόλις. Ένα ευρωπαϊκό ελεγειακό μυθιστόρημα για τη φύση του Κακού, στο παρελθόν και στο παρόν, γύρω μας και μέσα μας, που προκαλεί συγκλονισμό και διαβάζεται με απόλαυση.