Η σημαία στο μπαλκόνι

Απρίλιος 2001. Κεντρικό Λονδίνο.

Η άνοιξη έχει ήδη αρχίσει να μπαίνει δειλά-δειλά. Ζω ήδη μερικούς μήνες στην Αγγλία, στην εστία της Great Dover Street, κοντά στην «παλιά πόλη» του Λονδίνου, το Borough. Στο πανεπιστήμιο πάω σχεδόν καθημερινά, ακόμη κι όταν δεν έχω μάθημα. Συνήθως παίρνω μετρό. Όταν όμως ο καιρός το επιτρέπει, περπατάω· άλλωστε, έχω βαλθεί να χάσω βάρος. Το Λονδίνο δεν το έχω αγαπήσει ακόμα – θα μου πάρει πολλά χρόνια να το αγαπήσω· δεν έχω καν συνειδητοποιήσει ότι δεν το αγαπάω.

Ωστόσο, η διαδρομή από την εστία στο πανεπιστήμιο μου αρέσει γιατί το μεγαλύτερο κομμάτι της είναι δίπλα στο ποτάμι: ξεκινώντας από τη Γέφυρα του Λονδίνου, περνώντας δίπλα από το (νέο) θέατρο του Σαίξπηρ και την Tate Modern που μόλις έχει εγκαινιαστεί, τη Γέφυρα του Μιλένιουμ (που επίσης έχει μόλις εγκαινιαστεί, έχοντας κλείσει δύο μέρες μετά λόγω... ανεξέλεγκτων δονήσεων, και έχοντας ξανανοίξει μετά από επιδιορθώσεις)· συνεχίζοντας κάτω από τη Γέφυρα του Southwark (Σάδοκ), εκεί όπου ένας καταπληκτικός βιολιστής παίζει τις Τέσσερις Εποχές του Βιβάλντι, τόσο συγκλονιστικά καλά που νομίζεις ότι παράγει τον ήχο ολόκληρης της ορχήστρας· διασχίζοντας τη Γέφυρα Blackfriars· συνεχίζοντας στην όχθη του Τάμεση, με τα επιβλητικά κτίρια του Temple (του δικαστικού κατεστημένου) στα δεξιά· και εντέλει στρίβοντας δεξιά σε ένα μικρό δρομάκι για να βρεθώ στην καρδιά του Aldwych, δίπλα στο Βασιλικό Δικαστήριο.

Δεν το ξέρω ακόμη βέβαια, αλλά ακριβώς σε αυτή εδώ τη γωνιά του Strand, σε ένα μικρό σαντουιτσάδικο απέναντι από το πανεπιστήμιο και το Βασιλικό Δικαστήριο, θα παιχτεί σε έναν ακριβώς χρόνο από τώρα μια σκηνή που θα αλλάξει τον ρου της ζωής μου.

Προς το παρόν, όμως, είμαι ακόμα μεταπτυχιακός φοιτητής στο LSE. Εδώ και μερικούς μήνες έχω σταματήσει να κρύβομαι. Με το που έφτασα στην Αγγλία, άρχισα να νιώθω ελεύθερος. (Όπως άλλωστε πολλοί άλλοι πριν και μετά από εμένα). Αυτός ήταν εν μέρει, υποσυνείδητα, ένας από τους λόγους που έφυγα. (Όπως άλλωστε πολλοί άλλοι πριν και μετά από εμένα). Έχουν ήδη περάσει μερικοί μήνες απελευθέρωσης –μια ιστορία για μιαν άλλη φορά– και θα χρειαστεί να ακολουθήσουν πολλά ακόμη χρόνια, ίσως μια ολόκληρη ζωή, συμφιλίωσης, αποδοχής και απελευθέρωσης.

Είναι Απρίλιος του 2001 και το Λονδίνο είναι ακόμη εντυπωσιακά, ασφυκτικά αγγλικό. Σε λίγα χρόνια θα αρχίσει να ανακαλύπτει και να υιοθετεί την ευρωπαϊκή κουλτούρα του καφέ, του καλού φαγητού και του «τραπεζάκια έξω»· και την αμερικανική κουλτούρα της πολυπολιτισμικότητας, της υγιεινής διατροφής και της γυμναστικής, των κόμικς, του μινιμαλισμού, του εξευγενισμού της πόλης και των χίπστερ μαγαζιών. Η Βρετανία αλλάζει, εκσυγχρονίζεται, ανοίγεται. Ο Τόνι Μπλερ έχει εκλεγεί πρωθυπουργός τον Μάιο του 1997 και η πρώτη του κυβερνητική περίοδος είναι μια χρυσή εποχή για τη χώρα.

Είμαστε όμως πριν τον πολιτικό γάμο (2013) και το σύμφωνο συμβίωσης (2004)· ακόμη δεν έχει καταργηθεί (2003) ο «νόμος 28» (Section 28) που απαγορεύει στα σχολεία να «προωθούν την ομοφυλοφιλία», εμποδίζοντας ουσιαστικά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και τους μηχανισμούς ψυχολογικής και ιατρικής υποστήριξης των παιδιών· δεν έχουμε φτάσει καν (2002) στη νομοθέτηση της υιοθεσίας από ανύπαντρους γονείς ή ομόφυλα ζευγάρια· εάν δεν είσαι σε γάμο με άτομο του άλλου φύλου, αποκλείεται να αποκτήσεις ή να υιοθετήσεις παιδί.

Η παρέλαση υπερηφάνειας (το γνωστό Pride) δεν πραγματοποιείται εδώ και μερικά χρόνια λόγω οικονομικών προβλημάτων και σίγουρα δεν έχει μετατραπεί ακόμα σε μαζικό γεγονός που να προσελκύει ευρύτερα κοινά ή δημοσιότητα· στη θέση του υπάρχει το Mardi Gras, ένα μονοήμερο φεστιβάλ σε περιφραγμένο χώρο με ελεγχόμενη είσοδο. Στην Αγγλία έχει μόλις προβληθεί το Queer as Folk, η πρώτη, θρυλική ακόμη και σήμερα, και για αρκετά χρόνια μόνη (με την εξαίρεση του αμερικανικού Will & Grace) τηλεοπτική σειρά με γκέι πρωταγωνιστές. Στα ψιλικατζίδικα, ανάμεσα στα πορνοπεριοδικά και τα τηλεπεριοδικά, μπορείς να βρεις το Attitude και, αν νιώθεις αρκετά θαρραλέος για να αντιμετωπίσεις το βλέμμα του μεσήλικα μαγαζάτορα, να το αγοράσεις.

Δεν υπάρχουν ακόμη μέσα κοινωνικής δικτύωσης. To Gaydar –ένα σάιτ γνωριμιών, προπομπός του Tinder και του Grindr– έχει μόλις ξεκινήσει την πορεία του στη Νότιο Αφρική. Το ουράνιο τόξο είναι ακόμη ένα σχετικά άγνωστο σύμβολο∙ δεν το έχουν υιοθετήσει ακόμα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πολυεθνικές, ούτε διεθνείς οργανισμοί, κυβερνήσεις και δημόσια κτίρια· το ουράνιο τόξο είναι ένα σύμβολο που ενδεχομένως να το δεις σε κάποια νυχτερινά κέντρα στο Σόχο· σίγουρα θα το δεις έξω από το Admiral Duncan, την παμπ στην οποία την Παρασκευή 30 Απριλίου ο Ντέιβιντ Κόπλαντ, νεοναζί και μέλος ακροδεξιών ομάδων, μπήκε, άφησε μια βόμβα με πολλά καρφιά μέσα σε έναν αθλητικό σάκο και έφυγε· η βόμβα εξερράγη στις 18:37, ώρα που η παμπ έσφυζε από ζωή· τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους (η μία ήταν έγκυος, στρέιτ, γυναίκα· ο άντρας της τραυματίστηκε σοβαρά) και 79 άλλοι τραυματίστηκαν.

Είναι Απρίλιος του 2001 και τη σημαία με το ουράνιο τόξο θα τη δεις σίγουρα, τουλάχιστον, και σε ένα άλλο σημείο του Λονδίνου: στο μπαλκόνι ενός διαμερίσματος του Oxo Tower, στην όχθη του Τάμεση ακριβώς απέναντι από τα δικαστήρια του Temple. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που επιλέγω να πηγαίνω στο πανεπιστήμιο με τα πόδια. Κάθε φορά που περνάω από εκεί και βλέπω αυτή τη μικρή σημαία να ξεμυτίζει από τον βαρύ πύργο του 19^ου αιώνα, η καρδιά μου φτερουγίζει από χαρά· νιώθω ότι υπάρχω, ότι υπάρχουμε· νιώθω ότι ανήκω, ότι ανήκουμε· νιώθω υπερηφάνεια.

Όταν δεν έχεις καταπιεστεί – από την κοινωνία, από τον περίγυρό σου, από τον εαυτό σου· όταν δεν έχεις μεγαλώσει μέσα σε ένα οικοσύστημα στο οποίο η ίδια σου η φύση είναι κάτι ανώμαλο, αφύσικο, παράνομο, επικίνδυνο, ανήθικο, ελαττωματικό, ντροπιαστικό∙ όταν δεν έχεις γνωρίσει τον εαυτό σου και το σώμα σου μέσα από τη διαστρεβλωμένη, παθολογικά συμπλεγματική, πολλαπλώς εξευτελιστική εικόνα που προβάλλουν όλοι οι άλλοι γι’ αυτόν· όταν δεν νιώθεις συνεχώς το αίσθημα κινδύνου για την σωματική ακεραιότητα και τη ζωή σου κάθε φορά που βγαίνεις έξω ή είσαι με αγνώστους· όταν δεν έχεις ερωτευτεί αυτούς που ποτέ δεν θα γυρίσουν να σε κοιτάξουν· όταν το σώμα σου δεν έχει γεμίσει με τις απωθημένες επιθυμίες και τις καταπιεσμένες ανάγκες σαν τα σπυριά της ευλογιάς, με τη μόνιμη γνώση ότι όχι μόνο η επιθυμία σου δεν πρόκειται ποτέ να πραγματοποιηθεί, αλλά δεν επιτρέπεται καν να την εκφράσεις· όταν δηλαδή δεν έχεις εσωτερικεύσει και ενσωματώσει οργανικά το συναίσθημα της ντροπής – αυτό που ο Alan Downs στο εξαιρετικό, ομώνυμο βιβλίο του ονομάζει «βελούδινη οργή»· τότε είναι κατανοητά πολύ δύσκολο να καταλάβεις το γιατί στην οργή μπορεί κάποιος να νιώθει «περηφάνεια».

Συνεχίζεται. Κάποια στιγμή στο μέλλον.

[ Φωτογραφία: Daniele Trevisan ]