Μίλα μου contemporary

D
Κωνσταντίνος Παπαχαράλαμπος

Μίλα μου contemporary

Το δεύτερο σπίτι μου στο Λονδίνο είναι η Tate Modern. Στη νότια όχθη του Τάμεση, μπροστά από το ποτάμι, απέναντι ακριβώς απ’ τον καθεδρικό του Αγίου Παύλου, ο ναός της μοντέρνας και contemporary τέχνης, με έργα κορυφαίων ρευμάτων τέχνης απ’ όλο τον κόσμο, δεν θα μπορούσε να είναι σε καλύτερο σημείο, απολαμβάνοντας ανεμπόδιστη θέα στους ουρανοξύστες του City και στην πολύβουη πόλη.

Το κτίριο της Tate Modern στέγαζε μέχρι και το 1981 το Bankside Power Station. Μετά από χρόνια προετοιμασίας και ενός διαγωνισμού που οραματιζόταν να γκρεμίσει τον σταθμό παραγωγής ενέργειας και να τον κάνει μουσείο, η Tate Modern άνοιξε το 2000 ως μια απλή μα προσεκτική ανακατασκευή του ίδιου του σταθμού ενέργειας. Στο μεταξύ, το ελβετικό αρχιτεκτονικό γραφείο Herzog & de Meuron επικράτησε στον διαγωνισμό, προτείνοντας την έξυπνη τροποποίηση του κτιρίου.

Η ίδια η Tate Modern βρέθηκε στο επίκεντρο μιας αναγέννησης της νότιας όχθης του Τάμεση, της λεγόμενης Southbank — μιας αναγέννησης που η ίδια η Tate Modern έφερε, μαζί με τη φουτουριστική Millennium Bridge, που συνδέει το City με τη Southbank, βάζοντας συνδυαστικά την άλλοτε παρηκμασμένη περιοχή στον χάρτη της ανάπτυξης του κεντρικού Λονδίνου. Έτσι, η Tate Modern, εκτός από μουσείο, είναι και ένα πετυχημένο παράδειγμα αστικού regeneration.

Σχεδόν πέντε εκατομμύρια επισκέπτες είχε μόνο το 2013, κάτι που έκανε την Tate Modern το 6ο πιο επισκέψιμο μουσείο μοντέρνας τέχνης στον κόσμο. Κι ενώ το μουσείο έχει ήδη καθιερωθεί, η Tate Modern μπαίνει δυναμικά στη δεύτερη φάση της ζωής της, με μια μοναδική προέκταση, που ανοίγει επίσημα τον Ιούνιο του 2016. Η σχεδόν ολοκληρωμένη προέκταση συντροφεύει αρμονικά το υπάρχον κτίριο, με μια έξυπνη κατασκευή πυραμίδας στο νότιο τμήμα του, κάτι που δεν αφαιρεί τίποτε από την αναγεννημένη ομορφιά του παλιού κτιρίου με τη χαρακτηριστική του καμινάδα, αλλά προσθέτοντας, ίσα-ίσα, ένα γωνιώδες σκαλί στο εξελισσόμενο μέλλον του, με νέες αίθουσες τέχνης και performance art.

Η Tate Modern δεν είναι ένα απλό μουσείο, αλλά περισσότερο ένας ζωντανός οργανισμός, κι αυτό έχει τη μεγαλύτερη σημασία. Πάντα κάτι ξεκινάει στην Tate Modern: μια βόλτα με φίλους, μια συζήτηση, μια αναζήτηση, ένας προβληματισμός, μια παρέα — ακόμη κι ένα φλερτ. Η τέχνη στην Tate Modern δεν είναι διακοσμητική. Οι εγκαταστάσεις, οι φωτογραφίες, οι πίνακες, τα βίντεο, είναι πάντα το ξεκίνημα ενός διαλόγου, ενός νέου τρόπου να βλέπουμε, και να αλλάζουμε, τον κόσμο.

Εκεί είδα το 2012 για πρώτη φορά έργα της Yayoi Kusama — κι αυτό μόνο αξίζει για να ευγνωμονώ την Tate Modern για πάντα. Δεν μπορώ ακόμη να ξεχάσω πόσα σχολεία με πλήθος μαθητών έχω δει μέσα στις αίθουσές της: σβουρίζουν γύρω από τα έργα, συζητάνε με τους ειδικούς δασκάλους τους, ζωγραφίζουν για τα πρότζεκτ του σχολείου τους. Σκέφτονται, με άλλα λόγια. Υπάρχουν και αναπνέουν ως μαθητές.

Αυτές τις μέρες, και ως τον Ιανουάριο, τρέχει η νέα έκθεση, The World Goes Pop. Η έκθεση επιχειρεί να ρίξει μια νέα, διαφορετική, ματιά στον κόσμο της pop art, βλέποντάς τη μέσα από το έργο καλλιτεχνών από τη Λατινική Αμερική, την Ασία, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή — δείχνοντας πως η pop art δεν αφορά μόνο τη δυτική καταναλωτική κουλτούρα.

Η Tate Modern έχει τη σπάνια ικανότητα να σε κάνει να νιώθεις σαν να είσαι σπίτι σου — ακόμη κι αν το μοιράζεσαι με ένα πλήθος ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν και οι ήσυχες γωνιές της, το φιλόξενο ξύλινο δάπεδό της, σημεία να ξαποστάσεις, σημεία να σκεφτείς — και, το κυριότερο: πολλά σημεία να ονειρευτείς.

Η Tate Modern τα έχει όλα.

Και για τις μέρες που είναι δύσκολες — εκεί είναι ο ηλεκτρισμένος της φάρος, να φωτίζει την πόλη: όλα μπορούν να αλλάξουν, όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα. Γιατί η Tate Modern ανοίγει τον κόσμο σου στον φρέσκο, ελεύθερο αέρα.